Żur, kasza i ryby - przepisy na postne dania

Tradycyjny postny żur

Zakwas:

• 1 szklanka mąki żytniej (100 g),
• 0,5 l ciepłej wody,
• skórka z razowego chleba na zakwasie,
• 2-3 ząbki czosnku,
• kilka ziaren ziela angielskiego,
• liść laurowy

Tradycyjnie zakwas kisiło się w glinianych lub kamionkowych – żurokach, ale obecnie równie dobrze sprawdza się słoik.  Należy wsypać do słoika mąkę i przyprawy, zalać ciepłą wodą – ważne, aby woda była przegotowana, ale pod żadnym pozorem nie gorąca, w przeciwnym razie z mąki zrobią się kluski; dodać skórkę z chleba, dokładnie wymieszać i przykryć ściereczką; odstawić w ciepłe miejsce na 4-5 dni (im dłużej poczekamy, tym zakwas będzie kwaśniejszy); co jakiś czas należy zaglądać do naczynia, czy nie pojawia się pleśń i delikatnie mieszać; gotowy zakwas przelać do butelek i przechowywać w  lodówce do 2 tygodni; przed użyciem, warto odłożyć 2-3 łyżki, które później w miejsce chleba –  będzie można użyć do przygotowania kolejnej porcji. Przygotować wywar warzywny, dolać gotowy zakwas, rozrobiony z mlekiem lub śmietaną  –  ilość zakwasu wg preferencji  –  im więcej zakwasu dodamy, tym potrawa będzie bardziej kwaśna; zakwas można odcedzić albo – jeśli lubimy gęstą zupę – dodawać razem z mąką; żurek przyprawi czosnkiem i chrzanem, podawać z chlebem lub ziemniakami.

Kasza gryczana z pieczarkami, natką pietruszki i cebulą

Składniki:

• 1,5 szklanki kaszy gryczanej (palonej lub białej),                    
• ok. 70 dag pieczarek,
• 3 średnie cebule,
• pęczek natki pietruszki,                                                                                                     
• ok. 3 łyżek oliwy  do podsmażenia,
• sól, pieprz do smaku

Wykonanie:    

do garnka wlać ok. 3 litrów wody, dodać sól, wsypać kaszę i ugotować do miękkości – na sypko; cebulę obrać, drobno pokroić i razem z posiekaną natka pietruszki podsmażyć na oliwie; dodać oczyszczone, rozdrobnione w półplasterki pieczarki i podsmażyć razem wszystkie składniki; doprawić do smaku solą i pieprzem, połączyć z ugotowaną kaszą gryczaną.

Pieczony pstrąg    

Składniki:

• 2 pstrągi (świeże, wypatroszone),
• paczka mrożonej mieszanki warzyw (brokuł, kalafior, marchewka),
• sól, pieprz, cytryna, czosnek, rozmaryn, oliwa
• Składniki na masełko chilli:                            
• ok. 10 dag masła,
• 1 papryczka chili,
• pęczek natki pietruszki,
• czosnek, sól, pieprz

Wykonanie:    

warzywa rozmrozić i osuszyć, piekarnik nagrzać do 250 st. C; pstrągi opłukać, osuszyć, skropić sokiem z cytryny; zrobić kilka nacięć nożem na jednym boku, następnie doprawić solą, pieprzem; każdego pstrąga posypać szczyptą rozmarynu i natrzeć  oliwą, do środka włożyć po 1 nieobranym ząbku czosnku oraz po 1 plasterku cytryny; położyć na blaszce wyłożonej papierem  do pieczenia, ponacinaną stroną do góry; rozmrożone warzywa włożyć do miseczki, doprawić solą, pieprzem, łyżką oliwy i  wymieszać; wyłożyć na blaszkę obok ryb; w miseczce roztopić masło z dodatkiem posiekanej papryczki chili, posiekanej  natki pietruszki, 1/2 łyżeczki startego czosnku, soli i pieprzu; powstałą mieszanką polać pstrągi i warzywa, zostawiając ok.  1/3 na koniec, do podania; wstawić blachę do piekarnika i piec ok. 30 minut; podawać np. z ugotowanym ryżem polanym  pozostałym masełkiem chili (polać ryby i ryż).

Śledzie z grzybami i cebulką

Składniki:

• 4 filety śledziowe a’la Matjas,
• 1 duża cebula,
• 4-5 suszonych grzybów,
• ok. 50 ml oleju,                
• 1 płaska łyżka koncentratu pomidorowego,
• 2 łyżki octu,
• 2 ziarenka jałowca,
• 2 ziarenka ziela angielskiego,
• 1 liść laurowy,
• 1/4 łyżeczki pieprzu,
• szczypta cukru

Wykonanie:    

grzyby zalać gorącą wodą, odstawić na kilka godzin, a najlepiej na całą noc; filety śledziowe opłukać lub jeśli są słone,  namaczać w wodzie ok. 30 minut –  w razie potrzeby wymienić wodę i ponownie odstawić; cebulę obrać, przekroić na pół,  pokroić w piórka; grzyby odsączyć (wodę zostawić), pokroić w paski; na patelni rozgrzać olej, wrzucić cebulę, podsmażać,  aż  się zeszkli;  dodać liść laurowy, ziele angielskie, owoce jałowca oraz grzyby, wymieszać, chwilę smażyć; wlać ocet i 1/2  szklanki wody pozostałej po namaczaniu grzybów, dołożyć koncentrat pomidorowy i szczyptę cukru; smażyć 5 minut;  doprawić pieprzem, odstawić do wystygnięcia; śledzie pokroić w mniejsze kawałeczki, wymieszać z grzybami i cebulą.   Przełożyć do słoika, zakręcić, odstawić w zimne miejsce; śledzie najlepiej smakują na drugi lub trzeci dzień; podawać  z chrupiącym pieczywem.

Dania postne nie muszą być niesmaczne - nasze propozycje z pewnością przypadną Wam do gustu.

Edyta Kijak Artykuł opracowany we współpracy z Łódzkim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Bratoszewicach  Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj