KalendarzRolników.pl
PARTNERZY PORTALU
  • Narodowy Instytut Wolności
  • Partner serwisu Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
  • Partner serwisu Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi w Warszawie
  • ODR Bratoszewice
  • Partner serwisu Krajowa Rada Izb Rolniczych

WYSZUKIWARKA

Jak wapnować: szybko czy tanio?

Opublikowano 09.10.2018 r.
Większość gleb w Polsce to gleby kwaśne. Większość uprawianych roślin woli jednak gleby zasadowe. Najprostszym sposobem poprawy odczynu gleby jest, oczywiście, wapnowanie. 

Na rynku znajdują się i bardzo drogie nawozy granulowane, kóre oprócz związków wapnia zawierają magnez i nie trzeba ich dokładnie mieszać z glebą. Są także dostępne tanie produkty wapienne z zakładów, gdzie wapno jest odpadem.

Czy zatem warto kupować mniejszą ilość drogiego wapna o dużej reaktywności (wyrażana jest w procentach i w najdroższych preparatach dochodzi nawet do 90%) czy bardziej ekonomicznie jest wybrać tanie wapno, które będzie powoli uwalniane do gleby?


Problem kwaśnych gleb dotyczy prawie całej Polski. Ocenia się, że około połowa gleb w kraju ma kwaśny i bardzo kwaśny odczyn. Przyczyną jest przede wszystkim zaniechanie wapnowania, związane z brakiem dotacji na ten cel z Funduszów Gospodarki Wodnej i Ochrony Środowiska. Choć samorząd rolniczy od lat upomina się o przywrócenie dofinansowania na ten cel, to jednak bez większego efektu. Spadek opłacalności produkcji rolniczej powoduje, że rolnicy oglądają każdą złotówką zanim wydadzą ją na zabieg, który jeszcze nie jest konieczny.


Największe zakwaszenie pól obserwowane jest w woj. łódzkim, mazowieckim, podkarpackim i podlaskim.


Jesień to dobra pora, aby pobrać próbki gleb i zbadać je w stacji chemiczno-rolniczej. Tam laboranci mogą nam pomóc określić kwasowość lub zasadowość gleby czyli tak zwany czynnik pH. Im niższe pH, tym gleba jest bardziej kwaśna.
Szybkie badanie poziomu kwasowości gleby można także przeprowadzić samemu za pomocą gotowego zestawu do badania współczynnika pH gleby. Taki zestaw zawiera rurkę testową wypełnioną roztworem, który zmienia barwę po wymieszaniu z glebą.

Zatem do rurki testowej wkładamy określoną w instrukcji ilość gleby, a następnie silnie potrząsamy, aby wymieszać roztwór kontrolny dodaną glebą. Po wymieszaniu, należy odczekać aż ziemia opadnie na dno rurki, a płyn zabarwi się. Otrzymaną barwę porównujemy ze wzorcem dołączonym do próbki. Najczęściej barwa pomarańczowa do żółtej oznacza glebę kwaśną, barwa jasnozielona - glebę o odczynie obojętnym, a ciemnobrązowa - glebę zasadową, choć różni producenci zestawów do badania współczynnika pH używają różnej skali barw.

Przygotowując glebę do samodzielnego badania warto pobrać próbki z kilku miejsc i zmieszać, by wynik był bardziej miarodajny. Jednak najlepiej współczynnik kwasowości lub zasadowości gleby określimy zlecając profesjonalne badanie w stacji rolniczo-chemicznej.

Za glebę kwaśną, uważa się glebę o odczynie pH 6,5 lub niższym, przy czym gleby o pH niższym niż 4,5 określa się jako gleby bardzo kwaśne, gleby o odczynie pH 4,6-5,5 - jako gleby kwaśne, zaś gleby o odczynie pH 5,6 - 6,5 - jako lekko kwaśne.
Jeśli nasza gleba jest kwaśna lub bardzo kwaśna warto rozważyć wykonanie wapnowania.

 

Czym wapnować?

 

 

Wapnowanie gleby można przeprowadzić za pomocą nawozów wapniowych węglanowych lub tlenkowych. 
Nawozy wapniowe węglanowe, takie jak np. wapniak rolniczy mielony, kreda posodowa czy mączka wapienna, uważane są za bezpieczniejsze gdyż działają wolniej i stwarzają mniejsze ryzyko przenawożenia. Dlatego można je stosować w większych dawkach i nadają się na wszystkie rodzaje gleb, w tym na gleby lekkie. Można je nawet bezpiecznie używać w ogrodzie przydomowym.


Jeśli wykorzystamy wapno dolomitowe, którego dodatkową zaletą jest zawartość magnez, to nie powinniśmy się dziwić, że efekt odkwaszania widać dopiero po 2-3 latach od wapnowania. Jednak ze względu na powolne działanie efekt odkwaszający utrzymuje się długo, przez co zabiegu nie trzeba powtarzać przez wiele lat. Dodatkowo, ze względu na powolne działanie, praktycznie nie ma ryzyka przenawożenia wapniem dolomitowym. Im drobniej dolomit jest zmielony tym szybciej zadziała - najwolniej działa grubszy dolomit kruszony.


Tlenkowe nawozy wapniowe, takie jak np. wapno rolnicze palone, działają bardzo szybko i powinno się nimi nawozić wyłącznie gleby średnie i ciężkie, mniej narażone na szybką zmianę odczynu pH - szybka zmiana pH wcale nie jest korzystna dla gleby, a zwłaszcza dla pożytecznych organizmów w niej żyjących. Tu ryzykoo przenawożenia jest duże, dlatego też uważajmy i stosujmy dawkowanie bardzo precyzyjnie. Używając nadmiaru wapna palonego można podnieść pH gleby do bardzo wysokiego poziomu, nawet do takiego, że wiele pierwiastków zaczyna być gorzej dostępnych dla roślin.+


Co się bardziej opłaca?


Czy lepiej kupić drogie wapno, którego możemy użyć mniej i szybciej zadziała, czy też bardziej opłaca się kupić większą ilość taniego wapna? Każdy rolnik musi rozważyć to sam, my jednak podpowiadamy, że warto nie ulegać reklamom dostawców i z ołówkiem w ręku policzyć, co będzie dla nas najlepsze.


Najczęściej po przeprowadzeniu analizy dojdziemy do wniosku, że mając średnio ciężką zakwaszoną glebę, gdzie chcemy uzyskać tanio długofalowy efekt odkwaszania, najbardziej opłacać się będzie zakupienie większej ilości taniego wapnia - zwłaszcza wtedy, gdy mieszkamy blisko zakładu, w którym taki wapń jest odpadem.

 

W przypadku, gdy musimy się liczyć z wielokilometrowym transportem koszty nawet najtańszego wapnia gwałtownie rosną - ale zawsze warto najpierw zapytać w zakładzie, jak duże są te koszty, bo może się okazać, że i tak będzie to wersja najbardziej opłacalna. W wyliczaniu optymalnej ekonomicznie wersji wapnowania nie możemy zapomnieć o kosztach transportu.

Wapno o dużej reaktywności kosztować może nawet kilkaset złotych za tonę i w cenie jednej tony drogiego wapna możemy kupić często10 czy nawet 15 ton wapna taniego. Nawet jeśli tanie wapno będzie dostępne tylko w 10% w pierwszym roku po wapnowaniu to jego działanie - powolne) rozłoży się na co najmniej 10-15 lat, a w tym czasie trzeba byłoby dokupić wapno o dużej reaktywności kilka razy. Jeśli kreda lub margiel jest złej jakości może zawierać spory dodatek gliny, który może być bardzo korzystny, zwłaszcza na glebach piaszczystych.


Wapno defekacyjne

Kiedyś cukrowni było w Polsce wiele, dziś zostało ich zaledwie kilka. Wapno defekacyjne jest odpadem przy produkcji cukru i rarytasem dla rolników: działa dobrze i ma bardzo często doskonałą cenę. Wadą wapna defekacyjnego jest fakt, że sprzedawane jest najczęściej na zapisy i jedynie dla plantatorów, ale kosztuje najczęściej około 20-30 zł za tonę. 
Wapno defekacyjne można rozsiewać przy użyciu tradycyjnych rozsiewaczy nawozowych. Jak mówią eksperci, wapno defekacyjne z cukrowni jest bardzo dobrym nawozem, bo:

  • szybko podnosi odczyn gleby, a tym samym eliminuje niekorzystne oddziaływanie niskiego odczynu na uprawianą roślinę,
  • poprawia strukturę gleby,
  • umożliwia roślinom lepsze pobieranie składników pokarmowych,
  • oprócz wapnia zawiera także magnez, fosfor i azot, a więc nie tylko odkwasza glebę, ale
  • też i żywi uprawiane rośliny,
  • dostarcza roślinom mikroskładników, takich jak miedź, cynk czy mangan,
  • może być stosowane w każdym terminie agrotechnicznym,
  • jest dobrze przystosowane do wysiewu,
  • nawóz stosowany w odpowiednich dawkach działa przez okres 4–5 lat od zabiegu.

Są jednak osoby, które mówią, że wapno z cukrowni nie jest w stanie w dużym stopniu podnieść pH gleby. Ale mimo tego jest to nawóz lubiany, a w dodatku tani.


Pamiętajmy, że każdą decyzję o zakupie wapna trzeba poprzedzić rozmową z dostawcą na temat nie tylko ceny produktu, ale i kosztów dostawy i dokładnymi wyliczeniami. 

 

 

 

 

 

 

 

kontakt1.jpg Redakcja KalendarzRolnikow.pl
 
 
Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj

Komitet do spraw pożytku publicznego
NIW
Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030
PROO