Afrykańskie "futrzaki", czyli owce kameruńskie

Owce kameruńskie

Zachodnioafrykańskie owce karłowe, zwane również owcami kameruńskimi, występują w klimacie gorącym, obejmującym zachodnią Afrykę - Senegal, Kamerun. W tamtejszych hodowlach stanowią 60-95% pogłowia owiec. Do gospodarstwa w Prehoryłem trafiły one w 2013 roku z hodowli niemieckiej. Na początku przywieziono jedną owieczkę kotną, a po pół roku jeszcze 11 sztuk.

Stado w gospodarstwie pana Żukowskiego liczy 14 sztuk. Podstawę stanowią tryk zarodowy i 3 dorosłe maciorki. Pozostałe zwierzęta to młodzież, z czego 4 sztuki to tryczki. Pierwszą zimę trzymane były w pomieszczeniu, ale z obserwacji wynikało, że lepiej czują się na powietrzu.

Łagodne i przyjazne

Wbrew panującej opinii o ich płochliwości, są to zwierzęta łagodne i łatwo przyzwyczajają się do człowieka. Owce kameruńskie mają wiele cech różniących je od owiec wełnistych, mających znaczenie użytkowe. Spośród około 300 ras owiec na świecie, owce szerstne, do których zaliczmy owce kameruńskie, stanowią około 10% pogłowia światowego. 

Fryzjer niepotrzebny

Charakterystyczną cechą wełny owiec szerstnych jest jej budowa. Składa się ona z rdzeniowych, „kępowych” włosów, które co jakiś czas wypadają, są grube (ok. 100 mikronów), bardzo krótkie (1-3 cm) i nie nadają się do przędzenia. Okresowo pojawiają się również cienkie i delikatne włosy puchowe.

Owce kameruńskie mają wełnę bardzo podobną do owiec dzikich. Nie wymagają pielęgnacji w postaci strzyży, ponieważ samodzielnie usuwają sezonową okrywę włosową. W omawianym gospodarstwie zrzucanie włosów zaczyna się latem od miesiąca czerwca. W Polsce owce tej rasy można spotkać w ogrodach zoologicznych, w hodowli amatorskiej i gospodarstwach agroturystycznych. 

Owce te należą do grupy owiec karłowych. Dorosły tryk waży 40 kg, maciorki 25-30 kg. Są zwierzętami bardzo dekoracyjnymi. Samice i samce mają umaszczenie jasne i ciemno brązowe lub czarne podpalane. Mają krótkie ogony i twarde racice. Cechą tryka jest bujna grzywa na piersi, szyi i karku oraz szeroko rozstawione kryże (rogi), maciorki są bezrożne. Na lato grzywa ciemnieje, pełną krasę osiąga zimą.

Skóra i mięso

Owce kameruńskie są utrzymywane ze względu na produkcję dobrych gatunkowo skór oraz smacznego mięsa. Przeciętna długość ich życia to 10-15 lat. Jagnięta w wieku 5-8 miesięcy dają tusze o wadze około 10-15 kg. Mięso tego gatunku jest smaczne, ciemne w kolorze, przypominające dziczyznę, charakteryzuje się niższym poziomem otłuszczenia. Brak mu przykrego zapachu typowego dla baraniny pozyskiwanej od ras wełnistych. 

O zdrowotności tego mięsa świadczy to, że owce nie chorują na nowotwory. Tę właściwość zawdzięczają zawartości w ich organizmie kwasu oratowego, określanego jako witamina B-13 (pochodna uracylu, powstaje przy przemianach pirymidyn w trakcie syntezy nukleotydów. Jest niezbędna do przemiany kwasu foliowego i witaminy B-12. Po dostaniu się do przewodu pokarmowego, pod wpływem kwasu szczawiowego i moczowego, ulega helatyzacji i rozprowadzeniu po organizmie). To, co zasługuje na uwagę, to duża zawartość kwasu linolowego w mięsie jagniąt. 

Wcześnie dojrzewają

Owce kameruńskie należą do grupy zwierząt wcześnie dojrzewających. Pierwsze wykoty obserwuje się już u rocznych maciorek, co oznacza, że dojrzałość płciową osiągają w wieku 7 miesięcy. Owce utrzymywane w naszej strefie klimatycznej stają się asezonalne i mogą dać nawet trzy mioty w ciągu 2 lat, dzięki stałemu dostępowi do pokarmu. Rodzące się jagnięta są silne, zdrowe i cechują się niską śmiertelnością. Tryczki mają wysoką zdolność wykrywania rui u samic. Ze względu na duży popęd płciowy mogą być wykorzystane jako „szukarki” i wyszukiwać grzejące się maciorki.

Ciąża trwa 5 miesięcy. Wykoty przypadają najczęściej na czerwiec-sierpień oraz styczeń-luty. Zwierzęta, które rodzą się w zimie są zdrowsze. Jagnięta rodzą się małe, 1-1,5 kg. Poród nie wymaga pomocy człowieka, najczęściej odbywa się na wybiegu. Po urodzeniu młode do 3 miesięcy zostają przy matce i nie wymagają dodatkowego dokarmiania, jedzą to, co pozostałe owce. 
Są to zwierzęta płodne, najczęściej rodzą się dwa jagnięta, choć trojaczki nie należą do rzadkości. W gospodarstwie zdarzyły się 3 razy i wszystkie zostały odchowane.

Odporne i niewybredne

Owce kameruńskie  są odporne na warunki atmosferyczne, zimą przebywają na wybiegu nawet przy temperaturze minus 20 st. C. Przed silnym wiatrem i deszczem owce w gospodarstwie w Prehoryłem chroni zadaszona szopa z trzema ścianami osłonowymi. 

Podstawę żywienia stanowią siano i pastwisko. Okrągła bela siana wystarcza 14 owcom na miesiąc. Skarmiane są również zboża, odpady fasoli oraz buraki i ziemniaki na surowo, stanowiące ich przysmak. Owce te nie nadają się na „żywe kosiarki”, ponieważ obgryzają liście i korę drzewek. W okresie zimowym otrzymują gałązki świerku, sosny które chętnie obgryzają. 
Zabiegi pielęgnacyjne ograniczają się do dwukrotnego odrobacznia stada oraz szczepień selenem i witaminą E. Na uwagę zasługuje również wykorzystanie w gospodarstwie zjawiska heterozji (wybujałości mieszańców). 

Oprócz owiec kameruńskich w gospodarstwie są utrzymywane cztery maciorki merynosa. Uzyskane mieszańce w wieku 5 miesięcy dają tuszki wielkości dorosłej owcy kameruńskiej. Mięso z krzyżówek pozbawione jest przykrego zapachu tłuszczopotu i jest wykorzystywane w gospodarstwie.

Franciszek Jakubczuk Lubelski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Końskowoli Jeden z 16 Ośrodków Doradztwa Rolniczego w kraju. LODR prowadzi doradztwo rolnicze obejmujące działania w zakresie rolnictwa, rozwoju wsi, rynków rolnych oraz wiejskiego gospodarstwa domowego, mające na celu poprawę poziomu dochodów rolniczych oraz podnoszenie konkurencyjności rynkowej gospodarstw rolnych, wspieranie zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich, a także podnoszenie poziomu kwalifikacji zawodowych rolników i innych mieszkańców obszarów wiejskich.Realizacja zadań uwzględnia kierunki rozwoju wyznaczone w regionalnych i lokalnych programach rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich, ustalonych przez właściwe organy administracji rządowej i samorządu terytorialnego.   Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj