Zwalczanie chwastów w uprawie marchwi

Największe zagrożenie powodują chwasty towarzyszące marchwi od wschodów do 1/3-1/2 okresu wegetacji. Jest to tak zwany krytyczny okres konkurencji, podczas którego chwasty muszą być koniecznie usunięte, aby zminimalizować straty.

Należy też monitorować tzw. zachwaszczenie wtórne, występujące w późniejszym okresie wegetacji i przed zbiorem. Masowe występowanie chwastów w tym czasie sprzyja porażaniu marchwi przez choroby i ułatwia wykonanie dokładnej ochrony w celu ich zniszczenia. Utrudniona jest również walka z groźnymi szkodnikami (połyśnicą marchwianką i bawełnicą topolową marchwiową), a także zbiór mechaniczny. Z tych powodów należy utrzymywać plantację marchwi wolną od chwastów aż do zbioru. 

Głównie roczne dwuliścienne

Marchew uprawiana jest głównie na redlinach. Wysiewa się ją od wczesnej wiosny do połowy lipca, w zależności od długości okresu wegetacji i jej przeznaczenia. Termin siewu ma wpływ na dynamikę pojawiania się chwastów i strukturę zachwaszczenia.

Na plantacjach marchwi przeważają roczne chwasty dwuliścienne, ich udział przekracza zwykle 70%. Wczesną wiosną marchew jest masowo zachwaszczona przez gatunki chwastów o niższych wymaganiach termicznych, potrzebujących do kiełkowania średniej temperatury dobowej 1-5°C, takie jak: komosa biała, gwiazdnica pospolita, tasznik pospolity, rdestówka powojowata, gorczyca polna, rdest plamisty, przytulia czepna, fiołek polny, tobołki polne, starzec zwyczajny, jasnota różowa, chwasty rumianowate. W późniejszym okresie występują zwykle wymienione wyżej gatunki, a także wymagające wyższych temperatur, jak: żółtlica drobnokwiatowa, szarłat szorstki, psianka czarna czy chwastnica jednostronna. W niektórych rejonach pojawiają się w większej ilości chaber bławatek i przytulia czepna. Wschody chwastów następują wcześniej niż rośliny uprawnej, zwłaszcza w marchwi wcześnie sianej, przy chłodnej pogodzie.

Metodami agrotechnicznymi

W integrowanej ochronie marchwi przed chwastami ważną rolę pełnią metody agrotechniczne. Zaliczamy do nich m.in.: właściwe zmianowanie, zapobiegające zjawisku kompensacji gatunków chwastów, dobór odpowiedniej odmiany, dostosowanej do lokalnych warunków glebowo-klimatycznych, staranną uprawę gleby, nawożenie w oparciu o analizy potrzeb nawozowych rośliny uprawnej, nawadnianie w okresach niedoborów wody, staranną pielęgnację roślin.

Plantacje marchwi powinno się zakładać na polach w dobrej kulturze, o niewielkim zachwaszczeniu. Należy unikać pól zachwaszczonych chwastami wieloletnimi (np. powój polny, rzepicha leśna, skrzyp polny), gdyż w uprawie marchwi nie ma herbicydów skutecznie niszczących te gatunki. Pod jej uprawę nie należy wybierać stanowisk po rzepaku, ponieważ samosiewy tej rośliny trudno zwalczyć herbicydami zalecanymi w marchwi, a inne metody są pracochłonne lub kosztowne. 

Mechanicznie i ręcznie

Nowe rozwiązania techniczne, stosowane obecnie przy opracowywaniu narzędzi, umożliwiają niszczenie chwastów blisko rośliny uprawnej, a także w rzędach roślin. Do takich narzędzi należą: pielniki szczotkowe (brush weeder), palcowe (finger weeder) czy szczotkowo-palcowe, a także pielnik torsyjny (torsior weeder). Mechaniczne i ręczne odchwaszczanie można prowadzić już po 1-2 tygodniach od wschodów marchwi, po pojawieniu się chwastów, najlepiej po deszczu lub nawadnianiu i po przeschnięciu gleby. 

Zabiegi mechaniczne należy wykonywać płytko, na jednakową głębokość w każdym zabiegu (zwykle 2-3 cm), gdy chwasty są małe i trudniej się ukorzeniają. Liczba zabiegów mechanicznych zależy od dynamiki pojawiania się chwastów i warunków atmosferycznych. W uprawie marchwi możliwe jest wykonanie nawet 4-5 zabiegów, ale przy stosowaniu herbicydów często nie ma potrzeby tak częstego pielenia.

Doglebowe i nalistne 

W ochronie marchwi podstawowe znaczenie mają, stosowane po siewie, herbicydy doglebowe, jednak często zachodzi potrzeba uzupełnienia ochrony środkami nalistnymi, stosowanymi po wschodach marchwi. Herbicydy doglebowe zaleca się stosować na glebę dobrze uprawioną, o wyrównanej powierzchni i odpowiedniej wilgotności. Na glebach zwięzłych, o dużej zawartości próchnicy należy stosować wyższe z zalecanych dawek, a na glebach lekkich niższe. Przy niskiej wilgotności gleby spada skuteczność działania herbicydów doglebowych. 

Wilgotność powietrza ma większy wpływ na herbicydy nalistne. Przy bardzo niskiej ciecz na liściach szybciej wysycha i wnikanie środków do roślin jest ograniczone, a przy bardzo wysokiej może dochodzić do spływania cieczy użytkowej po liściu. 
Herbicydy należy stosować podczas bezdeszczowej pogody. Mały opad po użyciu herbicydów doglebowych jest korzystny, natomiast intensywne opady mogą spowodować przemieszczenie się środka w glebie i doprowadzić nawet do uszkodzeń rośliny uprawnej. Po zabiegu nalistnym opad może powodować zmywanie środka z liści i osłabienie jego działania. Długość okresu działania herbicydów i utrzymywania się w środowisku należy brać pod uwagę przy układaniu zmianowania i planowaniu upraw następczych.

Zapobiec odporności chwastów na herbicydy 

Zagrożenie uodparniania się chwastów w uprawach warzyw jest mniejsze niż w innych gatunkach roślin. Do herbicydów narażonych w większym stopniu na wytworzenie odporności należą graminicydy. 

Wystąpieniu lub znacznemu opóźnieniu uodparniania się chwastów na herbicydy zapobiegają m.in.: zmianowanie, przemienne stosowanie środków z różnych grup chemicznych, stosowanie mieszanin herbicydów o różnych mechanizmach działania, stosowanie herbicydów na chwasty w okresie ich największej wrażliwości, stosowanie herbicydów w dawkach gwarantujących całkowite zniszczenie chwastów, dodatek adiuwantów do cieczy użytkowej w przypadku obniżenia dawek, uwzględnienie w systemie zwalczania chwastów zabiegów mechanicznych, stosowanie herbicydów nieselektywnych przed wschodami rośliny uprawnej.

Przedwschodowo 

Do przedwschodowego zwalczania chwastów w marchwi można zastosować następujące substancje biologicznie czynne: chlomazon, pendimetalina, flurochloridon, aklonifen czy glifosat. Można je stosować zarówno pojedynczo, jak i łącznie. Należy przy tym pamiętać, że choć stosowanie mieszaniny daje lepszy rezultat, ze względu na szersze spektrum zwalczania chwastów, to przy łączeniu dwóch różnych substancji biologicznie czynnych ich dawki powinny być znacznie pomniejszone. 

Substancje czynne zarejestrowane w okresie przedwschodowym

Substancje czynne zarejestrowane w okresie powschodowym

Karol Kłopot Artykuł opracowany we współpracy z Lubelskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Końskowoli Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj