KalendarzRolników.pl
PARTNERZY PORTALU
  • Narodowy Instytut Wolności
  • Partner serwisu Krajowa Rada Izb Rolniczych
  • Partner serwisu Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi w Warszawie
  • ODR Bratoszewice
  • Partner serwisu Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego

WYSZUKIWARKA

Rolniczy handel detaliczny – kompendium wiedzy

Opublikowano 01.03.2019 r.
Umożliwienie sprzedaży produktów żywnościowych pochodzących z gospodarstwa rolnego jest ważnym elementem rozwoju polskich gospodarstw. Poznaj kompleksowy poradnik naszych ekspertów. 

Producenci mogą wytwarzać żywność regionalną, a konsumenci zyskują dostęp do żywności o podwyższonej jakości. Od 1 stycznia 2019 r. rolnikom wytwarzającym żywność wprowadzono ułatwienia w jej sprzedaży do sklepów i restauracji, a także zwiększono limity zwolnień podatkowych.1 Przy tych ułatwieniach inne wymagania, wynikające z konieczności zachowania bezpieczeństwa żywności, pozostały bez zmian. Ale po kolei. 
 
Już dwa lata funkcjonują przepisy prawne regulujące zasady prowadzenia rolniczego handlu detalicznego, głównie z punktu widzenia bezpieczeństwa żywności i spraw podatkowych.
 
Rolniczy handel detaliczny (RHD) jest formą działalności, która umożliwia sprzedaż surowców i żywności przetworzonej konsumentowi końcowemu. Wyprodukowana żywność w całości lub w części musi pochodzić z własnej uprawy, chowu lub hodowli i być zbywana na rzecz konsumenta finalnego. 

 

Rynek spożywczy oferuje ogromny wybór

Ze wzrostem oferty rosną również oczekiwania klientów. Dzisiaj klient poszukuje produktów wysokiej jakości, znanego pochodzenia, marki uznanej na rynku, spełniających wymagania higieniczne i zdrowotne, w dodatku udostępnianych po przystępnej cenie.
 
Rolnik wprowadzający żywność na rynek uzyskuje większe dochody z gospodarstwa, co motywuje do inwestycji i rozwoju produkcji, ma możliwość ustalania ceny produktu, kreuje własną markę. Takie działania mogą przyczynić się do ograniczenia bezrobocia na wsi, ułatwić w miarę poprawne funkcjonowanie niewielkich gospodarstw rolnych. 
 
Ponieważ bezpieczeństwo żywności jest priorytetem, nadzór nad właściwą jej jakością zdrowotną 
  • dla produktów pochodzenia zwierzęcego i żywności zawierającej jednocześnie środki spożywcze pochodzenia niezwierzęcego i produkty pochodzenia zwierzęcego powierzony został Inspekcji Weterynaryjnej
  • natomiast żywności pochodzenia niezwierzęcego – Państwowej Inspekcji Sanitarnej.
 

Jak zacząć? 

 
Ażeby dokonać rejestracji rolniczego handlu detalicznego, należy w terminie co najmniej 30 dni przed dniem rozpoczęcia planowanej działalności złożyć, w formie pisemnej, do właściwego powiatowego lekarza weterynarii wniosek o wpis zakładu do rejestru zakładów. W drugim przypadku – na minimum 14 dni przed rozpoczęciem działalności złożyć do właściwego powiatowego inspektora sanitarnego wniosek o wpis zakładu do rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej. 
 
Przetwarzanie produktów roślinnych i zwierzęcych oraz ich sprzedaż nie mogą być prowadzone przy zatrudnieniu osób na podstawie umów o pracę, umowy-zlecenia, umów o dzieło oraz innych umów o podobnym charakterze (z wyłączeniem uboju zwierząt rzeźnych i obróbki poubojowej tych zwierząt, w tym również rozbioru, podziału i klasyfikacji mięsa, przemiału zbóż, wytłoczenia oleju lub soku oraz sprzedaży podczas wystaw, festynów, targów przez innego rolnika również prowadzącego działalność w ramach rolniczego handlu detalicznego). Ważna jest zwłaszcza ostania część tego warunku, bowiem od 1 stycznia 2019 r. dopuszcza się powierzanie sprzedaży produktów innym rolnikom, jeśli ma to miejsce podczas wymienionych imprez. 
 
Liczba składników roślinnych lub zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu, użytych do produkcji danego produktu stanowić musi co najmniej jego 50%, z wyłączeniem wody.
 

Podatki 

 

 
Przychody ze sprzedaży w ramach rolniczego handlu detalicznego do końca 2018 r., do kwoty 20 000 zł rocznie, były zwolnione z podatku dochodowego. Od 1 sty-cznia 2019 r. kwotę przychodów wolną od podatków zwiększono do 40 000 zł rocznie.
 
Na opodatkowanie tej działalności, oprócz kwoty przychodu mają wpływ także limity określające maksymalne ilości żywności zbywanej w ramach rolniczego handlu detalicznego. Jeżeli w roku podatkowym rolnik przekroczy te limity, przychody ponad nie może opodatkować 2% podatkiem ryczałtowym. 
 

Sprzedaż może odbywać się wyłącznie w miejscach, w których produkty te zostały wytworzone lub przeznaczonych do prowadzenia handlu. 

 
Jedną z ważniejszych regulacji Ustawy z 9 listopada 2018 r. jest umożliwienie od 1 stycznia 2019 r. sprzedaży do zakładów prowadzących handel detaliczny z przeznaczeniem dla konsumenta finalnego (np. sklepów detalicznych, stołówek, restauracji).
 

Sprzedaż do zakładów prowadzących handel detaliczny 

 
Zbywanie żywności w ramach rolniczego handlu detalicznego do zakładów prowadzących handel detaliczny z przeznaczeniem dla konsumenta finalnego odbywa się, jeżeli:
  • zakłady te są zlokalizowane na obszarze województwa, w którym ma miejsce prowadzenie produkcji żywności w ramach rolniczego handlu detalicznego lub na obszarach powiatów, lub miast stanowiących siedzibę wojewody lub sejmiku województwa, sąsiadujących z tym województwem
  • jest dokumentowane w sposób umożliwiający określenie ilości zbywanej żywności.
Poza tym, produkcja i zbywanie żywności w ramach rolniczego handlu detalicznego nie mogą być, co do zasady, dokonywane z udziałem pośrednika.
 
Wyjątek stanowi tutaj możliwość udziału pośrednika w przypadku zbywania żywności pochodzącej z rolniczego handlu detalicznego podczas wystaw, festynów, targów lub kiermaszy, organizowanych w celu promocji żywności. Taki pośrednik może zbywać żywność wyprodukowaną w ramach rolniczego handlu detalicznego przez inny podmiot, o ile:
  1. Sam prowadzi rolniczy handel detaliczny oraz dokonuje sprzedaży wyprodukowanej przez siebie żywności podczas ww. imprez.
  2. Żywność zbywana przez niego w ramach pośrednictwa pochodzi od podmiotów prowadzących produkcję w tym samym powiecie, w którym pośrednik sam prowadzi taką działalność, lub w powiecie sąsiadującym z tym powiatem.

 

Jaką dokumentację należy prowadzić ? 

 
Podmiot prowadzący rolniczy handel detaliczny ma obowiązek dokumentowania ilości zbywanej żywności oraz oznakowania miejsca sprzedaży.
 
Dokumentacja określająca ilość zbywanej żywności powinna zawierać (odrębnie za każdy rok kalendarzowy):
  • numer kolejnego wpisu,
  • datę zbycia żywności,
  • ilość i rodzaj zbytej żywności.

Te informacje zamieszcza się niezwłocznie po każdorazowym zbyciu żywności i przechowuje przez dwa lata od końca roku kalendarzowego, za który została sporządzona. Ewidencja sprzedaży musi być dostępna w miejscu sprzedaży przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych.

Oznakowanie miejsca zbywania żywności w ramach rolniczego handlu detalicznego musi być czytelne i widoczne dla konsumenta:
  • zawierać napis: rolniczy handel detaliczny
  • wskazywać dane:
a) imię i nazwisko albo nazwę i siedzibę podmiotu prowadzącego rolniczy handel detaliczny
b) adres miejsca prowadzenia produkcji zbywanej żywności
c) w przypadku żywności pochodzenia zwierzęcego i żywności złożonej – weterynaryjny numer identyfikacyjny podmiotu prowadzącego rolniczy handel detaliczny.
 
  • Mówiąc o wymaganiach należy pamiętać o zakazie wykorzystywania do produkcji mięsa zwierząt kopytnych pozyskanego z uboju dokonanego poza rzeźnią zatwierdzoną przez powiatowego lekarza weterynarii.
     

  • Podmioty zamierzające prowadzić działalność w zakresie rolniczego handlu detalicznego produktami pochodzenia zwierzęcego lub żywnością złożoną nie mają obowiązku sporządzania projektu technologicznego.

 
 
 
Mówi się, że działalność w ramach rolniczego handlu detalicznego może być prowadzona w tzw. kuchniach domowych, ale przy zachowaniu minimalnych wymagań sanitarnych. Określają je przepisy unijne.
 
  1. Pomieszczenia i automaty uliczne, na tyle, na ile jest to rozsądnie praktykowane, będą tak usytuowane, zaprojektowane i skonstruowane oraz utrzymywane w czystości i dobrym stanie, i kondycji technicznej, aby uniknąć ryzyka zanieczyszczenia, szczególnie przez zwie- rzęta i szkodniki
     
  2. W szczególności i w miarę potrzeby:
  • muszą być dostępne odpowiednie urządzenia, aby utrzymać właściwą higienę personelu (włącznie ze sprzętem do higienicznego mycia i suszenia rąk, higienicznymi urządzeniami sanitarnymi i przebieralniami)
  • powierzchnie w kontakcie z żywnością muszą być w dobrym stanie, łatwe do czyszczenia i, w miarę potrzeby, dezynfekcji; będzie to wymagać stosowania gładkich, zmywalnych, odpornych na korozję i nietoksycznych materiałów, chyba że przedsiębiorstwa sektora spożywczego mogą zapewnić właściwe organy, że inne użyte materiały są odpowiednie
  • należy zapewnić warunki do czyszczenia i, w miarę potrzeby, dezynfekcji narzędzi do pracy i sprzętu
  • w przypadku gdy, jako część działań przedsiębiorstwa sektora spożywczego, czyszczone są środki spożywcze, należy ustanowić odpowiednie przepisy, aby dokonywać tego w sposób higieniczny
  • należy zapewnić odpowiednią ilość gorącej i/lub zimnej wody pitnej
  • należy zapewnić odpowiednie warunki i/lub udogodnienia dla higienicznego składowania i usuwania niebezpiecznych i/lub niejadalnych substancji i odpadów (zarówno płynnych, jak i stałych)
  • należy zapewnić odpowiednie udogodnienia i/lub warunki dla utrzymywania i monitorowania właściwych warunków termicznych żywności
  • środki spożywcze muszą być tak umieszczone, aby unikać, na tyle, na ile jest to rozsądnie praktykowane, ryzyka zanieczyszczenia.
WAŻNE:  rolnik będący osobą fizyczną, domownik lub małżonek tego rolnika, jeżeli spełnia warunki, m.in.: podlega ubezpieczeniu społecznemu rolników w pełnym zakresie, wykonuje lub podejmuje wykonywanie działalności w zakresie przetwarzania i sprzedaży przetworzonych produktów rolnych w ramach rolniczego handlu detalicznego może ubiegać się o 100 000 zł pomocy w ramach poddziałania Wsparcie inwestycji w przetwarzanie produktów rolnych, obrót nimi lub ich rozwój objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020. Zgodnie z harmonogramem, nabór odbędzie się na początku 2019r. 
 
 
 
kontakt1.jpg Redakcja KalendarzRolnikow.pl
 
 
Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj

Osoby zainteresowane przetwarzaniem żywności niezwierzęcego pochodzenia odsyłamy do „Poradnika Dobrej Praktyki Higienicznej i Produkcyjnej przy produkcji żywności niezwierzęcego pochodzenia w warunkach domowych z wykorzystaniem surowców roślinnych z własnych upraw oraz w ramach rolniczego handlu detalicznego”, który można znaleźć TUTAJ

 

 

 

kontakt1.jpg
Irena Babczyńska
Dolnośląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego we Wrocławiu

Jeden z 16 Ośrodków Doradztwa Rolniczego w kraju. Dolnośląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego we Wrocławiu realizuje na obszarach wiejskich województwa dolnośląskiego zadania z zakresu doradztwa rolniczego. Podstawowym zadaniem Ośrodka jest doradztwo rolnicze, obejmujące działania w zakresie rolnictwa, rozwoju wsi, rynków rolnych oraz wiejskiego gospodarstwa domowego, mającego na celu poprawę poziomu dochodów rolniczych oraz podnoszenie konkurencyjności rynkowej gospodarstw rolnych, wspieranie zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich, a także podnoszenie poziomu kwalifikacji zawodowych rolników i innych mieszkańców obszarów wiejskich.

 
Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj

Komitet do spraw pożytku publicznego
NIW
Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030
PROO