Nawożenie i pielęgnacja truskawek - co warto wiedzieć?

Nawożenie truskawek

Z uwagi na to, że truskawka ma stosunkowo małe wymagania nawozowe, nawożenie powinno być umiarkowane, ale stosowane w odpowiednich terminach. 

Obornik lub nawozy zielone

Przed założeniem plantacji, aby poprawić właściwości gleby, zwiększając zawartość próchnicy, należy wnieść obornik, w dawce 35-40 t/ha, najlepiej pod przedplon. Jeśli jest nieprzefermentowany, słomiasty, to aby nie doprowadzić do zubożenia gleby w azot, należy zastosować mineralny nawóz azotowy do rozkładu słomy w ilości około 20-30 kg N/ha. Obornik można zastąpić nawozami zielonymi, przyorując je przed kwitnieniem. Jako nawozy zielone można wysiać: gorczycę, rzepak ozimy, rzepik, łubin, bobik, wykę, peluszkę lub mieszanki żyta z wyką ozimą. Na glebach zasobnych w próchnicę nawożenie obornikiem nie jest konieczne. 

Wapnowanie

Aby truskawki dobrze plonowały, należy zadbać o właściwą kwasowość gleby - optymalne pH powinno wahać się od 5,5 do 6,5. Na glebach o niskim lub za wysokim pH truskawka jest osłabiona i słabo pobiera składniki. Gleby kwaśne, o niskim pH, należy zwapnować. Wapnowanie najlepiej przeprowadzić przed założeniem plantacji. Na glebach ubogich w magnez poleca się wapno magnezowe, średnio 1,5-2 t/ha. Na gleby cięższe skuteczniejsze jest wapno tlenkowe, a na lżejsze - węglanowe. Analizę gleby oraz jej zasobność w składniki wraz zaleceniami nawozowymi można wykonać (za niewielką opłatą) w laboratorium LODR w Sitnie. Nawożenie mineralne przeprowadzone w oparciu o wyniki analizy gleby pozwala uniknąć ewentualnego niedoboru lub niepotrzebnego przedawkowania składników. 

Trudno rozpuszczalne - jak najwcześniej

Nawozy, które trudno rozpuszczają się w glebie, wysiewamy jak najwcześniej wiosną, natomiast łatwo rozpuszczalne, jak saletra wapniowa, po ruszeniu wegetacji, aby nie spowodować strat składników pokarmowych, które w formie saletrzanej (NO3). Nie są one zatrzymywane przez kompleks sorpcyjny i przy większych opadach mogą zostać wypłukane poza system korzeniowy roślin. W saletrze amonowej znajduje się forma amonowa, która jest dobrze zatrzymywana przez kompleks sorpcyjny, ale trzeba pamiętać, że część azotu jest w postaci azotanowej. Jeżeli więc za wcześnie wysiejemy ten nawóz, a rośliny nie będą miały jeszcze dobrych warunków do pobierania azotu z gleby, może on zostać wypłukany. 

Plantacje nowo założone należy nawozić azotem wiosną w ilości do 80 kg/ha, w dwu dawkach: pierwszą tuż po ruszeniu wegetacji i drugą około 3 tygodnie później. Jeśli chodzi o inne pierwiastki, zazwyczaj dostarczamy je w postaci nawozów wieloskładnikowych. Po ruszeniu wegetacji, aby poprawić kondycję roślin oraz stan ich odżywienia, a także uzupełnić braki mikro- i makroelementów, należy rozpocząć dosyć intensywne nawożenie truskawek. 

Ważne nawożenie startowe

Jakość i ilość uzyskanego plonu zależy w dużej mierze od nawożenia startowego. Bardzo wczesną wiosną należy zapewnić podstawowe nawożenie NPK, stosując nawozy bezchlorkowe, np. Rosafert 12-12-17, Rosafert 15-5-20, YARA Mila Complex, Ogród truskawka, Fruktus truskawka, w dawce 150-300 kg/ha, w zależności od zasobności gleb. Używając tych nawozów, dostarczamy roślinom także startową dawkę azotu. Wskazane jest stosowanie zalecanej dawki azotu, gdyż zbyt duża powoduje nadmierny wzrost wegetatywny roślin, co zwiększa ich podatność na porażenie przez choroby, np. szarą pleśń, oraz ogranicza rozwój ich części generatywnej. 

Nawożenie potasem 

Wiosną nie zaleca się stosowania polifosek i azofosek, ponieważ zawierają chlor, który niszczy korzenie. Gdy gleba była dobrze nawożona przed założeniem plantacji, to wiosną nie ma potrzeby wprowadzania dodatkowych ilości fosforu, natomiast co roku musimy pamiętać o uzupełnieniu potasu. Należy zwrócić uwagę na formę nawozu, w jakiej wprowadzany jest potas. Jesienią można zastosować nieduże dawki soli potasowej. Zawarty w niej chlor zostanie wypłukany przez zimę i nie będzie ryzyka jego kumulacji w glebie, co może powodować uszkodzenie systemu korzeniowego roślin. Wczesną wiosną należy zastosować wyłącznie nawozy potasowe bezchlorkowe, czyli oparte na siarczanach, lub wieloskładnikowe. Bardzo dobry wpływ na truskawki ma też saletra wapniowo-potasowa zastosowana po kwitnieniu, będąca zarówno źródłem łatwo dostępnego dla roślin potasu, ale również wapnia, poprawiającego jakość owoców. 

Dokarmianie dolistne

Podstawową formą nawożenia jest dostarczenie składników doglebowo. W przypadku niekorzystnych czynników niedobory, np. wapnia, który trudno przemieszcza się do owoców, oraz innych składników można uzupełnić nawożeniem dolistnym, stosując np. szybko działający kompleksowy nawóz Mikrostar Complex. Aby nie doprowadzić do poparzenia liści, nawozy dolistne należy stosować w odstępach 7-10-dniowych. 

Po zbiorach

Z uwagi na to, że truskawka „programuje” plon owoców na przyszły rok już w sierpniu, kolejne nawożenie wykonujemy po zakończeniu zbiorów owoców, czyli zazwyczaj latem. Po zbiorach roślina wytwarza korony boczne. We sierpniu i we wrześniu wiąże pąki kwiatowe, dlatego ważne jest, aby w sierpniu miała zasób składników do licznego zawiązania pędów bocznych i kwiatowych. Od ilości zawiązanych pąków będzie zależał plon w przyszłym roku.

W przypadku słabej kondycji w sierpniu (przy niedoborze składników) truskawka wiąże 2-5 paków, natomiast przy dobrej zasobności pokarmowej może wytworzyć kilkanaście zawiązków pąków kwiatowych.

Dlatego też nawożenie truskawek po zbiorach wykonujemy nie później niż do początku sierpnia. W tym okresie szczególnie ważne jest uzupełnienie przede wszystkim azotu i potasu, ale też, przy słabej zasobności, fosforu, wapnia i magnezu. 
Do nawożenia truskawek po zbiorach można zastosować nawozy takie jak wiosną, wieloskładnikowe lub specjalne do truskawek.

Nie poleca się nawożenia azotem truskawek w późniejszym terminie, ze względu na ryzyko uszkodzeń mrozowych. Nawozy podane w tym okresie niepotrzebnie pobudzą rośliny do wzrostu, utrudnią wejście w stan zimowego spoczynku. 

Nawadnianie, ściółkowanie

Istotnym elementem, warunkującym plonowanie, jest nawadnianie. Truskawka ma duże potrzeby wodne, niedostatek wody powoduje silne drobnienie owoców, a niejednokrotnie doprowadza do zasychania roślin. Zapewnienie dostatecznej wilgotności gleby jest szczególnie ważne w okresie wyrastania i dojrzewania owoców. Ponieważ w tym okresie zazwyczaj brakuje opadów, dlatego, aby uzyskać wysoki plon, plantacje należy nawadniać. Nawadnianie daje zwyżkę plonu od 50%.  Deszczowanie wymaga większej ilości wody oraz intensywniejszej ochrony przed chorobami. Najlepiej wykonywać je rano lub wieczorem. Lepszym rozwiązaniem jest metoda kropelkowa, ponieważ gleba zostaje nawilżona, a liście nie są zmoczone. 

Rozwiązaniem zastępczym poprawiającym uwilgotnienie gleby jest ściółkowanie truskawek. Ściółka nie tyko ogranicza straty wody i zmniejsza wahania wilgoci w glebie, poprawiając przez to wielkość i jakość owoców, ale również hamuje rozwój chwastów i zapobiega ich zapiaszczeniu i gniciu. Dzięki temu, że podwyższa się temperatura gleby, owoce wcześniej dojrzewają.

Do ściółkowania najlepsza jest słoma pocięta na dłuższą sieczkę. Ściółkowanie powinno być wykonane tuż przed kwitnieniem lub najpóźniej w okresie kwitnienia, kiedy kwiatostany są podniesione. Po zbiorach ściółkę i ścięte liście usuwamy lub mieszamy w międzyrzędziach glebogryzarką, stosując dodatek azotu w celu przyspieszenia rozkładu słomy, w ilości około 25 kg N/ha, np. saletrą amonową. Coraz częściej ściółkę zastępuje się folią albo agrowłókniną, która jest lepsza, ponieważ umożliwia wymianę gazową. 

Edward Koper Lubelski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Końskowoli Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj