Koszty produkcji i opłacalność uprawy gryki zwyczajnej
W ostatnich latach uprawa gryki jest nieopłacalna, ze względu na jej niską cenę, spowodowaną importem tańszego ziarna ze wschodu.
Gryka jest rośliną mało wymagającą, dlatego udaje się na glebach słabych. Rolnicy z powiatu biłgorajskiego, w którym połowa gmin posiada gleby lekkie, uprawiają ją pomimo niskiej opłacalności, siejąc ją z tradycji. Uprawa ta nie wymaga wielu zabiegów agrotechnicznych, ale zbiór roślin zawsze odbywa się dwuetapowo. Przystępuje się do niego, gdy 80-90% ziarna w szczytowych kwiatostanach jest fizjologicznie dojrzała (orzeszki są barwy brunatnej lub czarnej). Rośliny kosi się kosiarką pokosową na niezbyt grube pokosy. Po 7-10 dniach, w zależności od pogody, przystępuje się do zbioru kombajnem zbożowym. Aby uniknąć dużych strat, kombajn powinien być wyposażony w podbieracz pokosów.
W tabeli przedstawiono analizę kosztów produkcji i opłacalności uprawy gryki zwyczajnej w jednym z gospodarstw w powiecie biłgorajskim. Gospodarstwo to ma powierzchnię ok. 42 ha. Uprawiane są w nim zboża, tytoń, kukurydza na ziarno oraz gryka zwyczajna na powierzchni 12 ha.
W 2019 roku plon ziarna był niższy niż w poprzednich latach i wyniósł 13 dt z ha. Cena zbytu jest średnią ceną uzyskaną ze sprzedaży ziarna jesienią 2019 roku. W wyliczeniu kosztów mechanizacji uwzględniono koszt pracy ciągnika oraz jego amortyzację i amortyzację sprzętu towarzyszącego w uprawie gryki w przeliczeniu na 1 ha. Koszty ogólnogospodarcze stanowią 6% kosztów bezpośrednich. Obciążenia płatnicze to koszty ubezpieczenia w KRUS, ubezpieczenia komunikacyjnego i podatku rolnego przeliczone na 1 ha.
Koszty produkcji i opłacalność uprawy gryki zwyczajnej w 2019 r.
|
Lp.
|
Wyszczególnienie
|
Wartość (zł)
|
Procentowy udział kosztów
|
|
A.
|
Wartość produkcji (plon 13 dt z ha) x cena sprzedaży (130 zł za dt)
|
1690
|
|
|
|
Koszty poniesione na 1 ha, w tym:
|
|
|
|
|
Nasiona (1 dt x 440 zł x 0,25) + własne (1 dt x 125 x 0,75)
|
204
|
9,26
|
|
|
Nawozy mineralne: polifoska 6-20-30 150 kg, mocznik 100 kg + jesienią sól potasowa 400 kg i kizeryt 200 kg
|
433
|
19,65
|
|
|
Nawozy organiczne, wapno
|
80
|
3,63
|
|
|
Środki ochrony roślin (Fusilade Forte - 1 l)
|
140
|
6,35
|
|
|
Koszty mechanizacji
|
634
|
28,77
|
|
|
Koszty pracy rolnika
|
135
|
6,13
|
|
|
Koszty ogólnogospodarcze (koszty organizacyjne, dojazdy do pól)
|
98
|
4,45
|
|
|
Obciążenia płatnicze (podatki, ubezpieczenia)
|
80
|
3,63
|
|
|
Kosiarka pokosowa + kombajn zbożowy
|
400
|
18,13
|
|
B.
|
Razem koszty
|
2204
|
100,00
|
|
|
Koszt produkcji 1 dt
|
169,54
|
|
|
C.
|
Koszt produkcji pomniejszony o dopłaty (akcyza paliwowa + JPO + zazielenienie + dodatkowa - 982 zł)
|
1222
|
|
|
|
Koszt produkcji 1 dt z uwzględnieniem dopłat
|
94,00
|
|
|
|
Wskaźnik opłacalności (%)
|
1,33
|
|
|
|
Dochód rolniczy zł/ha (A-C)
|
468
|
|
W tabeli przedstawiono koszt produkcji w ujęciu wartościowym i procentowym oraz dochód z produkcji gryki zwyczajnej. Jak wynika z przedstawionych danych, przy takich nakładach i plonie 13 dt z ha dochód rolniczy z 1 ha, po uwzględnieniu dopłat do 1 ha produkcji, wyniósł 468 zł. Jednostkowy koszt produkcji gryki z uwzględnieniem dopłat obszarowych to 94 zł za dt. Średnia cena zbytu wyniosła 130 zł za dt. Wskaźnik opłacalności, wyrażony stosunkiem ceny zbytu 1 dt do kosztów produkcji 1 dt, to 1,33%.
Rolnicy uprawiający grykę mogą korzystać z programów rolnośrodowiskowych w ramach wariantu 6.1 „Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie - w przypadku uprawy”. Dodatkowa dopłata do gryki w tym wariancie wynosi 750 zł/ha. Maksymalna powierzchnia uprawy, do której przysługuje dopłata, to 5 ha dla jednego gospodarstwa.
 |
Zdzisław Zwolak
Artykuł opracowany we współpracy z Lubelskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Końskowoli
Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj |