KalendarzRolników.pl
PARTNERZY PORTALU
  • Partner serwisu Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi w Warszawie
  • Partner serwisu Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
  • Partner serwisu Krajowa Rada Izb Rolniczych
  • Narodowy Instytut Wolności
  • ODR Bratoszewice

WYSZUKIWARKA

Prawidłowe żywienie koni

Opublikowano 10.11.2022 r.
Organizm konia przystosowany jest do ciągłego pobierania pożywienia ubogiego w energię. Jest ona odzyskiwana w wyniku fermentacji bakteryjnej włókna w jelicie ślepym. Ewolucja ukształtowała przewód pokarmowy konia w taki sposób, że najlepsza dla niego jest pasza objętościowa jedzona powoli.

Ma to wpływ na jego zdrowie i komfort psychiczny. Powinno się więc dążyć do jak najbardziej naturalnego żywienia, tj. zróżnicowanej paszy objętościowej!!! dostępnej do woli przez 24 godziny na dobę, ale jedzonej powoli. Taki sposób żywienia pozwala nie tylko na optymalną pracę układu pokarmowego, ale minimalizuje również ryzyko związane z różnymi schorzeniami wywoływanymi tradycyjnym żywieniem (kolki, ochwaty). Koń musi być zajęty czymś cały czas! W naturalnych warunkach zwierzęta te stale szukają jedzenia i są w ciągłym ruchu. Wiele z nich utrzymywanych tradycyjnie jest pozbawionych komfortu psychicznego i po prostu się nudzi, a to wiąże się z różnego rodzaju narowami.

Najlepsze pasze dla koni to: 
  • pastwiska o zróżnicowanym składzie gatunkowym, najlepiej z trawami o niskiej zawartości węglowodanów niestrukturalnych (NSC – skrobia, fruktany – węglowodany o tzw. krótkich łańcuchach, znajdujące się głównie w roślinach)
  • siano, podobnie jak pastwisko z małą zawartością NSC i dużą zawartością włókna, najlepiej uzyskanego z traw rosnących na łąkach uprawianych ekstensywnie oraz koszonych po kwitnieniu roślin, gdy wzrośnie w nich zawartość włókna.

Jeżeli powyższe pasze nie zaspokajają zapotrzebowania bytowego, co objawia się utratą wagi, należy stosować pasze treściwe:

  • wysłodki buraczane niemelasowane!!!
  • łupiny słonecznika
  • łupiny sojowe
  • makuchy (wytłoki ze słonecznika, sezamu, lnu, soi itp.)
  • otręby ryżowe
  • sieczki
  • siemię lniane
  • ewentualnie pasze gotowe z niską zawartością węglowodanów niestrukturalnych, przygotowane specjalnie dla koni
  • mieszanki mineralno-witaminowe, lizawki – jeżeli jest taka potrzeba, ze względu na duże niedobory składników odżywczych.

Oprócz paszy należy pamiętać o tym, aby konie miały stały dostęp do czystej wody do picia. 

Podstawowym wymaganiem, jeśli chodzi o zdrowe żywienie jest zróżnicowana pasza objętościowa o niskiej zawartości NSC, jedzona powoli przez większa część doby. Kluczowym słowem jest powoli. Stały dostęp do pastwiska lub do siana w konwencjonalnym paśniku powoduje, że konie pobierają zbyt dużo jedzenia naraz. Należy też pamiętać, by paśnik nie był zbyt wysoko zawieszony, gdyż wtedy konie pobierają pokarm z pozycji, która nie jest naturalna. Wiąże się to z tym, iż pyły z siana dostają się do dróg oddechowych i są przyczyną rozwoju chorób układu oddechowego. Jedzenie całym pyskiem prowadzi do gorszego żucia i wymieszania paszy ze śliną, a tym samym gorszego trawienia i przeładowania przewodu pokarmowego. Pozycją naturalną dla konia jest pobieranie paszy z ziemi. Jedzenie z głową do dołu sprawia, że żuchwa i szczęka podczas żucia pokarmu mogą swobodnie wykonywać względem siebie pełne ruchy, dzięki czemu zęby przedtrzonowe i trzonowe ulegają właściwemu ścieraniu. Zmniejsza się tym samym ryzyko wystąpienia ostrych krawędzi na zębach rozcierających pokarm.

Rozwiązaniem dla zbyt szybkiego jedzenia jest pastwisko zbliżone charakterem do naturalnego, np.: górskie bądź dzikie łąki albo kaganiec pastwiskowy ograniczający wielkość kęsów. 

Innym i jednym z prostszych sposobów ograniczenia jedzenia siana całym pyskiem są siatki na siano (patrz zdjęcie). Konie przestawione na takie żywienie muszą się tego nauczyć. Powinny wybierać z nich siano po kilka, kilkanaście źdźbeł. Z czasem wielkość oczek będzie można zmniejszyć, aby jedzenie nie było zbyt szybkie. Siatka jest rozwiązaniem uniwersalnym, które można zastosować zarówno w boksie, jak i na padoku.

Jeżeli konie zamykane są na noc w boksach, siatka z sianem dostarcza im zajęcia na wiele godzin, dzięki czemu nie ma niefizjologicznych przerw w jedzeniu. Konie śpią ok. 6 godzin na dobę, rozłożonych na wiele okazji. 

 
Korzystając z siatek, trzeba pamiętać, by:
  • w miarę zużycia wymieniać je bądź naprawiać
  • wysokość ich zawieszenia umożliwiała jak najbardziej naturalne jedzenie (blisko ziemi)
  • unikać niebezpiecznych sytuacji – należy zwrócić uwagę na kantary lub podkowy, którymi koń może zaczepić o siatkę
  • zawieszać siatki na drążkach, co pozwala na bardziej równomierne obciążenie, poza tym siatka nie opada w miarę opróżniania.

Zalety powolnego żywienia: 

  • ciągłe wypełnienie przewodu pokarmowego eliminuje ryzyko rozwoju wrzodów żołądka
  • ogranicza nudę, która jest przyczyną wielu poważnych problemów w zachowaniu, np. narowy, nałogi stajenne (tkanie, łykawość)
  • ogranicza straty siana (nie jest rozrzucane i zdeptywane)
  • eliminuje walkę o jedzenie, gdyż siano jest cały czas dostępne
  • dobre gospodarowanie czasem (nie ma stałych godzin karmienia, pasza dostępna cały czas, uzupełniana w zależności od wielkości siatek).

 

I na koniec pamiętajmy o ajurwedyjskim przysłowiu:


Kiedy dieta jest zła, medycyna nie pomoże.
Kiedy dieta jest dobra, medycyna nie jest potrzebna.

 

 

 
Elżbieta Brzezińska 
Łódzki Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Bratoszewicach 

 

Komitet do spraw pożytku publicznego
NIW
Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030
PROO