Fungicydy w ochronie pszenicy - ocena skuteczności

Agriculture and Horticulture Development Board, czyli Rada Rozwoju Rolnictwa i Ogrodnictwa (skrócie AHDB) jest organizacją zarządzającą pieniędzmi uzyskanymi od rolników, hodowców oraz innych firm znajdujących się w łańcuchu zaopatrzenia i skupu rolnictwa. W swej części zajmującej się zbożami i oleistymi działa w ten sposób, że pobiera niewielką składkę od każdej tony sprzedanego ziarna i nasion oleistych. Uzyskane fundusze przeznacza na badania naukowe i rozwój nowych technologii, skupiając się na tematach pomijanych lub zaniedbywanych przez firmy komercyjne.
Cechą AHDB jest szybkość i elastyczność w podejmowaniu nowych wyzwań. Badania mogą być zlecane w zależności od potrzeb niewielkimi grantami, na kwoty rzędu kilku tysięcy funtów lub szeroko zakrojonymi wieloletnimi doświadczeniami. Wyniki programów dostępne są dla wszystkich zainteresowanych w postaci obszernych przewodników, obejmujących na przykład ochronę poszczególnych gatunków roślin uprawnych, magazynowanie i przechowywanie płodów rolnych, przeciwdziałanie degradacji gleb itd. Efekty obliczonych na mniejszą skalę projektów trafiają do zainteresowanych w postaci broszur, ulotek lub aplikacji komputerowych. Co uderza czytelnika z Polski, to bardzo życiowe podejście do potrzeb rolników - pojawienie się nowego problemu oznacza niemal natychmiastowe podjęcie prac nad jego rozwiązaniem.
W centrum zainteresowania AHDB są zagadnienia związane z ochroną zbóż, badaniem odporności chorób i skuteczności dostępnych fungicydów. Tego typu prace prowadzone są systematycznie, co owocuje wydawanymi rokrocznie zaleceniami (tabela). Ma to ogromne znaczenie w doborze środków ochrony i przeciwdziałaniu wystąpienia odporności. Problem ten staje się coraz bardziej palący wobec wycofywania wielu substancji aktywnych i ich grup.
Zjawisko uodporniania widać na przykładzie grupy strobiluryn, które weszły jako całkowita nowość na przełomie wieków i odznaczały się bardzo dobrym działaniem. W tej chwili strobiluryny zalecane są wyłącznie w mieszaninach z innymi substancjami aktywnymi, ze względu na ogromną skalę odporności grzybów. Inna, najbardziej rozpowszechniona grupa, triazole, szybko traci skuteczność w działaniu wyniszczającym (po wystąpieniu objawów choroby), zachowując wciąż zdolność do zapobiegania i likwidacji początków infekcji.
Nadzieją w ochronie fungicydowej jest nowa grupa substancji, określana zbiorczo jako SDHI i tutaj warto „dmuchać na zimne” i oszczędzać te preparaty, przeciwdziałając wystąpieniu odporności przez mądrze skomponowane w gospodarstwie programy ochrony.
Skuteczność fungicydów w zwalczaniu podstawowych chorób pszenicy według AHDB (5 - najwyższa, 1 - najniższa), stan na kwiecień 2019
Grupy chemiczne
|
Substancje czynne
|
Łamliwość źdźbła
|
Mączniak
|
Septorioza paskowana liści
|
Rdza żółta
|
Rdza brunatna
|
Fuzariozy
|
Amidoksymy
|
cyflufenamid
|
-
|
4
|
-
|
-
|
-
|
-
|
Anilinopyrimidyny
|
cyprodinil
|
[4]
|
[2]
|
-
|
-
|
-
|
-
|
Benzofenon
|
metrafenon
|
[3]
|
[4]
|
[1]
|
-
|
-
|
-
|
Chloronitryle
|
chlorotalonil***
|
-
|
[1]
|
4
|
-
|
-
|
-
|
Ditiokarbaminiany
|
mankozeb***
|
-
|
[1]
|
[2]
|
[1]
|
[1]
|
-
|
Imidazole
|
prochloraz
|
[3]
|
[1]
|
1
|
[1]
|
[1]
|
-
|
Benzimidazole
|
tiofanat metylowy
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
[2]
|
Morfoliny
|
fenpropidina
|
-
|
[3]
|
[1]
|
[2]
|
[2]
|
-
|
fenpropimorf
|
-
|
[2]
|
[1]
|
[2]
|
[3]
|
-
|
|
Ftalamidy
|
folpet***
|
-
|
-
|
2
|
[1]
|
[1]
|
-
|
Chinoliny
|
quinoxyfen
|
-
|
2
|
-
|
-
|
-
|
-
|
Chinazoliny
|
proquinazid
|
-
|
4
|
-
|
-
|
-
|
-
|
SDHI
|
benzovindiflupyr**
|
-
|
-
|
4
|
5
|
5
|
-
|
fluxapyroxad**
|
-
|
-
|
4
|
3
|
4
|
-
|
|
penthiopyrad**
|
-
|
-
|
4
|
3
|
4
|
-
|
|
benzovindiflupyr + protiokonazol
|
-
|
3
|
5
|
5
|
5
|
4
|
|
bixafen + fluopyram + protiokonazol
|
[4]
|
3
|
5
|
4
|
5
|
4
|
|
bixafen + protiokonazol
|
[4]
|
3
|
5
|
4
|
5
|
4
|
|
boscalid + epoksykonazol
|
[4]
|
2
|
3
|
4
|
4
|
-
|
|
fluxapyroxad + epoksykonazol
|
[4]
|
2
|
5
|
5
|
5
|
2
|
|
fluxapyroxad + metkonazol
|
-
|
2
|
5
|
4
|
5
|
3
|
|
fluxapyroxad + pyraklostrobina
|
|
2
|
4
|
4
|
5
|
-
|
|
isopyrazam + epoksykonazol
|
[2]
|
2
|
4
|
5
|
5
|
-
|
|
penthiopyrad + chlorotalonil
|
-
|
-
|
4
|
3
|
3
|
|
|
spiroksamina
|
-
|
2
|
-
|
[2]
|
[4]
|
-
|
|
azoksystrobina
|
-
|
1
|
1
|
3
|
4
|
-
|
|
pyraklostrobina
|
[1]
|
1
|
1
|
4
|
5
|
-
|
|
trifloksystrobina
|
-
|
[1]
|
[1]
|
[2]
|
[2]
|
-
|
|
dimoksystrobina + epoxiconazol
|
-
|
-
|
[2]
|
[4]
|
[4]
|
[3]
|
|
fluoksastrobina + protiokonazol
|
[4]
|
2
|
3
|
4
|
5
|
3
|
|
cyprokonazol
|
[1]
|
[2]
|
[1]
|
[4]
|
[3]
|
-
|
|
difenokonazol
|
-
|
[1]
|
[1]
|
[1]
|
[3]
|
-
|
|
epoksykonazol
|
[2]
|
2
|
2
|
5
|
4
|
2
|
|
flutriafol
|
-
|
[1]
|
[1]
|
[2]
|
[2]
|
-
|
|
metkonazol
|
-
|
[2]
|
[2]
|
[3]
|
4
|
3
|
|
propikonazol
|
[1]
|
[1]
|
[1]
|
[2]
|
[2]
|
-
|
|
protiokonazol
|
[4]
|
3
|
3
|
4
|
2
|
4
|
|
tebukonazol
|
-
|
[2]
|
[1]
|
[4]
|
4
|
3
|
[ ] - dane oparte na dawnych lub mniej miarodajnych opracowaniach.
$ - różne produkty mogą zawierać odmienne dodatki lub bazować na innych formulacjach, co może zmieniać skuteczność.
** - duże ryzyko wystąpienia odporności; zawsze używać fungicydów SDHI w mieszankach z preparatami o innym mechanizmie działania.
*** - skuteczność w zakresie działania zapobiegawczego i wyniszczającego może się znacznie różnić, wielkości punktowe dotyczą działania zapobiegawczego.
# - bielenie kłosów powodowane przez Fusarium culmorum i F. graminearum. Skuteczność wobec grzybów Microdochium może być inna.
![]() |
Lesław Gargoła
Artykuł opracowany we współpracy z Lubelskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Końskowoli
Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj |