Turystyka podmiejska - czyli pomysł na biznes

Koncentracja przestrzenna turystyki podmiejskiej determinowana jest nie tylko walorami przyrodniczymi czy atrakcyjną infrastrukturą, ale też przyzwyczajeniami i modą. Dlatego składową sukcesu jest również aktywna działalność marketingowa właścicieli obiektów. Specyfika turystyki na obrzeżach miast opiera się więc na kilku spójnych, charakterystycznych cechach:

• jest krótka, ewentualnie średniookresowa – „weekendowa”, nie wymaga specjalnego planowania, w jej efekcie następuje szybka regeneracja sił,
• realizowana jest w niewielkiej odległości od stałego miejsca zamieszkania,
• realizowana raczej indywidualnie,
• w niewielkim stopniu absorbująca finansowo i organizacyjnie.

Jest to zatem forma wypoczynku bardzo dostępna i mało wymagająca od turysty. Jednak dla podmiotów świadczących usługi to nie lada wyzwanie, zwłaszcza z uwagi na nieprzewidywalność tego typu ruchu turystycznego i konieczność ciągłego dostosowywania się do zmieniających potrzeb różnych grup klientów.

Turystyka wiejska a agroturystyka

Na początek warto zaznaczyć istotną różnicę pomiędzy turystyką wiejską a agroturystyką, gdyż zarówno pierwsza, jak i druga posiada swoich amatorów.

Turystyka wiejska to forma rekreacji odbywająca się na obszarach wiejskich, przy wykorzystaniu ich przyrodniczej oraz kulturowej specyfiki.

Agroturystyka (będąca jedną z form turystyki wiejskiej) bazuje przede wszystkim na  wypoczynku w czynnym gospodarstwie rolnym.

Świadomy klient, wybierający pobyt w gospodarstwie agroturystycznym, oczekuje atrakcji bezpośrednio z nim związanych. Kontakt z rodziną rolnika, obecność zwierząt gospodarskich, świeża, nieprzetworzona żywność, uczestniczenie w obowiązkach związanych z prowadzeniem gospodarstwa rolnego, stanowi zupełnie odrębną jakość spędzania wolnego czasu. Klienci gospodarstw agroturystycznych często pragną powrócić do czasów młodości (w przypadku osób starszych) lub zapoznać młodsze pokolenia z bogactwem prawdziwej wsi (np. rodziny z dziećmi).

W przypadku wypoczynku u rolnika cena i standard schodzi na dalszy plan – liczą się emocje związane z „powrotem do korzeni”, natomiast turystyka wiejska powinna przede wszystkim bazować na wysokiej jakości i różnorodności oferty, dostosowanej do specyfiki odbiorców.

Charakter oferty turystycznej okolic miast

Aby obiekty turystyki wiejskiej i gospodarstwa agroturystyczne działające w okolicach miast były dochodowe, właściciele powinni tak skonstruować swoją ofertę, aby była ona skorelowana z tego rodzaju położeniem, czyli odpowiadała klientom wybierającym pobyty krótko- i średnioterminowe.

Choć na pierwszy rzut oka może się wydawać, że dłuższy pobyt gwarantuje wyższy zysk, to właśnie wizyty jedno-, dwudniowe są bardziej opłacalne. Wynika to z faktu, że przeciętny klient może sobie pozwolić na dłuższy wypoczynek tylko raz lub dwa razy do roku, a na wypady weekendowe zdecydowanie częściej (kilka do kilkunastu razy w roku). Dodatkowo, pobyty krótkoterminowe są bardziej opłacalne, ponieważ klienci chętniej wydadzą kilka razy mniejsze kwoty niż jednorazowo dużo.

Rosnąca konkurencja na rynku turystycznym zmusza właścicieli obiektów do wyspecjalizowania swojej oferty. W szczególności dotyczy to obiektów położonych w okolicach miast, ze względu na konkretne oczekiwania klientów względem sposobu zagospodarowania swojego czasu wolnego. Stąd specjalizacja oferty turystycznej, powinna być kreowana z myślą o określonych grupach odbiorców.

Do grup wybierających turystykę wiejską należą:

• rodziny z dziećmi,
• osoby starsze i niepełnosprawne,
• grupy towarzyskie,
• grupy zorganizowane (w tym grupy szkolne, pracownicy firm),
• miłośnicy przyrody,
• osoby zainteresowane aktywnym wypoczynkiem
• członkowie klubów/związków.

Badając charakter oferty turystycznej okolic miast, na pierwszą linię wysuwają się obiekty oferujące obsługę imprez (wesela, jubileusze, imprezy integracyjne), zajęcia edukacyjne (zagrody edukacyjne, wioski tematyczne), aktywny wypoczynek (głównie wędkowanie i tzw. „weekend w siodle”) oraz krótkie pobyty, głównie dla rodzin z dziećmi i par.

Sale biesiadne i konferencyjne

Klienci, wybierając ofertę obiektu położonego na wsi, mają określone oczekiwania, dlatego właściciele decydując się na obsługę imprez zorganizowanych, muszą przygotować ofertę w sposób zdecydowany różniącą się od ofert hoteli położonych w centrach miast, przy jednoczesnym zapewnieniu standardów niezbędnych do realizacji tego typu przedsięwzięcia. Możliwość organizowania imprez grupowych, takich jak biesiady, wesela czy konferencje, wiąże się z koniecznością posiadania odpowiedniego zaplecza.

Zarówno obsługa wesela, jak i konferencji wymaga posiadania sali biesiadnej z odpowiednim nagłośnieniem (w przypadku konferencji koniecznie wyposażonej w sprzęt multimedialny) i bezpośrednim dostępem do części sanitarnej oraz kuchni, odpowiednio dużego parkingu i większej bazy noclegowej. Równie istotna jest cena takiej usługi – powinna być ona tańsza od kosztów jej realizacji w obiektach miejskich. I na koniec najważniejszy wyróżnik – powinna mieć wiejski charakter. Również rodzinna atmosfera determinuje przewagę oferty gospodarstwa agroturystycznego nad ofertą typowego hotelu.

Oferta dla aktywnych

Biorąc pod uwagę przyrodnicze uwarunkowania terenu województwa kujawsko-pomorskiego, największym zainteresowaniem osób aktywnych cieszą się oferty obejmujące: spływy kajakowe, wędkowanie, wycieczki rowerowe, jazdę konną, nordic walking i grzybobrania. Ten typ klientów nastawiony jest na aktywność poza gospodarstwem, a oczekuje przede wszystkim bazy noclegowej z niepełnym wyżywieniem (śniadania i obiadokolacje), będącej dobrym „punktem wypadowym” do pobliskich atrakcji – lasy, jeziora, rzeki, ścieżki rowerowe.

Trendem dobrze zakorzenionym na zachodzie, a dopiero rozwijającym się w Polsce jest sieciowanie produktów turystycznych, polegające na nawiązaniu trwałej współpracy pomiędzy kilkoma podmiotami w celu stworzenia jednej, kompletnej, gotowej do sprzedaży oferty turystycznej.

Przykładowo, właściciele trzech gospodarstw wprowadzają do sprzedaży ofertę, w której pierwsze gospodarstwo stanowi bazę noclegową, drugie wypożycza gościom kajaki, a w trzecim przyrządza się obiad na zakończenie spływu. Korzyści z takiej współpracy są ogromne i co najlepsze dotyczą wszystkich podmiotów, tworzących dany produkt sieciowy, prowadząc do podniesienia atrakcyjności całego obszaru objętego sieciowaniem.

Zagrody Edukacyjne

To oferta skierowana w szczególności do grup zorganizowanych (np. wycieczek szkolnych) oraz rodzin z dziećmi. Zagrody Edukacyjne funkcjonują w ramach Ogólnopolskiej Sieci Zagród Edukacyjnych od 2011 roku. Jednym z jej głównych celów jest szerzenie wiedzy na temat rolnictwa i dziedzictwa kulturowego wsi, szczególnie wśród dzieci i młodzieży odwiedzających należące do niej obiekty.

Zagrody Edukacyjne oferują szeroki wybór programów, w tym zajęcia warsztatowe, pokazy i prelekcje dotyczące m.in. wypieku chleba, ekologii w domu i zagrodzie, poznawania ginących zawodów i tak, wydawałoby się „oczywistych” tematów, jak sposób pozyskiwania mleka (nie wszystkie dzieci wiedzą, że mleko bierze się od krowy, a nie z kartonu). Aktualnie do Sieci należy 9 obiektów z woj. kujawsko-pomorskiego.

Równie ciekawą opcją jest odwiedzenie jednej z 11 Wiosek Tematycznych naszego województwa. W przypadku Wiosek, podstawowym wymogiem powstania spójnej tematycznie oferty turystycznej, było nawiązanie współpracy pomiędzy mieszkańcami danej wsi. W wielu przypadkach, o sukcesie projektu nie decydowała infrastruktura czy bogactwo przyrodnicze terenu, ale dobry pomysł, umiejętność współpracy i zaangażowanie mieszkańców w budowanie oferty turystycznej. Wioska Górnicza, Chlebowa czy Kwiatowa, które pracę nad produktem rozpoczynały praktycznie od zera, są obecnie rozpoznawanymi markami, w dodatku łączącymi się w tym roku, we współpracy z Pałacem Poledno, w jeden turystyczny produkt sieciowy.

Imprezy cykliczne

Imprezy cykliczne cieszą się dużą popularnością, zwłaszcza wśród mieszkańców miast, gdyż w krótkim czasie pozwalają na szybką regenerację sił, zmianę otoczenia i nabycie regionalnych produktów kulinarnych lub rękodzielniczych, bez konieczności wynajmowania noclegu. Do najbardziej popularnych należą: Święto Śliwki w Strzelcach Dolnych, Festiwal Smaku w Grucznie, Gęsina na Św. Marcina w Przysieku k/Torunia, Piknik Napoleoński i Święto Kapusty w Brukach Unisławskich.

Dokąd zmierzamy?

Sprostanie wymaganiom współczesnych turystów nie jest proste. W związku z tym, dobrze jest wziąć pod uwagę doświadczenia innych krajów, uwzględniając jednocześnie specyfikę polskiego rynku. Choć nie jest tajemnicą, że polskie społeczeństwo się starzeje, nie została dotychczas zbudowana oferta mogąca w pełni zaspokoić potrzeby osób starszych i niesamodzielnych.Tak popularne w krajach zachodnich gospodarstwa opiekuńcze, oferujące nie tylko opiekę, ale również szereg atrakcji swoim klientom, u nas są mało znane.

Zapotrzebowanie na usługi opiekuńcze połączone z wypoczynkiem i rekreacją będzie rosło i może stać się szczególnie rozwojowe dla turystyki obrzeży miast, ze względu na możliwość zapewnienia pobytu w rodzinnej atmosferze, zwłaszcza gdy zobowiązania bliskich uniemożliwią samodzielną opiekę nad rodzicami i dziadkami.

Stworzenie cieszącej się zainteresowaniem oferty turystycznej obrzeży miast jest prawdziwym wyzwaniem. Zalety umiejscowienia obiektu i dużej ilości potencjalnych klientów, łatwo mogą zostać zaprzepaszczone, jeśli oferta obiektu nie będzie wynikiem przemyślanego wyboru właściciela.

W najbliższej przyszłości, o rozwoju turystyki podmiejskiej będzie decydować odpowiednia specjalizacja i wysoka jakość świadczonych usług, co ostatecznie przełoży się na atrakcyjność oferty.

Elwira Zakrzewska i Aleksandra Hapka Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie Jeden z 16 Ośrodków Doradztwa Rolniczego w kraju. Podstawowym zadaniem KPODR jest udzielanie wszechstronnej pomocy rolnikom, mieszkańcom obszarów wiejskich oraz przedsiębiorcom związanym z przetwórstwem rolno-spożywczym w celu zwiększania dochodów gospodarstw rolnych oraz poprawy warunków życia na wsi.Główna siedziba znajduje się w Minikowie (pow. Nakielski). Ośrodek posiada oddziały w Zarzeczewie (pow. Włocławski) oraz w Przysieku (pow. Toruński). Posiada własne wydawnictwo,które jest wydawcą miesięcznika Wieś Kujawsko-Pomorska oraz wielu poradników. Organizuje liczne wystawy i targi -m.in Międzynarodowe Targi Rolno-Spożywcze "Agrotech" w Minikowie, które na obszarze 12ha odwiedza corocznie ok. 350 wystawców i około 35 tys. zwiedzających.   Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj