Żywienie loch karmiących

Żywienie lochy po porodzie rozpoczyna się od podawania takiej samej dawki paszy, jaka była stosowana w końcowym okresie ciąży. Następnie, stopniowo zwiększamy lochom dawkę paszy, o mniej więcej 0,5 kg tak, aby po pierwszym tygodniu karmienia nie racjonować już paszy.

Wtedy powinno się podawać od 6 do 7,5 kg mieszanki. Żywienie dostosowujemy do liczby prosiąt w miocie. Oprócz zapewnienia potrzeb bytowych, w dawce dla lochy muszą się znaleźć składniki pokarmowe, które zostaną wykorzystane do produkcji mleka. 

Mleko i woda

Biorąc pod uwagę, że jedynym pokarmem w pierwszych dniach, a nierzadko w pierwszych 2 tygodniach życia prosiąt jest mleko matki, konieczne jest zadbanie o to, aby było go jak najwięcej. Utrzymywane dziś lochy produkują 10-12 kg mleka dziennie. Ilość mleka wzrasta z około 6 kg w drugim dniu laktacji do około 11-14 kg/dzień w 10 dniu laktacji. Szczyt produkcji przypada około 17-19 dnia (w zależności od wielkości miotu i przyrostu masy ciała prosiąt), a lochy o największej wydajności produkują 15-17 kg mleka dziennie. 

Mleko lochy charakteryzuje się wysoką zawartością składników pokarmowych, dzięki czemu średnio z 4,1 kg 
mleka osiągamy 1 kg przyrostu masy ciała prosiąt. Locha karmiąca wypija średnio 15 l wody plus 1,5 l na każde prosię. Dlatego należy często sprawdzać sprzęt rozprowadzający wodę i jego funkcjonalność – czyli szybkość przepływu wody.

Śruta, zboża, oleje

Lochy karmiące powinny być żywione paszą o zwiększonej koncentracji energii i białka, aminokwasów oraz mikro- i makroelementów bardzo obficie, w zasadzie do woli, z wyjątkiem okresów okołoporodowych i zasuszenia.
Taka pasza zawiera minimum 16,5% B.O. i 13 MJ EM. Aby osiągnąć takie parametry w recepturach, standardowo stosowane są śruta sojowa, zboża (głównie jęczmień i pszenica), oleje oraz premiksy mineralno-witaminowe. Pamiętać należy też o kukurydzy. Jej ziarno wnosi do dawki pokarmowej istotną ilość energii, ma też właściwości mlekopędne. A jeśli wziąć pod uwagę dużą smakowitość mieszanki z dodatkiem kukurydzy, co może poprawić pobranie paszy przez lochy karmiące, ziarno to wydaje się godne polecenia. 

Jak zboże, to z dodatkiem

Jeśli jakiekolwiek zboże będzie głównym składnikiem mieszanki, nie uda się zbilansować energii bez zastosowania wysokoenergetycznych dodatków. Można w tym celu użyć jednego z całej gamy dostępnych na rynku olejów, spreparowanego sypkiego tłuszczu lub lekkostrawnych węglowodanów, przede wszystkim glukozy. Optymalne żywienie zapewnia stopniowy wzrost apetytu w ciągu kilku dni po porodzie i utrzymanie go na wysokim poziomie aż do odsadzenia prosiąt.

Czynniki, takie jak wielkość produkcji mleka, masa loch, liczebność miotu i długość laktacji, wpływają na wymagania pokarmowe w okresie karmienia. Pokrycie potrzeb pokarmowych loch jest związane z wielkością pobrania paszy i wartością pokarmową stosowanych mieszanek paszowych. 

Najważniejszym aspektem żywienia loch karmiących jest ich zachęcenie do pobierania większej ilości paszy, nawet o 6-7 kg na dobę. Ustalono, że lochy karmiące, utrzymywane w niższych temperaturach (18-20 °C) mają większe predyspozycje do pobierania większej ilości paszy (więcej nawet o 4 kg, w porównaniu do loch utrzymywanych w temperaturze wyższej 28 °C). Jeżeli lochy nie są w stanie pobierać takiej ilości paszy, to należy bardziej skoncentrować składniki pokarmowe w dawce.

Dodatki poprawiające jakość paszy dla lochy karmiącej

Jako dodatek można zastosować premiks z zawartością probiotyków, które regulują skład mikroflory przewodu pokarmowego i poprawiają odporność. Drożdże dostarczają łatwo strawnego białka oraz ważnych witamin z grupy B. Efektem ich działania jest choćby redukcja skutków stresu cieplnego czy też działanie osłonowe na pracę wątroby, szczególnie istotne w okresie zwiększonego pobrania paszy. L-karnityna wspomagająca metabolizm i wykorzystanie zarówno tłuszczów, jak i białka. 

Beta karoten podnosi jakość siary, a stosowany przez dłuższy okres pozytywnie wpływający na funkcję jajników, tak istotną w okresie poodsadzeniowym. 

Niewielki udział zakwaszacza w paszy dla loch ogranicza rozwój E. coli obniżając zawartość tej groźnej bakterii w kale, z którym w sposób nieunikniony bezpośrednio stykają się prosięta.

Włókno dla perystaltyki

Nie należy zapominać o odpowiednim poziomie włókna w paszy, by zapewnić optymalizację motoryki jelit, zwłaszcza przy niewielkiej ilości ruchu loch karmiących. Można to osiągnąć poprzez niewielki udział otrębów pszennych lub żytnich w paszy.

Wszystkie wspomniane powyżej dodatki pozwalają skomponować dawki odpowiednie dla indywidualnych potrzeb różnych gospodarstw. Każdy z nich ma istotne zalety, ale nie każdy musi być zawsze zastosowany. Ważne, aby mieszanka spełniła swoje zadanie, czyli pozwoliła losze na maksymalizację wydajności, przy zachowaniu dobrego zdrowia.

Przykładowa mieszanka dla lochy karmiącej

Żródła: „Hoduj z głową” nr 6/2009, Hodowca Trzody Chlewnej 5-6/2012, http://trzoda-chlewna.com.pl, https://www.agrofakt.pl

Anna Kurjata-Rajska Dolnośląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego we Wrocławiu Jeden z 16 Ośrodków Doradztwa Rolniczego w kraju. Dolnośląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego we Wrocławiu realizuje na obszarach wiejskich województwa dolnośląskiego zadania z zakresu doradztwa rolniczego. Podstawowym zadaniem Ośrodka jest doradztwo rolnicze, obejmujące działania w zakresie rolnictwa, rozwoju wsi, rynków rolnych oraz wiejskiego gospodarstwa domowego, mającego na celu poprawę poziomu dochodów rolniczych oraz podnoszenie konkurencyjności rynkowej gospodarstw rolnych, wspieranie zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich, a także podnoszenie poziomu kwalifikacji zawodowych rolników i innych mieszkańców obszarów wiejskich.   Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj