Niedobór składników pokarmowych u roślin – jak rozpoznać?
Stresy związane z minerałami identyfikuje dokładny, regularny monitoring upraw. Niedobory składników pokarmowych u roślin nie wywołują czasem bezpośrednich objawów, co stwarza trudności w diagnozie. Normalne procesy fizjologiczne w roślinach zostają wtedy zachwiane, z nadmiarem jednych minerałów i brakiem innych, co wywołuje trudne do rozpoznania objawy pośrednie. Wizualna kontrola i ocena stresu składników odżywczych powinna być więc stosowana tylko, jako uzupełnienie innych technik diagnostycznych, z których najskuteczniejszą jest analiza laboratoryjna składu gleby i roślin. Należy też mieć na uwadze nadmiar minerału oraz tzw. ukryty głód, gdy mimo niedoboru danego składnika, rośliny nie wykazują żadnych objawów.
Ogólne objawy niedoborów u roślin to:
1. całkowita awaria rośliny;
2. ciężkie zahamowanie wzrostu;
3. specyficzne objawy na liściach, pojawiające się w różnych porach roku;
4. nieprawidłowości wewnętrzne, jak np. zatykanie tkanek przewodzących;
5. opóźniona lub nienormalna dojrzałość;
6. oczywiste różnice w plonach, z objawami lub bez objawów na liściach i innych organach roślin;
7. różnice w plonach, wykrywane tylko doświadczalnie;
8. niska jakość upraw, w tym różnice w zawartości białka, oleju lub skrobi;
9. zła jakość przechowywania.
Niedobory u roślin – uogólniony wzrokowy schemat rozpoznawania:
|
Składnik |
Objawy wzrokowe |
|
|
niedobór |
nadmiar |
|
|
Azot (N) |
jasnozielone liście i całe rośliny, ze starszymi liśćmi zmieniającymi kolor na żółty; liście ostatecznie brązowieją i zamierają; powolny wzrost roślin, słabe krzewienie i ich karłowacenie; zbyt wczesne dojrzewanie |
ciemnozielony kolor roślin; bujny i soczysty nowy przyrost; podatność na choroby i szkodniki owadzie; łatwe więdnięcie z powodu suszy; opadanie kwiatów, kwitnienie na pusto i brak owoców |
|
Toksyczność nadmiaru azotu amonowego (NH4-N) |
niedobór węglowodanów i ograniczony wzrost roślin; uszkodzenia na łodygach, zwijanie się liści i rozpad tkanki przewodzącej u podstawy łodygi; więdnięcie i gnicie roślin i owoców; mogą też wystąpić objawy niedoboru Mg |
|
|
Fosfor (P) |
powolny i karłowaty wzrost roślin, fioletowe zabarwienie, szczególnie na spodzie starszych liści |
nadmiar P nie wpływa bezpośrednio na rośliny, lecz może objawiać się niedoborem Zn, Fe, Mn i czasem Ca |
|
Potas (K) |
spalone krawędzie starszych liści; łatwe więdnięcie i wrażliwość na choroby; osłabiona produkcja i słaba jakość owoców i nasion |
objawy niedoboru Mg i często Ca |
|
Wapń (Ca) |
stożki wzrostu korzeni i pędów liści brązowieją i zamierają; sklejanie i postrzępienie krawędzi młodych liści; zgnilizna owoców |
możliwe objawy niedoboru Mg, a przy dużym nadmiarze też objawy niedoboru K |
|
Magnez (Mg) |
żółty kolor z objawami chlorozy (żółknięcie między żyłami) u starszych liści; powolny wzrost roślin; łatwe zarażanie chorobami |
brak równowagi w kationach, objawiający się jak niedobór Ca lub K |
|
Siarka (S) |
chloroza całej rośliny, z młodszymi liśćmi o barwie od jasnozielonej do żółtej, gdy niedobór pogłębia się; więdnięcie |
przedwczesne starzenie się liści |
|
Bor (B) |
nieprawidłowy rozwój stożków wzrostu oraz hamowanie ich wzrostu i zamieranie; obumieranie owoców; zmniejszenie wydajności i jakości plonu |
brązowienie końcówek liści i obumieranie |
|
Chlor (Cl) |
Chloroza młodych liści i łatwe więdniecie całych roślin; łatwe porażanie przez choroby |
przedwczesne zażółcenie dolnych liści ze spalaniem krawędzi ich wierzchołków; żółknięcie i łatwe więdniecie liści |
|
Miedź (Cu) |
powolny wzrost roślin; odkształcanie młodych liści i zamieranie stożków wzrostu |
powolny wzrost roślin; hamowanie rozrostu korzeni |
|
Żelazo (Fe) |
intensywna chloroza na młodych liściach, z ewentualnym wybieleniem nowego przyrostu; jasnozielony kolor całej rośliny przy dużym niedoborze Fe |
brązowienie liści i drobne brązowe plamy na liściach; bardzo powolny wzrost |
|
Mangan (Mn) |
chloroza młodych liści, reszta rośliny pozostaje zielona; ostatecznie też zahamowanie wzrostu |
brązowe plamy otoczone strefą chlorotyczną i kręgiem na starszych liściach |
|
Molibden (Mo) |
objawy podobne do niedoboru N; starsze i środkowe liście stają się chlorotyczne, niekiedy ich brzegi są zwijane; ograniczony wzrost i tworzenie kwiatów |
bardzo rzadkie zjawisko |
|
Cynk (Zn) |
górne liście z chlorozą; liście mogą też być małe i zniekształcone w formie rozety |
rozwinie się niedobór Fe i jego objawy |
• Chloroza – liście i/lub części roślin stają się nienaturalnie żółte; z powodu niedoboru Mn, K, Zn, Fe, Mg, S, N
• Cętkowanie – powierzchniowe kolorowe plamki powstające z antocyjanin; powodem jest niedobór N, Mg, P, S
• Martwica tkanek – obumieranie z powodu niedoboru Mg, K, Zn, Ca, Mo
 |
Redakcja KalendarzRolnikow.pl
Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj
|
