_llal.jpg)
Oznaczenia olejów silnikowych
Opublikowano 30.01.2019 r.
Olej silnikowy jest jednym z najważniejszych płynów znajdujących się w każdym silniku, a także konstrukcyjnym elementem maszyny. Dziś omówimy oznaczenia olejów silnikowych.
Olej silnikowy ze względu na swoje właściwości musi spełnić szereg zadań:
• zmniejszać tarcia, smarować w szerokim zakresie temperatur
• chłodzić silnik
• uszczelniać ruchome elementy (przede wszystkim układu składającego się z tulei cylindrowych, pierścieni tłokowych i tłoków)
• utrzymywać czystość powierzchni smarowanych
• zapobiegać wewnętrznej korozji
• tłumić drgania
• ograniczać zużycie ruchomych części w silniku.
Olej silnikowy składa się z bazy olejowej oraz różnego rodzaju dodatków uszlachetniających, które poprawiają jego właściwości użytkowe i nadają odpowiednie cechy. Sama baza powstaje z destylacji oraz rafinacji ropy naftowej i dzieli się na trzy główne typy: oleje mineralne, syntetyczne i semisyntetyczne (nazywane półsyntetycznymi). W większości nowoczesnych olejów silnikowych pojedynczy składnik bazowy nie wystarcza do zapewnienia wymaganych współczynników technicznych. Dlatego producenci mieszają go z różnorodnymi suplementami, z których każdy wybierany jest pod kątem poprawy konkretnych parametrów gotowego produktu.
Jaka jest różnica między olejem mineralnym, syntetycznym i półsyntetycznym?
Oleje mineralne uzyskuje się podczas rafinacji (oczyszczania i uszlachetniania) ropy naftowej. Zwykle mają większą gęstość i gorsze oraz mniej stabilne parametry w porównaniu do olejów syntetycznych. Obecnie nie są tak niskiej jakości, jak oleje produkowane kilka lat temu. Wskazane jest ich używanie w silnikach starszych lub o dużym przebiegu; zaleca się częstszą wymianę.
Oleje syntetyczne otrzymywane są w wyniku procesu syntezy chemicznej. Charakteryzują się dużo większą odpornością na utlenianie w wysokich temperaturach niż oleje mineralne, dzięki czemu mają mniejszą skłonność do tworzenia i odkładania szlamów i osadów w silniku. Ułatwiają również rozruch silnika w niskich temperaturach i szybciej docierają do poszczególnych punktów smarowania. Jeżeli używamy oleju mineralnego, w żadnym wypadku nie powinniśmy zmieniać go na syntetyczny lub półsyntetyczny, gdyż powoduje to rozszczelnienie silnika.
Oleje półsyntetyczne są mieszaniną bazowych olejów mineralnych i syntetycznych. Jednak nie należy mieszać ich samodzielnie. Proces ten przeprowadzany jest w laboratoriach producenta i dotyczy olejów bazowych. Olej półsyntetyczny zapewnia lepszą ochronę silnika i smarowanie niż olej mineralny. Najczęściej około 60% stanowi olej mineralny, zaś resztę (tj. ok. 40%) olej syntetyczny.
Na każdej butelce oleju znajdują się informacje na temat lepkości, a także oznaczenia klasyfikacji jakościowej. Najczęściej olej ocenia się w ramach dwóch systemów – amerykańskiego API i europejskiego ACEA.
System API – to klasyfikacja jakościowa olejów opracowana przez Amerykański Instytut Naftowy, która dzieli oleje silnikowe według schematu: dla silników benzynowych o oznaczeniu „S” (Service), a dla diesla o oznaczeniu „C” (Commercial), np. SF lub CE. Druga litera oznacza normę, jaką olej spełnia w odniesieniu do swojego przeznaczenia w silniku benzynowym lub dieslu. Im dalsza litera alfabetu, tym wyższa norma. Przeważnie występują one razem i na butelce możemy zobaczyć oznaczenie „SF/CE”. Takie oznakowanie pozwala zastosować olej zarówno do silników benzynowych, jak i wysokoprężnych.
System ACEA – to klasyfikacja jakościowa opracowana przez Europejskie Stowarzyszenie Producentów Samochodów (European Automobile Manufacturers’ Association). Według tej normy, wyodrębniono cztery kategorie, a mianowicie:
oleje silnikowe do silników:
• benzynowych: A1, A2, A3, A5
• wysokoprężnych w pojazdach osobowych: B1, B2, B3, B4 i B5
• wyposażonych w filtry DPF i układy katalityczne TWC w pojazdach osobowych: C1, C2, C3, C4
• wysokoprężnych w pojazdach ciężarowych: E1, E2, E3, E4, E5, E6, E7 i E9.
Klasa lepkości oleju – SAE
Bardzo ważnym parametrem olejów smarnych jest klasa lepkości, która określa temperaturę, w jakiej może być używany olej. To od niej zależy, w jakim stopniu smar chroni współpracujące części przed zużyciem. Lepkość olejów silnikowych określa się według klasyfikacji lepkościowej SAE, opracowanej przez Amerykańskie Stowarzyszenie Inżynierów Samochodowych. Olej poddaje się licznym badaniom, a ich wyniki określają właściwości smarne w niskiej i wysokiej temperaturze.
Klasyfikacja lepkości SAE wyróżnia:
• 6 klas olejów zimowych oznaczonych liczbą i literą W: 0W, 5W, 10W, 15W, 20W, 25W
• 5 klas olejów letnich: 20, 30, 40, 50, 60.
Najczęściej mamy do czynienia z olejami silnikowymi wielosezonowymi, określanymi przez dwie wartości przedzielone myślnikiem, np. „5W–40”. Cyfry poprzedzające „W” (w języku angielskim winter = zima) oznaczają płynność w niskiej temperaturze. Im mniejsza liczba, tym niższa może być temperatura otoczenia, w jakiej dany olej wolno stosować. Oleje oznaczone symbolami 0W, 5W i 10W gwarantują łatwy rozruch silnika oraz szybki dopływ smaru do wszystkich punktów silnika, nawet w bardzo niskich temperaturach.
Cyfry znajdujące się po myślniku „–” oznaczają lepkość w wysokiej temperaturze. Im większa cyfra, tym wyższa może być temperatura otoczenia, przy której olej nie traci swych właściwości smarnych. Oleje o symbolach 40, 50 i 60 zapewniają właściwe smarowanie silnika w coraz wyższych temperaturach.
Obecnie oleje jednosezonowe (np.: 5W, 10W, 15W, 20, 30, 40, 50) zostały zastąpione wielosezonowymi (5W-40, 10W-40, 15W-40), które spełniają wysokie wymagania silników spalinowych. Oleje wielosezonowe dostosowane są do pracy zarówno w okresie letnim, jak i zimą, czyli w niskiej i wysokiej temperaturze.
Zastosowanie odpowiedniego oleju nie tylko chroni silnik, ale także zmniejsza jego awaryjność oraz zużycie paliwa.
|
Mirosław Gruszczyński
Łódzki Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Bratoszewicach
Jeden z 16 Ośrodków Doradztwa Rolniczego w kraju. Łódzki Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Bratoszewicach realizuje na obszarach wiejskich województwa łódzkiego zadania z zakresu doradztwa rolniczego. Podstawowym zadaniem Ośrodka jest doradztwo rolnicze, obejmujące działania w zakresie rolnictwa, rozwoju wsi, rynków rolnych oraz wiejskiego gospodarstwa domowego, mającego na celu poprawę poziomu dochodów rolniczych oraz podnoszenie konkurencyjności rynkowej gospodarstw rolnych, wspieranie zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich, a także podnoszenie poziomu kwalifikacji zawodowych rolników i innych mieszkańców obszarów wiejskich.
|
