Młody rolnik – "gatunek" zagrożony?

Jednak Polska jest chlubnym wyjątkiem. W naszym kraju jest najwięcej młodych rolników spośród wszystkich państw Wspólnoty. W Polsce – wg danych Eurostatu jest około 220 tys. rolników prowadzących gospodarstwa rolne, którzy mają poniżej 35 lat. Większą liczbą młodych gospodarzy miała tylko Rumunia, ale tam jest ogólnie znacznie więcej gospodarstw rolnych – niemal 3,9 mln.  Młodzi rolnicy stanowią około 15% wszystkich rolników w Polsce. Czy to dużo?

Na tle innych państw Unii Europejskiej, na pewno dużo. Polscy młodzi rolnicy stanowią aż 1/4 wszystkich gospodarzy do 35 lat z UE. Poza nami jedynie Czechy i Austria przekroczyła w tym aspekcie próg 10%. Czechy mają 11,7% młodych gospodarzy, a Austria 10,7%. Najgorszą sytuację pod tym względem ma Portugalia i Cypr. Tam gospodarze do 35 roku życia stanowią niecałe 3% ogółu rolników. Z kolei w Niemczech ten odsetek wynosi ponad 7%, w Danii 4,7%, a we Francji około 9%.                              

Kim jest polski młody rolnik?

Czasy, gdy młody rolnik był słabo wykształcony i nieprzygotowany do podjęcia wyzwań, jakie niesie prowadzenie dobrze prosperującego gospodarstwa, są już dawno za nami. Gospodarstwo zaczyna kojarzyć się po prostu z miejscem pracy, ma dawać zyski i szybko się rozwijać. Nie różni się już niczym od przeciętnej firmy. Młodzi rolnicy podejmujący się zadania uprawy roli czy hodowli zwierząt podchodzą do swoich wyzwań tak samo, jak ich pracujący w innych sektorach rówieśnicy. Polski rolnik coraz częściej ma ukończone studia, liczne kursy i szkolenia oraz chętnie bierze udział w wydarzeniach branżowych w celu poszerzenia swojej wiedzy. Wie jak skutecznie i dobrze wykorzystać zaciągnięte kredyty czy realizować cele z pomocą programów pomocowych. Jest zainteresowany zmianami zachodzącymi w polskim i europejskim rolnictwie i stara się za nimi nadążyć.

Wyzwania stojące przed młodymi rolnikami

Jak w każdym sektorze gospodarki, tak i w rolnictwie przed młodymi ludźmi staje szereg wyzwań. Młodzi właściciele gospodarstw rolnych muszą określać priorytety swoich działań, ciągle modernizować i unowocześniać swoje gospodarstwa oraz uczyć się jak wykorzystywać krajowe i unijne środki dla rolnictwa.

Jakie są potrzeby młodych gospodarzy?

Z badań przeprowadzanych na zlecenie Komisji Europejskiej wynika, że młodzi rolnicy potrzebują przede wszystkim dostępu do ziemi. Chodzi tu zarówno o możliwość kupna, jak i dzierżawy. Kolejnym czynnikiem ułatwiającym im rozwój jest wsparcie finansowe. Chodzi tutaj zarówno o środki pozyskiwane w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, jak i kredyty preferencyjne. Ostatnim z najistotniejszych czynników, na który wskazują gospodarze z UE jest problem z zatrudnieniem wykwalifikowanych lub sezonowych pracowników.

W europejskim, a więc także i w polskim rolnictwie dochodzi do wymiany pokoleniowej. W różnych krajach proces ten zachodzi z odmienną dynamiką, ale jednak jest niezaprzeczalnym faktem. Jest to wyzwanie nie tylko dla młodych, którzy czy to z konieczności, czy (coraz częściej) z wyboru podejmują się prowadzenia gospodarstwa, ale też dla całej Unii, która potrzebuje silnego i stabilnie rozwijającego się sektora rolniczego. Młodzi rolnicy to gwarancja konkurencyjności europejskiego rolnictwa.
Komisja Europejska już jakiś czas temu stwierdziła, że sytuacja, w której wielu starszych rolników przechodzi na emeryturę, a na ich miejsce przychodzi niewielu młodych jest niebezpieczna. Tylko odpowiednia wymiana pokoleniowa rolników pozwoli na utrzymanie i rozwijanie gospodarstw, a to z kolei pozwoli na dostarczanie wszystkim Europejczykom zdrowych i wartościowych produktów spożywczych w przystępnych cenach. Komisja zwraca uwagę, że jeśli istniejących gospodarstw rolnych nie będą przejmować młodzi rolnicy, to może się to negatywnie odbić na stanie środowiska naturalnego.

Komisja zapewnia także, że młodsze pokolenie rolników jest gwarancją większej konkurencyjności unijnego rolnictwa. KE powołuje się przy tym na najnowsze badania, które pokazują, że gospodarstwa prowadzone przez młodych rolników osiągają poziom wydajności wyższy od przeciętnego. Gospodarze do 35. roku życia są też lepiej wykształceni niż starsi rolnicy i bardziej otwarci na innowacje w rolnictwie.

Ryszard Grabczyński Artykuł opracowany we współpracy z Kujawsko-Pomorskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Minikowie   Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj