KalendarzRolników.pl
PARTNERZY PORTALU
  • Narodowy Instytut Wolności
  • ODR Bratoszewice
  • Partner serwisu Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
  • Partner serwisu Krajowa Rada Izb Rolniczych
  • Partner serwisu Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi w Warszawie

WYSZUKIWARKA

Sztuczna mamka dla prosiąt - czyli nowoczesna locha

Opublikowano 27.08.2020 r.
Udoskonalona genetyka zwierząt, idealne warunki utrzymania oraz żywienie pozwalają uzyskiwać od loch coraz liczniejsze mioty. Pojawia się wówczas problem dotyczący wykarmienia dużej liczby małych osesków. Przesadzanie prosiąt do naturalnych mamek to tradycyjny sposób odchowu licznych miotów. Sztuczne mamki – to z kolei odpowiedź nowoczesnych technologii na potrzeby rolników, którzy mają liczne stada, w których prosiąt rodzi się więcej niż lochy są w stanie wykarmić. Na rynku pojawiły się już specjalne urządzenia w znacznym stopniu ułatwiające odchów nadliczbowych maluchów.

Zamiast przesadzać prosięta do mamek zastępczych można urządzić kojce z tzw. mamkami sztucznymi. Są to urządzenia zasilane energią elektryczną, wyposażone w przyłącze wody, za pomocą których można dokarmiać najmłodsze prosięta.
Dostępne na rynku sztuczne mamki dostarczają płynny preparat mlekozastępczy lub prestarter w formie papki. Mechanizm działania tych urządzeń jest dość prosty – w małym mieszalniku przygotowywany jest preparat mlekozastępczy, który przez minilinię paszową podawany jest do korytka osesków. Technologicznie zaawansowane urządzenia są wyposażone w komputer, który reguluje temperaturę paszy czy także częstotliwość karmienia.

Jak korzystać ze sztucznych mamek? 

Jedną z ważniejszych decyzji, jaką należy podjąć podczas zakupu sztucznej mamki, to wybór sposobu karmienia. Przy sztucznych mamkach używa się tylko wysokiej jakości preparatów mlekozastępczych oraz prestarterów, przeznaczonych dla osesków od 2. dnia życia. Pasza dla maluchów może być podawana stale do wyczerpania wymieszanej porcji lub w godzinnych odstępach. W przypadku zadawania paszy płynnej, mamka miesza preparat mlekozastępczy z ciepłą wodą przed każdym podaniem. Higiena jest tu jednym z ważniejszych czynników, ponieważ preparaty mlekozastępcze dość szybko się psują. W związku z tym przewagę osiąga papka z prestartera. Podawanie takiej mieszanki eliminuje także problem przyuczania prosiąt do pobierania pasz stałych. Do przygotowania paszy papkowatej nie trzeba podgrzewać wody. 

Do sztucznych mamek należy przenosić najsilniejsze prosięta. Oseski te muszą bezwzględnie pobrać od lochy odpowiednią ilość siary. Mogą być one przekładane do mamek już w drugim dniu życia, choć bezpieczniej jest to uczynić po piątym dniu. Zagrożenie upadkami prosiąt, spowodowane niewystarczającą mlecznością lochy – to naprawdę poważny powód do oddzielenia ich od matki i umieszczenia w kojcu z mamką.

Kojec ze sztuczną mamką

Pomieszczenia, do których przesuwane są małe prosięta, muszą zapewnić im optymalne warunki rozwoju. W kojcach dla maluchów konieczne jest ogrzewanie, które w obszarze leżenia zapewni temperaturę powyżej 35° C. W tym celu najczęściej wykorzystywane jest ogrzewanie podłogowe lub promienniki podczerwieni.

Sztuczne mamki instaluje się w specjalnie do tego przygotowanych kojcach. Na jedno prosię należy przeznaczyć 0,06 m², więc jeden kojec na 15 prosiąt powinien mieć 0,9 m². Na rusztowej podłodze można umieścić gumowe maty i podgrzewać je za pomocą promienników elektrycznych lub także ogrzewania gazowego. Należy też wydzielić strefy leżenia, karmienia, biegania i defekacji. W strefie biegania powinna być zainstalowana sztuczna mamka.

Kojce z mamkami powinny znajdować się blisko porodówek, ponieważ przenoszenie młodych, jeszcze nieodpornych prosiąt przez cały budynek jest ryzykowne. Ponadto udowodniono, że prosięta odłączone od matek, które jednak znajdują się w ich pobliżu, rozwijają się lepiej.

Naukowcy z Instytutu Futerkamp sprawdzili, czy w ten sposób odchowane prosięta w kolejnych etapach produkcji dorównują wydajnością rodzeństwu pozostawionemu przy naturalnych matkach. W tym celu obserwowali 52 prosięta odsadzone od loch w drugim dniu życia, zabrane do sztucznej mamki i żywione tam preparatem mlekozastępczym, a od 3. tygodnia życia także paszą typu prestarter. Grupą porównawczą było 237 prosiąt odchowanych przy lochach. W wieku czterech tygodni wszystkie zwierzęta przeniesiono do warchlakarni. 

Z przeprowadzonych przez instytut obserwacji wynika, że do końca okresu odpowiadającego laktacji prosięta w sztucznych mamkach przyrastały mniej o 100 g dziennie i dlatego w dniu rozpoczęcia tuczu osiągnęły masę ciała o 3 kg niższą niż młode odchowane przy matce. Podczas samego tuczu, różnice w przyrostach nieco się zmniejszyły. Na koniec tego okresu grupa doświadczalna przyrastała w tempie 937 g/dzień, a grupa kontrolna 969 g/dzień. Ze względu na niższą masę na początku tuczu prosięta z mamek na osiągnięcie masy ubojowej 120 kg potrzebowały o 9 dni więcej. Poza tym zużywały o 120 g więcej paszy na kilogram przyrostu. W przypadku cech rzeźnych różnice między zwierzętami pozostawionymi przy lochach i przełożonymi do mamek były minimalne (mięsność 0,5%).

W konsekwencji oznacza to, że zwierzęta odłączone od matek i umieszczone w sztucznych mamkach przyniosą taki sam dochód. Na ich odchów przeznaczyć trzeba tylko nieco większe nakłady, ze względu na wydłużony czas tuczu i nieco gorsze wykorzystywanie paszy.

Wybrane sztuczne mamki dostępne na rynku europejskim – karmienie papkowe

Producent

Weda

Wit-Mambo

Liczba prosiąt

40

40

Wiek prosiąt

od 15 dni

od 5 dni

Zasobnik na paszę

15 kg

17,5 kg

Sensor

tak

tak

Podgrzewanie paszy

na życzenie

na życzenie

Nawilżanie paszy

nie

tak

 

Wybrane sztuczne mamki dostępne na rynku europejskim – karmienie płynne

Producent

B&B

Europe

Bröring

Enders

Fröster

HCP Technology

Schippers

Minimalny wiek (dni)

2

2

7

5

3

5

Rodzaj paszy

płynna

płynna

płynna

płynna + papka

płynna+ papka

płynna

Stanowiska żywieniowe

40x11

4x11

20

6x25

2x21

14

Temperatura paszy

ciepła

ciepła

zimna

ciepła

ciepła

ciepła/zimna

Odstępy w karmieniu

ciągłe

ciągłe

co godzinę

co godzinę

co godzinę

co godzinę

Mycie 2

ręczne

ręczne

automat

automat

automat

automat

 

 
Anna Jaros
Artykuł opracowany we współpracy z Łódzkim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Bratoszewicach 
Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj

Komitet do spraw pożytku publicznego
NIW
Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030
PROO