KalendarzRolników.pl
PARTNERZY PORTALU
  • Narodowy Instytut Wolności
  • Partner serwisu Krajowa Rada Izb Rolniczych
  • Partner serwisu Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi w Warszawie
  • ODR Bratoszewice
  • Partner serwisu Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego

WYSZUKIWARKA

Prawidłowe zaprawianie zbóż jarych

Opublikowano 10.03.2020 r.
Najtańszym sposobem ochrony zbóż przed chorobami jest ich zaprawianie. Jeżeli planujemy zaprawiać nasiona samodzielnie, powinniśmy dostosować formę zaprawy do technicznych możliwości gospodarstwa.

W ostatnim trzydziestoleciu w niektórych gospodarstwach obserwuje się gwałtowny wzrost udziału zbóż w strukturze zasiewów. Na Lubelszczyźnie w ciągu kolejnych 5 lat zboże jest uprawiane na tym samym polu przez 4 lata. Sytuacja ta powoduje przenoszenie zarodników grzybów chorobotwórczych z porażonych roślin na te, które będą wysiane w następnych latach. Żeby ograniczyć to zjawisko, należy chronić plantacje zbóż już od fazy kiełkowania, gdyż ma to decydujący wpływ na kondycję roślin i wysokość plonu. Jedynym sposobem ochrony roślin w tej fazie rozwojowej jest zaprawianie nasion przeznaczonych do siewu.

Najtańsza ochrona

Najtańszym sposobem ochrony zbóż przed chorobami jest ich zaprawianie. Prawidłowo wykonane polega na możliwie trwałym pokryciu suchych, zdrowych, oczyszczonych, o prawidłowej sile kiełkowania nasion równomierną, cienką warstwą zaprawy chemicznej. 


Najlepsze efekty gwarantuje zaprawiony przemysłowo kwalifikowany materiał siewny. Rolnicy korzystają wtedy z najnowszych osiągnięć hodowli odmian. Ocenia się, że kwalifikowany materiał siewny stanowi ponad 20% ogólnej ilości wysianych nasion. W praktyce rolnicy do siewu używają własnego materiału siewnego. Należy w tym miejscu podkreślić, że jest to obecnie bezpłatne tylko dla gospodarstw zbożowych do 25 ha w przypadku odmian krajowych, oraz do 30 ha w przypadku odmian chronionych na rynku unijnym.  Z własnego zbioru wolno wysiewać tylko odmiany populacyjne. Wybierajmy nasiona pochodzące z plantacji w pełni chronionych, gdyż są one potencjalnie mniej porażone.


Na zdrowotność nasion, które będziemy wysiewać, wpływają również warunki przechowywania. Jeśli są nieprawidłowe, mogą sprzyjać rozwojowi chorób. Gdy stan zdrowotny posiadanych nasion jest nieznany, należy dobrać zaprawę o jak największym spektrum działania, najlepiej o działaniu układowym, w skład której wchodzą 2-3 substancje aktywne. 

Dwoma sposobami

Zaprawy, które są dostępne w handlu, występują w różnych formach użytkowych, oznaczonych dwuliterowym skrótem przy ich nazwach, i tak: WP - to proszek do sporządzania zawiesiny wodnej, DS - proszek do suchego zaprawiania nasion, WG - granule do sporządzania zawiesiny wodnej, FS - płynny koncentrat do stosowania bezpośrednio na nasiona po rozcieńczeniu.
Jeżeli planujemy zaprawiać nasiona samodzielnie, powinniśmy dostosować formę zaprawy do technicznych możliwości gospodarstwa. Wyróżniamy dwa sposoby zaprawiania zbóż. Pierwszy, ze względu na formulację zaprawy, obejmuje zaprawianie na sucho, półmokro i na mokro. Drugi, ze względu na sposób pracy urządzenia do zaprawiania, to: cykliczne (porcjowe) i o pracy ciągłej.


Zaprawianie na sucho polega na naniesieniu proszkowej zaprawy na nasiona. Zaletą tej metody jest możliwość wykonania zabiegu na długo przed siewem i w niskich temperaturach. Wadą jest słabsza przyczepność preparatu oraz duże zapylenie, co naraża na zatrucie osoby wykonujące ten zabieg.
 Zaprawianie na półsucho polega na bardzo dokładnym wymieszaniu w zaprawie nasion z niewielką ilością płynnego preparatu. Nie jest konieczne przesuszenie zaprawionych nasion.
Zabieg na mokro polega na zanurzeniu materiału siewnego w płynnym preparacie na kilkanaście minut. Ten sposób jest rzadko wykorzystywany, gdyż stosuje się go tylko w przypadku niewielkiej ilości nasion, które należy wysiać lub wysuszyć.

Zaprawiarki

Zaprawiarki do zaprawiania porcjowego mogą być o napędzie ręcznym lub mechanicznym. Pierwsze z nich, bębnowe, składają się ze szczelnie zamykanego zbiornika, najczęściej o pojemności 50 kg, osadzonego na ułożyskowanej osi, obracanego korbą. Po ok. 30 obrotach, poprzez przesypywanie ziarna z zaprawą, następuje pokrycie nasion jej cienką warstwą.
Nowoczesne zaprawiarki mają napęd od silnika elektrycznego lub ciągnika. Można w nich zaprawiać zarówno na sucho, jak i półsucho.


Zaprawiarki o pracy ciągłej są stosowane w dużych gospodarstwach i punktach zaprawiania nasion. Składają się z cylindrycznej komory mieszania, najczęściej ustawionej ukośnie, oraz zespołu urządzeń dozujących odważone nasiona i zaprawę. Poprzez mieszanie następuje pokrycie zaprawą nasion siewnych i ich transport do workowników w sposób ciągły. Wydajność tych zaprawiarek to kilka ton na godzinę.


Zaprawiając nasiona, pamiętajmy o przestrzeganiu zasad bezpieczeństwa. Zawsze przed tą czynnością należy zapoznać się z treścią etykiety-instrukcji stosowania preparatu, znajdującą się na opakowaniu (można ją odszukać na stronie internetowej).

Zaprawy chronią zboża w pierwszych fazach ich wzrostu. Pojawiające się choroby grzybowe w późniejszym okresie należy zwalczać zalecanymi środkami grzybobójczymi.

 

Zalecane zaprawy dla zbóż

Wyszczególnienie

 

Pszenica

 

Pszenżyto

 

Jęczmień

 

Owies

 

Dithane Neo Tec 75 WG

 

-

 

+

 

-

 

-

 

Dividend Xtra 030 FS

 

+

 

+

 

-

 

-

 

Funaben Plus 02 WS

 

+

 

+

 

+

 

+

 

Kinto Duo 080 FS

 

+

 

+

 

+

 

-

 

Lamardor 400 FS

 

+

 

+

 

+

 

+

 

Maxim 025 FS

 

+

 

-

 

-

 

-

 

Orius Combi 050 FS

 

-

 

-

 

+

 

-

 

Premis 025 FS

 

+

 

+

 

+

 

+

 

Sarox T 500 FS

 

+

 

+

 

+

 

-

 

Scenic 080 FS

 

+

 

-

 

-

 

-

 

Tarcza 060 FS

 

-

 

+

 

+

 

-

 

 

 

kontakt1.jpg
Marek Lewandowski 
Artykuł opracowany we współpracy z Lubelskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Końskowoli

Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj

Komitet do spraw pożytku publicznego
NIW
Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030
PROO