KalendarzRolników.pl
PARTNERZY PORTALU
  • Partner serwisu Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
  • Partner serwisu Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi w Warszawie
  • Narodowy Instytut Wolności
  • ODR Bratoszewice
  • Partner serwisu Krajowa Rada Izb Rolniczych

WYSZUKIWARKA

Żyto mieszańcowe - czy warto uprawiać?

Opublikowano 30.08.2019 r.
Żyto – to jedna z ważniejszych upraw w naszym kraju. Według danych, powierzchnia zasiewów żyta wynosi około 900 tys. ha (Główny Urząd Statystyczny), co plasuje Polskę na pierwszym miejscu w Europie pod względem areału uprawy tego zboża.
 
W hodowli żyta mieszańcowego wykorzystywany jest efekt heterozji, który zwiększa siłę fizjologiczną roślin, przez co pomnaża się ich potencjał plonowania. Pomiędzy plonowaniem najlepszej odmiany populacyjnej a odmiany mieszańcowej – przy zastosowaniu tej samej agrotechniki – różnica w plonie wynosi około 20 dt/ha na korzyść odmiany mieszańcowej (hybrydowej). Warto więc zdecydować się na wybór odmian mieszańcowych, gdyż efekt heterozji gwarantuje większe zaziarnienie kłosów i wyższą masę tysiąca ziaren (MTZ).
 
Żyto mieszańcowe lepiej się krzewi i ma bardziej rozwinięty system korzeniowy, co znacznie poprawia penetrację gleby. Rośliny dzięki temu są lepiej odżywione, gdyż w sposób efektywniejszy wykorzystują składniki pokarmowe. Silniej rozbudowany system korzeniowy nie tylko przyczynia się do uzyskiwania wyższego plonu, ale również dużo lepiej wykorzystuje zawarty w glebie azot, który został wprowadzony poprzez nawożenie mineralne lub przez mineralizację materii organicznej. Łatwiej też zaopatrzy roślinę w wodę przy jej niedostatku w okresach suszy. Mieszańce żyta nie różnią się od odmian populacyjnych co do wymagań wobec warunków glebowo-klimatycznych.
 

Ważne w uprawie żyta mieszańcowego


Odmian mieszańcowych żyta nie należy siać zbyt gęsto. W optymalnym terminie siewu norma to 180-200 roślin/m2, co gwarantuje użycie dwóch jednostek siewnych (65-80 kg). Oczywiście, należy kierować się zasadą, że im termin siewu wcześniejszy tym norma wysiewu niższa. Natomiast, kiedy termin siewu jest opóźniony w stosunku  do optymalnego, norma wysiewu powinna być większa. Pamiętajmy jednak, że wyższa norma wysiewu może kompensować późniejszy termin siewu tylko w pewnych granicach.
 
Mieszańce powinny być wysiewane wcześniej od odmian populacyjnych – między 5 a 15 września; wcześniejszy wysiew determinuje jesienne zwalczanie chwastów.
 
Zbyt głęboki siew – to jeden z najczęstszych błędów popełnianych w agrotechnice żyta.                                                               
Nasiona powinny być umieszczone na głębokości 2 cm, nie głębiej! Tylko w przypadku gorszych warunków wilgotnościowych dopuszcza się siew na głębokość 3 cm. Głębsze siewy zawsze opóźniają wschody, osłabiają rośliny, ograniczają krzewienie, skracają czas wegetacji jesiennej. Konsekwencja tego błędu jest tylko jedna – obniżenie poziomu plonowania.
 
Żyto, jak każda inna roślina, w celu wydania odpowiedniego plonu musi mieć do dyspozycji określoną liczbę składników pokarmowych. Wysoki potencjał plonowania hybryd wymaga wyższego nawożenia. Poza „niezbędnym” azotem, nie możemy zapominać o fosforze, potasie, magnezie i siarce. W celu dobrania odpowiednich dawek oraz „składów” nawozów dobrze jest znać zasobności pola. W katalogach firm nasiennych można znaleźć tabele, które przedstawiają zapotrzebowanie odmian mieszańcowych żyta na poszczególne składniki pokarmowe. Żyto jako pierwsze wśród ozimin wznawia wegetację na wiosnę, już przy 2-3O C średniej temperatury dobowej. Wobec tego zdecydowanie wcześniej niż pszenica czy jęczmień, powinno być zasilane azotem.
 
Chwasty w uprawie żyta należy zwalczać jesienią – walka z chwastami jest wtedy łatwiejsza do zaplanowania, skuteczniejsza i mniej szkodzi roślinie uprawnej. Jesienne zwalczanie chwastów jest rozwiązaniem bardziej ekonomicznym w porównaniu z terminem wiosennym.
 
W uprawie mieszańcowych odmian żyta należy zastosować regulator wzrostu w fazie pierwszego kolanka, szczególnie w intensywnej technologii uprawy.
 
Mimo wysokiej odporności żyta na choroby grzybowe w celu osiągnięcia wysokich plonów nie należy rezygnować z wiosennego zabiegu fungicydowego. Łan należy obserwować  w kierunku mączniaka, rdzy oraz chorób podstawy źdźbła i w razie konieczności zastosować dodatkowy zabieg ochronny.
 
W doborze odmian żyta zalecanych do uprawy w województwie łódzkim na 2018 r. znalazły się odmiany mieszańcowe: KWS Binnto, SU Nasri, KWS Dolaro, SU Performer.
 
Mimo wyższej ceny nasion i konieczności corocznej ich wymiany różnica w plonowaniu jest na tyle duża, iż wydaje się, że może zrekompensować zwiększone koszty materiału siewnego oraz dodatkowej ochrony i nawożenia. 

 

 
Rafał Balcerak
Artykuł opracowany we współpracy z Łódzkim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Bratoszewicach 
Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj

POWIĄZANE TEMATY:żyto mieszańcowe
Komitet do spraw pożytku publicznego
NIW
Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030
PROO