Co należy wiedzieć o chorobie Aujeszky’ego u świń?

Od dnia 5 czerwca 2023 r. terytorium Polski jest oficjalnie uznane przez Komisję Europejską za obszar wolny od zakażenia wirusem choroby Aujeszky’ego u świń (Fot. M. Rząsa)

W jaki sposób dochodzi do zakażenia?

Do zakażenia może dojść drogą donosową, doustną, w wyniku uszkodzenia skóry, w czasie krycia lub unasienniania albo drogą wewnątrzmaciczną (płody od matki). W przypadku kotów czy psów może dojść do zakażenia chorobą przez zjedzenie surowej zakażonej wieprzowiny.
Objawy choroby u świń
Wirus u świń atakuje wiele narządów. Może się utrzymywać w stanie uśpionym nawet przez okres całego życia świni. Czynniki obniżające odporność, między innymi stres czy nieodpowiednie żywienie, a także inne choroby powodują okresowe siewstwo wirusa.

Typowe objawy choroby u świń to, między innymi:

• gorączka,
• szare zabarwienie skóry,
• duszność,
• biegunka,
• spadek ciężaru ciała, większe zużycie paszy,
• drżenie mięśni (drżączka prosiąt),
• wygięcie kręgosłupa,
• ślinotok, niedowłady,
• porażenia,
• u loch: zaburzenia rozmnażania, takie jak ronienia, martwe płody, słabe mioty czy spadek liczby prosiąt w miocie.

W celu ochrony stada świń przed chorobą Aujeszky’ego należy przestrzegać podstawowych zasad bioasekuracji, w tym w szczególności wprowadzać do stada zwierzęta pochodzące ze stad urzędowo wolnych od tej choroby. Wszystkim wprowadzanym do stada zwierzętom powinno towarzyszyć świadectwo zdrowia, w którym urzędowy lekarz weterynarii poświadczył, iż zwierzęta te pochodzą ze stad urzędowo wolnych.

W ramach zwalczania i monitorowania opisywanej choroby prowadzone są badania serologiczne w stadach świń. Polega to na corocznym badaniu określonej liczby próbek krwi pobranych od świń. Badania w ramach stałego monitorowania choroby Aujeszky’ego prowadzone są raz w roku kalendarzowym. W momencie, gdy wynik badania jest dodatni, powiatowy lekarz weterynarii uznaje stado za zawieszone, po czym nakazuje natychmiastowy ubój zwierzęcia. Dodatkowo, nakazuje on badanie serologiczne wszystkich zwierząt stada podstawowego oraz świń, które miały kontakt ze świnią, u której uzyskano dodatni wynik badania. Oprócz tego zostaje wprowadzony zakaz przemieszczania świń oraz ich nasienia, zarodków i komórek jajowych ze stada oraz do stada, używania knurów do krycia naturalnego oraz wystawiania świadectw zdrowia. Powiatowy lekarz weterynarii może, w drodze decyzji, wyrazić zgodę na przemieszczenie bezpośrednio do rzeźni świń ze stada zawieszonego i wystawić w tym celu świadectwo zdrowia. 

Choroba Aujeszky’ego ma bardzo istotne znaczenie handlowe, ponieważ wirus, który został wprowadzony do stada, zwykle w nim zostaje, co wpływa negatywnie na wyniki produkcyjne. Dlatego tak istotny jest fakt, że od dnia 5 czerwca 2023 r. terytorium Polski jest oficjalnie uznane przez Komisję Europejską za obszar wolny od zakażenia wirusem choroby Aujeszky’ego u świń (ADV). Jest to najwyższy status zdrowotny, jaki może zostać przyznany państwu członkowskiemu w odniesieniu do tej choroby.