Kokcydioza - najczęstsza choroba królików hodowlanych

Kokcydioza królików – co to za choroba, przyczyny

Kokcydioza to choroba powodowana przenoszeniem przetrwalnikowych ocyst kokcydiów pierwotniaków, np. przy jedzeniu zanieczyszczonej odchodami paszy lub wody. Zarodniki kokcydiozy przedostają się w ten sposób do ściany jelit królików. Na kokcydiozę chorują różne zwierzęta hodowlane, w tym najczęściej drób, a także ludzie. Również króliki mogą być nosicielami tych pierwotniaków i kokcydioza jest u nich powszechna na całym świecie. Wywołuje ją pierwotniak pasożytniczy z rodzaju Eimeria sp. U królików i zajęcy zaobserwowano łącznie do 25 gat. kokcydiów, przy czym dwie główne ich formy chorobowe to forma wątrobowa i jelitowa. W przypadku podejrzenia kokcydiozy, trzeba jak najszybciej skontaktować się z lekarzem weterynarii.

Objawy kokcydiozy królików

Króliki domowe i hodowlane często nie wykazują objawów, dopóki nie wystąpi ciężka infekcja. Zwykle dopiero wtedy hodowca odkrywa epidemię. Kokcydioza królików daje następujące objawy chorobowe: nerwowość i/lub osowiałość, brak apetytu i utrata masy ciała, bladość błon śluzowych i niedokrwistość, oznaki bólu, odwodnienie, krew i/lub śluz w kale, zły stan i wypadanie sierści. W ciężkich przypadkach kokcydiozy jelitowej mogą też wystąpić drgawki, porażenie, a nawet śmierć. Z kolei w ciężkich przypadkach kokcydiozy wątrobowej dochodzi do uszkodzeń wątroby i/lub dróg żółciowych, po czym zwykle następuje śpiączka kończąca się śmiercią.

Kokcydioza królików – rodzaje:

1. Kokcydioza jelitowa (Intestinal Coccidiosis) – może wystąpić nawet u królików mających doskonałą opiekę i warunki sanitarne. Dotyczy młodszych królików w wieku od kilku tyg. do 5 miesięcy życia, szczególnie świeżo odstawionych od matek. Czynniki ryzyka są zwykle stres i immunosupresja, czyli spowolnienie wytwarzania przeciwciał i komórek odpornościowych;
    
2. Kokcydioza wątrobowa (Hepatic Coccidiosis) – atakuje króliki w każdym wieku, wywołując rozdęcie wątroby, pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych. Mogą też wystąpić wtórne zakażenia bakteryjne. Największym czynnikiem ryzyka są złe warunki sanitarne lub ich brak.

Kokcydioza królików – diagnoza

Chociaż kokcydioza często powoduje wyraźne zmiany w wątrobie i przewodzie żołądkowo-jelitowym, diagnoza mimo to bywa trudna. Do analiz pobiera się próbki kału zwierząt i bada je pod mikroskopem, pod kątem wystąpienia oocyst. Mogą być jednak trudne do odróżnienia od normalnych niepatogennych drożdży (Cyniclomyces guttulatus lub Saccharomycopsis guttulatus), powszechnych w kale królików. Jeśli podejrzewana jest ciężka infekcja, weterynarz może też dodatkowo wykonać zdjęcia rentgenowskie, które wykażą zatory wątroby i/lub jelit oraz gromadzenie tam płynu.

Kokcydioza królików – leczenie

Jeśli lekarz weterynarii zdiagnozuje ostrą postać kokcydiozy u królików, celem będzie wtedy raczej usunięcie tego schorzenia z hodowli, niż leczenie chorych osobników. Przy ciężkim odwodnieniu, można też jednak rozważyć dożylne leczenie płynami. W przypadku kokcydiozy wątrobowej, objawy kliniczne kokcydiozy mogą zmniejszyć doustne dawki leków antybiotykowych, podawane do wody pitnej przez 30 dni, lub do paszy przez 20 dni. Może to jednak tylko zmniejszyć objawy, ale często nie zapobiega całej chorobie.

W przypadku kokcydiozy jelitowej leczenie jest podobne do leczenia kokcydiozy wątrobowej. W leczeniu najczęściej stosowana jest Sulfaquinoksalina podawana w wodzie do picia przez 7 dni, a następnie powtarzana po 7 dniach. Inne stosowane leki, to m.in. Amprolium, Salinomycyna, Diklazuril i Toltrazuril. Antybiotykoterapia nie pozbawia królików pasożytniczych pierwotniaków kokcydiozy, ale pozwala im przygotować system immunologiczny i nabyć odporność, nawet na całe życie.

Kokcydioza królików – zapobieganie

Rokowanie dla królików z kokcydiozą jest dobre, gdy choroba zostanie wcześnie zdiagnozowana. U zwierząt z ciężkimi zakażeniami lub z objawami niewydolności wątroby, rokowanie zwykle bywa jednak złe. Niezbędne są doskonałe warunki sanitarne (wprowadzony odpowiedni program sanitarny), wprowadzone jeszcze zanim wystąpią jakiekolwiek choroby i infekcje. Zapobieganie kokcydiozie królików obejmuje więc m.in.: regularne czyszczenie i dezynfekcja klatek (10% roztworem amoniaku), utrzymywanie suchych stanowisk i karmy, dobra i kompletna dieta, wybór do hodowli właściwie odsadzanych młodych (min po 10 tyg. życia).

Redakcja KalendarzRolnikow.pl     Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj