Wiosenne nawożenie rzepaku ozimego - azot, siarka, magnez

Ocena stanu przezimowania w tak wczesnym terminie może być bardzo trudna, ponieważ rośliny i gleba mogą być jeszcze zamarznięte. W takich warunkach ciężko jest oszacować stopień uszkodzenia organów i tkanek rośliny. Należy wtedy pobrać monolity glebowe i przyspieszyć start wegetacji w warunkach prowokacyjnych (pobudzających rozwój w środowisku domowym). Po sprawdzeniu stanu roślin można podjąć decyzję o likwidacji lub pozostawieniu plantacji.

Dobrze jest również skorzystać z metody szacowania plonu możliwego do osiągnięcia z plantacji rzepaku po przezimowaniu. Polega ona na ustaleniu obsady roślin oraz średnicy szyjki korzeniowej dla żywych roślin. Szacowany plon oblicza się z wzoru:

prognozowany plon (dt/ha) = obsada roślin (szt./m2) x średnica szyjki korzeniowej w centymetrach +10

Przykład: prognozowany plon = 35 szt./m2 x 1 cm +10 = 45 dt/ha

Azot

Aby ustalić dawkę nawożenia azotowego, należy wziąć pod uwagę jego obecność w glebie, która w warstwie 0-90 cm może być bardzo różna i wahać się od 10 do 100 kg N/ha. Najkorzystniej jest pobrać próby – przed ruszeniem wegetacji z warstwy ornej i podornej oraz wykonać analizę w okręgowej stacji chemiczno-rolniczej (OSCHR). Możliwe jest oszacowanie zawar- tości N-mineralnego na podstawie jakości gleby, rodzaju przedplonu, nawożenia jesiennego oraz warunków atmosferycznych w czasie poprzedzającym wegetację i w okresie jesienno-zimowym. Na zasobnych stanowiskach, po przedplonach bobowatych można liczyć na zawartość azotu mineralnego na poziomie nawet 80-100 kg, a na stanowiskach przeciętnych – gleby piaszczyste, po przedplonie zbożowym ilość N kształtuje się na poziomie 5-25 kg/ha.

Wpływ na dawkę ma również stan roślin jesienią i nawożenie jesienne azotem. Zeszłoroczna jesień była długa i ciepła, co spowodowało że plantacje wcześnie wysiane (nawet 08.08.2019) i słabo nawożone wykazywały silne objawy niedoborów.

Aby obliczyć wiosenną dawkę azotu można posłużyć się wzorem:

dawka azotu wiosenna = zakładany plon nasion (t) x potrzeby pokarmowe dla 1 t (nasion + słomy) – azot mineralny w glebie

Przykład:
dawka wiosenna N = 4,5 t x 55 kg N – 60 kg = 187,5 kg N/ha

W uprawie rzepaku ozimego całkowitą wiosenną dawkę azotu należy wysiać jak najwcześniej – najlepiej pierwszą przed ruszeniem wegetacji, a drugą – nie później niż 4-5 tygodni przed kwitnieniem. Prawidłowo prowadzona plantacja powinna większość azotu zakumulować do początku kwitnienia. Błąd polegający na późnym zastosowaniu nawozów azotowych powoduje opóźnienie kwitnienia, pogorszenie zapylenia kwiatów dolnego piętra, nadmierny wzrost wegetatywny roślin oraz większą podatność na wyleganie. Strategia wiosennego nawożenia azotem musi uwzględniać co najmniej dwa fakty:
- zakaz stosowania nawozów do końca lutego
- przebieg pogody w ostatnich latach, który sprawia, że z początkiem marca rzepak jest w wegetacji co najmniej od 2 tygodni.

W takich warunkach, żeby spełnić wskazanie zaprzestania nawożenia na 1-1,5 miesiąca przed kwitnieniem, właściwie należałoby zastosować całość azotu w jednej dawce lub w dwóch – kilka dni po sobie.

Siarka i magnez

Rzepak ozimy ma duże zapotrzebowanie na siarkę. Na wytworzenie 1 t nasion + odpowiednio słomy potrzeba około 15-20 kg S/ha. Aby uzyskać 4,5 t nasion, należy dostarczyć około 90 kg tego minerału. Rzepak ozimy największe zapotrzebowanie na siarkę ma w czasie formowania pędów aż do początku kwitnienia. Dobre odżywienie siarką stymuluje efektywne pobieranie i wykorzystanie azotu przez rośliny. W związku z tym nawożenie siarką należy wykonać jeszcze przed ruszeniem wegetacji, aby przemieściła się ona w strefę korzeniową i była łatwo dostępna dla roślin.

Magnez warunkuje prawidłowe pobieranie fosforu. Po ruszeniu wegetacji rośliny rzepaku – mimo odpowiedniego nawożenia jesiennego i właściwej zasobności gleby – często wykazują objawy niedoboru tego minerału. Przyczyną jest niska temperatura gleby. Zastosowanie nawożenia magnezem i jego prawidłowa zawartość w roztworze glebowym przyczyniają się do obniżenia temperatury pobierania fosforu, a tym samym do polepszenia odżywienia roślin. Nawożenie magnezem najlepiej jest wykonać razem z nawożeniem siarką (siarczan magnezu, Kizeryt).

Nawożenie rzepaku fosforem, potasem i wapniem powinno być przeprowadzone jesienią, dlatego nie jest przedmiotem niniejszego doniesienia.

Rafał Balcerak Artykuł opracowany we współpracy z Łódzkim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Bratoszewicach  Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj