Polowa uprawa pomidorów - czyli likopen na polu

Uprawa pomidorów polnych

Pomidory są smaczne, soczyste i zdrowe. Zawierają wapń, żelazo, magnez, fosfor, potas, witaminę C, A i E, a także likopen. To organiczny związek chemiczny o działaniu przeciwutleniającym. Najwięcej likopenu mają pomarańczowe i czerwone warzywa, a pomidory są jego głównym źródłem. Warto zatem uprawiać pomidory nie tylko w szklarniach czy przydomowych ogrodach, ale też w gruncie, w polu.

Profesjonalna uprawa pomidorów w gruncie powinna się rozpocząć od dobrze wybranego stanowiska. Pomidory są narażone na uszkodzenia wywołane różnymi agrofagami. Dlatego tak ważne jest stosowanie prawidłowego płodozmianu, dzięki któremu można ograniczyć ryzyko wystąpienia choroby pomidorów czy szkodników.

Pomidorowe podłoże

Optymalny odczyn gleby do uprawy pomidorów wynosi pH 5,5–6,5. Warto też pamiętać o odpowiedniej zasobności gleby w wapń, ponieważ jego niedobór w uprawie pomidora prowadzi do występowania choroby fizjologicznej – suchej zgnilizny wierzchołków owoców.

Planując uprawę pomidora należy również uwzględnić jego wysokie wymagania cieplne. Długość okresu bezmroźnego powinna wynosić co najmniej 4 miesiące. Uprawy towarowe należy lokalizować w rejonach, w których przymrozki wiosenne nie występują później niż 15–20 maja, a jesienne przed początkiem października. 

Pomidory - na tym samym polu co 4 lata

Planując uprawę pomidora, należy zapewnić roślinom stanowisko pozbawione szkodliwych agrofagów oraz chwastów. Należy stosować 3–4-letnią przerwę w uprawie pomidora na tym samym polu. 

Ze względu na migrację agrofagów z jednej plantacji na drugą, należy także unikać sąsiedztwa uprawy ziemniaków i pomidorów. Zagrożeniem są przede wszystkim patogeny, które mogą zimować w glebie. Należą do nich grzyby z rodzaju Alternaria, Botrytis, Sclerotinia oraz Pythium. Są dużym zagrożeniem wiosną, jako pierwotne źródła infekcji.
 

Także Phytophthora infestans, sprawca zarazy ziemniaka może zimować w glebie w postaci oospor, które zagrażają plantacji po przeżyciu okresu zimowego. Nie należy także uprawiać pomidora na polach, na których w poprzednim roku rosły ziemniaki, z uwagi na chrząszcze stonki wychodzące wiosną z ziemi. 

Z tego samego powodu lepiej unikać sąsiedztwa ziemniaków. Dobrymi przedplonami dla pomidora są natomiast zboża oraz rośliny bobowate i ich mieszanki ze zbożami, także koniczyna oraz seler, burak, cebula, ogórek i wczesne warzywa kapustne.
 

Korzeń sięga głęboko

Ze względu na fakt, że pomidory wysoko rosnące korzenią się głęboko, można je uprawiać po roślinach o płytszym systemie korzeniowym, np. po ogórkach czy cebuli. Natomiast pomidory karłowe lepiej uprawiać po roślinach głębiej korzeniących się, takich jak bobowate, kapustne czy po burakach.

Do uprawy na polu należy wybierać takie gatunki, które są polecane na etykiecie herbicydu. Z reguły na każdej etykiecie jest podana informacja o następczym działaniu środka z zaznaczeniem możliwości uprawy innych roślin w zmianowaniu. Jeśli istnieją wątpliwości co do zastosowanych na danym polu herbicydów, np. po wymarzniętych oziminach, można opóźnić termin sadzenia. Najlepszym jednak rozwiązaniem w tej sytuacji jest zlecenie badania poziomu pozostałości herbicydu w glebie w specjalistycznych laboratoriach.
 

Choroby pomidorów

Na rozsadniku, w podłożu może zimować forma przetrwalnikowa sprawcy zarazy ziemniaka – oospory. Także grzyb Alternaria spp. może przeżyć okres zimowy jako saprotrof. Groźna bakteryjna choroba pomidorów – cętkowatość pomidora też może rozwijać się na rozsadniku, ponieważ bakterie są w stanie przeżyć zimę w podłożu. Jeśli wcześniej w podłożu stwierdzono obecność grzyba Sclerotinia sclerotiorum, to uprawa rozsady pomidora może być zawodna z uwagi na zgniliznę twardzikową.

 
Wymienione patogeny stanowią zagrożenie dla rozsady pomidora i dlatego unikamy podłoża, w którym istnieje podejrzenie ich obecności. W celu ograniczenia zagrożenia rozsady infekcją należy odkazić podłoże. 

Zadbać  o próchnicę

Według Kodeksu Dobrej Praktyki Rolniczej nawożenie obornikiem w uprawach polowych prowadzimy od 1 marca do 30 listopada. Dawka obornika nie powinna przekroczyć ilości równoważnej 170 kg N/ha (35–40 t/ha). 

Warto pamiętać, że wprowadzenie ograniczeń w stosunku do wielkości dawek i terminu stosowania nawozów naturalnych wiąże się z przechodzeniem azotu do roztworu glebowego. W przypadku stosowania dużych dawek grozi to zanieczyszczeniem środowiska oraz wzrostem zawartości azotanów w jadalnych częściach roślin. 

Oprócz obornika można używać innych nawozów naturalnych, np. gnojówki, gnojowicy czy pomiotu ptasiego, w dawkach odpowiadających 170 kg N/ha, czyli 40 m3/ha gnojówki, 45 m3/ha gnojowicy i 3–5 t/ha pomiotu. Gnojówka i gnojowica wymagają natychmiastowego wymieszania z glebą, dla uniknięcia strat azotu.

Po zastosowaniu tych nawozów, szczególnie pomiotu ptasiego, pomidory można wysadzać dopiero po upływie 2–3 tygodni. Wcześniejsze sadzenie wiąże się z ryzykiem uszkodzenia roślin przez amoniak.

Optymalna zawartość składników mineralnych w glebie (w mg/dm3) powinna wynosić dla pomidora:

• 90–120 N (NH4 + NO3), 
• 60–80 P, 
• 200–250 K, 
• 60–80 Mg, 
• 250–400 Ca. 

Ryszard Rzeszowski Dolnośląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego we Wrocławiu Jeden z 16 Ośrodków Doradztwa Rolniczego w kraju. Dolnośląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego we Wrocławiu realizuje na obszarach wiejskich województwa dolnośląskiego zadania z zakresu doradztwa rolniczego. Podstawowym zadaniem Ośrodka jest doradztwo rolnicze, obejmujące działania w zakresie rolnictwa, rozwoju wsi, rynków rolnych oraz wiejskiego gospodarstwa domowego, mającego na celu poprawę poziomu dochodów rolniczych oraz podnoszenie konkurencyjności rynkowej gospodarstw rolnych, wspieranie zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich, a także podnoszenie poziomu kwalifikacji zawodowych rolników i innych mieszkańców obszarów wiejskich.   Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj