Zapomniane owoce - odkrywamy prawdziwe skarby natury!

Powszechnie wiadomo, że spożywanie owoców jest bardzo korzystne dla zdrowia. Zawierają one cenne witaminy, sole mineralne, błonnik i enzymy. Właściwości te zawdzięczają wysokiemu poziomowi przeciwutleniaczy, czyli witaminy E oraz selenowi i manganowi, które naprawiają szkody wyrządzone przez wolne rodniki. Istnieje jednak wiele owoców, o których współcześnie zupełnie zapomnieliśmy. Czas więc poświęcić im trochę uwagi. 

Wśród wielu owoców, które oferują nam markety nie znajdziemy tych, którym poświęcić chcę niniejszy artyku. To owoce, z których korzystały nasze prababcie i babcie, a współczesne pokolenia o nich zapomniały. Na uwagę zasługują tutaj owoce: jarzębiny, czarnego bzu, tarniny, derenia jadalnego i morwy.

Czerwona jarzębina

Jarzębina – to potoczna nazwa jarząbu pospolitego, jej piękne czerwone owoce to nie tylko idealny materiał na korale, ale także cenne źródło karotenu, którego zawierają dwa razy więcej niż marchew. Jarzębina kryje też w sobie dużo witaminy C, E, P, K, PP. Surowe owoce są niejadalne i gorzkie ze względu na zawartość kwasu parasorbowego, dlatego najlepsze zbiory to te po kilkudniowych przymrozkach. Aby w domowych warunkach przyspieszyć rozkład kwasu, należy owoce przemrozić kilka dni w lodówce lub poddać obróbce termicznej, np. blanszowaniu. Owoce jarzębiny wchodzą w skład wielu mieszanek ziołowych, są również składnikiem preparatów wzmacniających i witaminowych, stosowanych zapobiegawczo przeciw grypie i przeziębieniu.

Tarnina 

Tarnina – inaczej śliwa tarnina, znana także jako tarka, ciarka, żarnośliwa to pospolity i niewymagający krzew, który można spotkać w całej Polsce. Jej małe fioletowe owoce pokryte niebieskawym nalotem nadają się do spożycia wyłącznie po przemrożeniu (wtedy łatwiej oddzielić pestkę od owocu). Co cennego znajdziemy w tarninie? Tarnina ma podobne działanie jak borówka czernica, zawiera garbniki, o właściwościach przeciwzapalnych oraz zapierających. Może być stosowana u małych dzieci przy biegunce.

Pigwowiec

Owoce pigwowca japońskiego – są żółte i bardzo aromatyczne, mają średnicę 2–5 cm. Zawierają dużo witaminy C i pektyn. Nie nadają się do jedzenia tuż po zerwaniu, wymagają przetworzenia. Ze względu na oryginalny smak i aromat oraz bogactwo witamin (wielokrotnie więcej witaminy C niż cytryna) używa się ich do przygotowania konfitur, dżemów, nalewek i galaretek. Mają też zastosowanie w lecznictwie – działają ochładzająco, kojąco, powlekająco i rozmiękczająco. Pomagają w stanach zapalnych jamy ustnej, gardła, żołądka, a zewnętrznie w gojeniu stanów zapalnych spojówek, odmrożeń i zajadów.

Morwa biała

Morwa biała – otrzymała miano ,,roślinnego skarbu” za jej właściwości zdrowotne i bogactwo składników. Owoce morwy pojawiają się pod koniec lipca, mają słodki smak, gdyż zawierają glukozę, maltozę, fruktozę oraz kwasy organiczne (cytrynowy i jabłkowy). Są również bogactwem flawonoidów – związków usuwających z organizmu wolne rodniki, o działaniu przeciwnowotworowym. Dzięki dużej zawartości pektyn wpływają na prawidłowe funkcjonowanie jelit (poprawa perystaltyki). Zawarte w niej garbniki działają ściągająco na błonę śluzową przewodu pokarmowego. Szczególnie polecane są świeże owoce przy chorobach wrzodowych żołądka i dwunastnicy. Świeży sok polecany jest natomiast przy anemii, obfitych krwawieniach, a także dolegliwościach sercowo-naczyniowych.

Czarny bez

Czarny bez – zwany też dzikim bzem, hyczką, białym bzem, bzem aptecznym od dawna wykorzystywany był przez naszych przodków do leczenia najrozmaitszych chorób. Owoce czarnego bzu zawierają kwasy m.in. choinowy, octowy, jabłkowy, witaminy C, H, z grupy B, karoten, sole mineralne (wapń, potas, glin, żelazo, sód) garbniki, antocyjany, pektyny i węglowodany. Czarny bez złagodzi objawy przeziębienia, wzmocni odporność organizmu i uczyni go mniej podatnym na różnego rodzaju infekcje. Przetwory z czarnego bzu chronią nasze komórki i zapewniają im dłuższą żywotność, poprzez zdolność do wiązania wolnych rodników. Standaryzowane ekstrakty z owoców czarnego bzu wykazywały działanie bakteriobójcze oraz zdolność wiązania się flawonoidów zawartych w ekstrakcie z wirusem grypy, co uniemożliwia wirusowi wniknięcie do komórek gospodarza.

Dereń

Dereń jadalny – to roślina, której właściwości lecznicze są doceniane od wieków, rośnie w lasach i zaroślach jako krzew lub niewielkie drzewo. Czerwone wydłużone owoce charakteryzują się cierpkim smakiem, porównywanym do żurawiny lub wiśni. Dereń stosowany był jako środek zapobiegający i leczący anemię. Współcześnie poleca się go w dolegliwościach żołądkowych. Owoce derenia zawierają wiele pierwiastków mineralnych, przede wszystkim żelaza, a także potasu, fosforu, magnezu, cynku. Czerwone odmiany derenia są bogatym źródłem antocyjanów. Współczesne badania naukowe dowiodły, że antocyjany zawarte w owocach derenia jadalnego wykazują działanie przeciwnowotworowe, jak również skutecznie zapobiegają rozwojowi stanów zapalnych w organizmie. Owoce derenia po przemrożeniu można spożywać na surowo lub wykorzystać do zrobienia konfitur, dżemów czy nalewek. Słynna dereniówka traktowana jest także jako lek na podagrę.

Dzika róża

Dzika róża – owoce tego rodzimego krzewu to najbogatsze źródło witaminy C, mają jej prawie 17 razy więcej niż cytryna. Witamina C odgrywa ważną rolę we wzmacnianiu odporności. Oprócz witaminy C znajdziemy w jej owocach także witaminy K, E, wit. z grupy B oraz likopen, beta-karoten, żelazo, magnez, wapń i fosfor. Ostatnie badania wykazują, że zmielone suszone owoce mają silne działanie przeciwzapalne. Owoce mogą stanowić dodatek do konfitur, ale najcenniejsze są soki oraz same suszone owoce, które po zmieleniu można dodać do owsianki lub koktajli zbożowo-warzywnych, a także zaparzać smaczną herbatkę.

Już wkrótce część dalsza artykułu. Tym razem zaprezentujemy inspirujące przepisy na różne smakołyki i nalewki z wykorzystaniem omówionych owoców.