KalendarzRolników.pl
PARTNERZY PORTALU
  • Partner serwisu Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi w Warszawie
  • Partner serwisu Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
  • Narodowy Instytut Wolności
  • ODR Bratoszewice
  • Partner serwisu Krajowa Rada Izb Rolniczych

WYSZUKIWARKA

Pasze rzepakowe w mieszankach dla drobiu

Opublikowano 17.11.2019 r.
W ciągu ostatnich 10 lat w Polsce w znaczący sposób zwiększyła się powierzchnia uprawy rzepaku. Wiąże się to głównie z rozwojem rynku biopaliw. Ale rzepak to nie tylko olej. Z 1 tysiąca ton nasion rzepaku po wytłoczeniu oleju otrzymujemy około 580-620 ton śruty poekstrakcyjnej lub 630-700 ton makuchu rzepakowego.  

Makuch rzepakowy powstaje w wyniku tłoczenia oleju z nasion rzepaku prasami o różnej wielkości i sile zgniotu, na skutek czego ma zróżnicowaną zawartość oleju. Pozostałość ta decyduje o wyższej zawartości energii metabolicznej w makuchu niż w śrucie. Natomiast zawartość białka jest w nim niższa.

Śruta poekstrakcyjna rzepakowa otrzymywana jest z makuchu rzepakowego w wyniku ekstrakcji zawartego w nim oleju rozpuszczalnikami organicznymi. Zawartość białka w śrucie jest stabilna i wynosi około 36-38% (360-380 g/kg suchej masy). 
Pasze rzepakowe nie powinny zawierać więcej niż 25 µM glukozynolanów w 1 g suchej masy beztłuszczowej. Polskie odmiany rzepaku zawierają najmniejsze ilości glukozynolanów spośród produkowanych w krajach Unii Europejskiej. Ma to znaczenie, bowiem maksymalna dopuszczalna zawartość glukozynolanów w mieszance paszowej  dla drobiu wynosi 1,5 µM w 1 g mieszanki. 

Pasze rzepakowe w żywieniu drobiu

Udział pasz rzepakowych w żywieniu kur niosek ogranicza ester synapina, która w ich organizmach przemienia się w aminę biogenną o rybim zapachu i smaku, a przemieszczając się do jaj nadaje im nieprzyjemny rybi posmak. W wyniku działania specyficznego enzymu kur-oksydazy następuje proces przemiany aminy do formy bezwonnej. Ponieważ enzymu oksydazy nie syntetyzują w organizmie kury wywodzące się z rasy Rhode Island Red (znoszące jaja o brązowej skorupie), są one wrażliwe na pasze rzepakowe i tolerują nie więcej niż 4% (40 g/kg) pasz rzepakowych w mieszankach. Kury wywodzące się z rasy Leghorn (znoszące jaja o białej skorupie) mają ten enzym i tolerują 10% (100 g/kg) pasz rzepakowych w mieszance paszowej. 
W związku z tym maksymalny udział makuchu w recepturze mieszanki dla brojlerów nie powinien przekraczać 10%, a dla niosek od 3 do 10%, w zależności od ubarwienia piór niosek i koloru skorupki znoszonych jaj (Jamroz i Korelski, 1997; Smulikowska 2003).

Dopuszczalne zawartości śruty poekstrakcyjnej rzepakowej 
w mieszankach paszowych dla drobiu
źródło: Pastuszewska i In. (1992)

 

Wyszczególnienie

Zawartość dopuszczalna w mieszance paszowej

Zawartość zalecana śruty rzepakowej w dawce [%]

glukozynolany

[µM/g]

poekstrakcyjna śruta rzepakowa [%]

kurczęta rzeźne

1,5

15

10

nioski produkcyjne*

1,5

15

10

nioski produkcyjne**

0,5

3

3

nioski hodowlane

1,00

10

5

 

*  znoszące białe jaja (np. Biały Leghorn)
** znoszące brązowe jaja (np. Rhode Island Red i rasy pochodne)
 
Dopuszczalne udziały pasz rzepakowych w mieszankach dla drobiu:
dla kur nieśnych (brązowe jaja) 3-5% (30-50 g/kg)
dla kur nieśnych (białe jaja) 8-10% (80-100 g/kg)
dla kurcząt rzeźnych (brojlerów) w paszach typu starter 5-6%  (50-60 g/kg), w paszach grower i finiszer 10% (100 g/kg).
Zawartości tych pasz wskazane wyżej nie mają ujemnego wpływu na wskaźniki produkcyjne i jakość jaj. 
 
W żywieniu brojlerów najlepsze efekty daje łączenie pasz rzepakowych w ilości 6-10% (60-100 g/kg) ze śrutą poekstrakcyjną sojową (Korelski i Świątkiewicz, 2007).
 
Zawartości wyższe od dopuszczalnych w sporządzanych mieszankach skutkować mogą pogorszeniem wyników produkcyjnych drobiu.
 
Przykładowe receptury mieszanek paszowych dla drobiu
 
Przykładowe receptury mieszanek paszowych dla niosek zawierające 
poekstrakcyjną śrutę i makuch rzepakowy 
(źródło: Korelski J. Świątkiewicz S., 2009)
 

Wyszczególnienie

Zawartość w mieszance [%]

kukurydza

34,5

34,5

37,9

39,0

pszenica

27,16

26,16

23,96

22,26

śruta poekstrakcyjna sojowa

21,0

20,0

20,5

19,0

makuch rzepakowy

4,0

6,0

-

-

poekstrakcyjna śruta rzepakowa

-

-

4,0

6,0

olej rzepakowy

2,0

2,0

2,3

2,4

kreda pastewna

8,8

8,8

8,8

8,8

fosforan dwuwapniowy

1,65

1,65

1,65

1,65

sól paszowa

0,3

0,3

0,3

0,3

DL-Metionina

0,09

0,09

0,09

0,09

premiks witaminowo-mineralny

0,5

0,5

0,5

0,5

Składniki pokarmowe w 1 kg mieszanki

białko ogólne [g]

170

energia metaboliczna [MJ/kg]

11,07

wapń [g]

37,0

fosfor ogólny [g]

6,0

fosfor przyswajalny [g]

3,7

lizyna [g]

8,0

metionina [g]

3,6

 

Przykładowe receptury mieszanek paszowych dla kurcząt rzeźnych 
zawierające poekstrakcyjną śrutę i makuch rzepakowy 
(źródło: Korelski J. Świątkiewicz S., 2009)

Wyszczególnienie

Zawartość w mieszance [%]

Starter

Grower-Finiszer

kukurydza

56,75

57,35

59,34

59,84

śruta poekstrakcyjna sojowa

34,0

33,0

27,0

26,0

makuch rzepakowy

3,0

-

6,0

-

poekstrakcyjna śruta rzepakowa

-

3,0

-

6,0

olej rzepakowy

2,0

2,4

3,5

4,0

kreda pastewna

1,05

1,05

1,05

1,05

fosforan dwuwapniowy

2,1

2,1

1,95

1,95

sól paszowa

0,3

0,3

0,3

0,3

L-Lizyna

0,1

0,1

0,19

0,19

DL-Metionina

0,2

0,2

0,17

0,17

premiks witaminowo-minerakny

0,5

0,5

0,5

0,5

Składniki pokarmowe w 1 kg mieszanki

białko ogólne [g]

220

200

energia metaboliczna [MJ/kg]

12,3

13,0

wapń [g]

9,5

9,3

fosfor ogólny [g]

8,2

8,1

fosfor przyswajalny [g]

4,4

4,1

lizyna [g]

12,3

11,7

metionina [g]

5,5

5,0

 

 

 
Anita Maj-Kałdońska
Łódzki Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Bratoszewicach 
 
 

Jeden z 16 Ośrodków Doradztwa Rolniczego w kraju. Łódzki Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Bratoszewicach realizuje na obszarach wiejskich województwa łódzkiego zadania z zakresu doradztwa rolniczego. Podstawowym zadaniem Ośrodka jest doradztwo rolnicze, obejmujące działania w zakresie rolnictwa, rozwoju wsi, rynków rolnych oraz wiejskiego gospodarstwa domowego, mającego na celu poprawę poziomu dochodów rolniczych oraz podnoszenie konkurencyjności rynkowej gospodarstw rolnych, wspieranie zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich, a także podnoszenie poziomu kwalifikacji zawodowych rolników i innych mieszkańców obszarów wiejskich.

 

Komitet do spraw pożytku publicznego
NIW
Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030
PROO