Nie zwlekaj z koszeniem traw!

Siano łąkowe stanowi wartościową paszę objętościową dla wszystkich zwierząt przeżuwających (bydło, owce), zwłaszcza gdy trawy są skoszone w odpowiednim terminie i wysuszone w pogodny dzień. Zawierają wówczas mało włókna, a dużo białka, soli mineralnych i witamin. Możliwe to jest przy racjonalnym użytkowaniu łąk, przede wszystkim przy prawidłowym nawożeniu, pielęgnacji i trzykrotnym, a przynajmniej dwukrotnym (w gorszych siedliskach) koszeniu. 

Kiedy kosić?

Woda, pokarm i odpowiednia temperatura są głównymi czynnikami wzrostu traw. Niektóre łąki można kosić już pod koniec maja, a większość w pierwszej połowie czerwca. Przy koszeniu traw kierujemy się składem gatunkowym runi oraz ich odpowiednią fazą rozwojową. 

Najodpowiedniejszą porą koszenia jest okres wykłoszenia się 50% pędów generatywnych traw dominujących w poroście łąkowym. Łąki z przewagą np. wyczyńca łąkowego, ze względu na jego szybkie przechodzenie w kolejne stadia rozwojowe, należy kosić wcześniej, tj. na początku kłoszenia. 

Lepiej wcześniej

Jeżeli udział poszczególnych gatunków w runi jest niemal taki sam, to w takim przypadku zawsze lepiej kosić wcześniej niż zbyt późno. Przemawia za tym również to, że siano z młodych traw zawiera więcej składników pokarmowych i jest strawniejsze. Takie zwierzęta, jak krowy wysokocielne i mleczne oraz młode bydło wymagają pasz łatwo strawnych. A większą strawnością odznacza się siano z roślin młodych, sprzątanych w pełni kłoszenia czy początków zakwitania. 

Niektórzy rolnicy opóźniają koszenie, gdyż można zebrać większy plon siana. Tak postępując, tylko pozornie uzyskują więcej paszy i w dodatku gorszej jakości. Najwyższe plony siana osiąga się z 3 pokosów zbieranych w ciągu roku. Po wczesnym zebraniu pierwszego pokosu mamy możliwość zebrania drugiego pokosu jeszcze przed żniwami. W tym czasie żywotność traw jest duża i następuje ich szybkie odrastanie. 

Nie za nisko!

Ważnym czynnikiem jest koszenie traw na odpowiednią wysokość, która wywiera bardzo istotny wpływ na żywotność roślin i tempo ich dalszego odrostu, decyduje o ilości zebranej masy i wpływa na całkowitą wydajność użytków zielonych, jaką można uzyskać w okresie agrotechnicznym. Optymalna wysokość koszenia traw powinna wynosić 5-6 cm. 

Najczęściej popełnianym błędem podczas zbioru jest zbyt niskie koszenie, z którego otrzymuje się większy zbiór siana, jednak w następnych pokosach nisko skoszone trawy gorzej i wolniej odrastają. Zahamowany zostaje odrost traw, a chwasty uzyskują lepsze warunki wzrostu. Zbyt niskie koszenie przyczynia się również do zanieczyszczenia zielonki glebą. Po skoszeniu zielonkę należy jak najszybciej dosuszyć i sprzątnąć siano.

Nawożenie

Działaniem przyspieszającym odrost runi jest zasilanie łąk nawozami. O wysokości plonowania runi użytków zielonych decyduje azot, który w dawce 120-240 kg N/ha należy stosować w dwóch lub więcej częściach wczesną wiosną, a następnie po każdym pokosie. Dzielenie dawki azotu (pod odrost maksymalnie 60 kg N/ha) zwiększa jego wykorzystanie, a pasza jest całkowicie bezpieczna dla zwierząt. 

Wczesną wiosną należy stosować nawozy saletrzane, które zawierają azot w postaci azotanowej. W tej formie azot jest łatwo pobierany przez rośliny, co daje szybki odrost runi. Mogą być również stosowane nawozy saletrzano-amonowe, np. saletrzak, saletra amonowa, które także można wysiewać po każdym odroście. Natomiast potas w dawce 40-180 kg P2O5 również należy stosować w 2-3 częściach (w dawkach nieprzekraczających 50 kg K2O/ha). Składnik ten jest bardzo szybko pobierany przez rośliny, co prowadzi do jego gromadzenia się w runi łąkowej w ilościach znacznie przekraczających optymalną zawartość. Nadmierna ilość potasu w paszy, zwłaszcza wiosną, jest niepożądana, gdyż może blokować przyswajanie magnezu przez rośliny i wywoływać u zwierząt żywionych zielonką tężyczkę pastwiskową. Nadmiar potasu w runi łąkowej wpływa także na zachwianie proporcji składników mineralnych w paszy, co obniża wydajność mleka i zmniejsza przyrosty. 

Fosfor w dawce 30-130 kg P2O5/ha stosujemy jednorazowo wczesną wiosną. Wysokość dawek nawozów mineralnych uzależniona jest od rodzaju siedliska, zasobności składników pokarmowych w glebie, jej uwilgotnienia oraz liczby pokosów. Należy pamiętać, że gleby torfowe są z natury bogatsze w azot, a uboższe w potas. 

Odrost drugiego pokosu przypada zwykle na okres ciepłej, słonecznej pogody. Czynnikiem ograniczającym tempo odrostu traw może być tylko niedostatek wody. Wilgoć i dostatek pokarmów powodują intensywny i szybki rozwój roślinności łąkowej, co daje dobre zbiory siana z drugiego pokosu i rokuje zebranie dobrego trzeciego pokosu. Ruń łąkowa ma duże zdolności przetwarzania składników pokarmowych z nawozów na wartościową paszę.