KalendarzRolników.pl
PARTNERZY PORTALU
  • Partner serwisu Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
  • Partner serwisu Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi w Warszawie
  • Narodowy Instytut Wolności
  • ODR Bratoszewice
  • Partner serwisu Krajowa Rada Izb Rolniczych

WYSZUKIWARKA

Choroby kończyn bydła - jak zapobiegać i leczyć?

Opublikowano 18.05.2021 r.
Wynikiem wszystkich schorzeń narządów ruchu u zwierząt jest kulawizna. Najczęściej urazom ulegają kończyny tylne. Stopień upośledzenia poruszania się jest bardzo różny - od ledwo zauważalnego utykania, aż do absolutnej niemożności opierania ciężaru ciała na danej kończynie. 

Objawami chorób narządów ruchu są obrzęki i różnego rodzaju zniekształcenia. Urazy te mogą powstać w oborze (śliskie, nierówne powierzchnie, wystające z desek gwoździe) i poza pomieszczeniami (przepędy na nierównym terenie, przeskakiwanie przez rowy, wystające części maszyn, druty). Dość dużo urazów powstaje podczas przewozu bydła nieprzystosowanymi środkami transportu. 

U zwierząt dużych stwierdzenie trwałego uszkodzenie kończyny lub kości w obręczy miednicowej lub barkowej eliminuje zwierzę z dalszej hodowli. Do uszkodzeń trwałych należą: złamania, pełne zwichnięcia stawów, zerwanie głównych wiązadeł lub rany cięte, przecinające ciągłość mięśni i ścięgien. Wymienione schorzenia są powodem natychmiastowego skierowania zwierzęcia na ubój z konieczności. 

Zapalenie mięśni, a częściej stawów, to inna grupa schorzeń. Nie są one śmiertelne, ale przedłużenie czasu przystąpienia do leczenia do 2-3 tygodni powoduje dużą bolesność. W związku z tym zwierzę staje się niespokojne, spada apetyt i wydajność mleczna. Leczenie polega na stosowaniu rozgrzewających maści, np. kamforowej, nakładanie przez 2-3 dni opatrunków rozgrzewających i czasowym (4-6 dni) unieruchomieniu kończyny. Wymaga to od rolnika dużo cierpliwości i przestrzegania zasad higieny. 

Najczęściej występujące choroby kończyn bydła

Do najczęściej występujących chorób kończyn należą: 

Zanokcica - ropne zapalenie miękkich części racic wywołane przez bakterie beztlenowe. Bezpośrednio schorzenie to powoduje spadek produkcji mlecznej lub jej całkowity zanik. Przyczyną zanokcicy są zwykle uszkodzenia skóry w szparze międzyracicowej, na piętkach lub w okolicy koronek racicznych. Przez te uszkodzenia wnikają drobnoustroje, co prowadzi do ropnego zapalenia skóry i tkanki podskórnej. W przypadku zaniedbania proces chorobowy może objąć okoliczne stawy i ścięgna. Rozwojowi choroby sprzyjają: wilgotna ściółka, zła pielęgnacja lub nieodpowiednia korekcja racic, a nawet drobne zranienia. 

Objawy: zaczerwienienie skóry oraz gorący i bolesny obrzęk. Kulawizna rozwija się wraz z procesem chorobowym. Na powierzchni skóry pojawia się wydzielina ropna. Mogą wystąpić także objawy ogólne: utrata apetytu, podwyższona temperatura, przyśpieszone tętno i oddech. Zwierzęta niechętnie się poruszają i dużo leżą. Podczas leczenia podaje się antybiotyk miejscowo pod opatrunkiem oraz stosuje okłady z jodoformu lub rywanolu.

Ochwat - aseptyczne, rozlane zapalenie tworzywa racicowego. Może występować jako samodzielna jednostka chorobowa lub z innymi schorzeniami, jak: zapalenie żołądka i jelit, kwasica, acetonemia, zatrucia, zapalenie wymienia, macicy, zatrzymanie łożyska i ropnie. Choroba obejmuje równocześnie racice obu tylnych kończyn, rzadko wszystkich kończyn lub tylko przednich.

Przyczyną ochwatu są błędy żywieniowe - podawanie zwierzętom pasz zepsutych, spleśniałych, nagła zmiana paszy, skarmianie dużych ilości pasz wysokobiałkowych i bogatych w łatwo strawne węglowodany. Czynnikami sprzyjającymi schorzeniu są: duży ciężar ciała obciążający kończyny, przepędy po kamienistych drogach, nieodpowiednie warunki transportowe. 

Objawy: trudności w poruszaniu się, puszki racic są bolesne, na podeszwie po zestruganiu widoczne są czerwonawe przebarwienia. Zwierzęta leżą na boku z wyciągniętymi kończynami, niechętnie wstają i mają kłopoty ze staniem, wzrasta temperatura ciała. W przypadkach lżejszych po usunięciu przyczyny zwierzęta wracają do zdrowia. W przypadkach ciężkich, na skutek zmian anatomicznych i ogólnego zakażenia organizmu, kierowane są na rzeź. 

Gnicie rogu to schorzenie którego przyczyną jest przetrzymywanie zwierząt na wilgotnej ściółce, w złych warunkach higienicznych, bez odpowiedniej pielęgnacji i korekcji racic. Proces gnicia rozpoczyna się od rogu w okolicy piętek, rozprzestrzenia na powierzchni racicy, powodując lekką kulawiznę. Brak leczenia prowadzi do martwicy tworzywa racicznego.

Schorzenie to występuje u dobrze odżywionych ras ciężkich lub poruszających się po nierównych podłożach. Jego powstawaniu sprzyja nieprawidłowa postawa zwierzęcia lub źle wykonana korekcja racic. Róg ulega perforacji, co umożliwia wejście bakteriom, a w miejscu ubytku pojawia się cuchnący wysięk. Pogarsza się stan ogólny zwierzęcia i spada produkcja mleka. W początkowym okresie schorzenia wystarczy właściwa korekcja racic, wystruganie nadmiernego rogu oraz pokrycie racicy dziegciem. W bardziej zaawansowanym stadium zakłada się opatrunek z jodoformu i siarczanu miedzi. 

Wrzód podeszwy (zespół Rusterholza) - powstaniu tego schorzenia sprzyja żywienie krów dawkami pokarmowymi z dużą ilością łatwo fermentujących węglowodanów, nadmiernym rozdrobnieniem paszy i niedoborem włókna (co prowadzi do kwasicy żwacza). Objawy zespołu Rusterholza to żółte zabarwienie rogu i jego gąbczasta konsystencja oraz rozwijający się stan zapalny między tworzywem a podeszwą rogową. Inną przyczyną tej choroby, oprócz nieprawidłowo zbilansowanej dawki pokarmowej, mogą być źle wykonana korekcja racic (zbyt mocno spionizowana racica) oraz uraz mechaniczny. Leczenie polega na prawidłowym ukształtowaniu racic, ich oczyszczeniu i stosowaniu opatrunków, początkowo z antybiotykiem, później z jodoformem, a na końcu z dziegciem.

Zapobieganie

Bardzo ważną czynnością zapobiegającą tym schorzeniom jest systematyczna, przynajmniej 2 razy w roku, wiosną i jesienią, oraz zawsze wtedy, kiedy zachodzi taka potrzeba, prawidłowa i dokładna korekcja racic. Cała sztuka polega na wycięciu nadmiernie wyrośniętego rogu racic. ,,Sankowate” racice utrudniają chód, a także zmieniają zginanie się kończyn w poszczególnych stawach. Prowadzi to do nadmiernych przeciążeń. Te przeciążone miejsca są początkiem większych stanów zapalnych w obrębie racicy.

 

 

kontakt1.jpg Redakcja KalendarzRolnikow.pl
 
 
Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj

Komitet do spraw pożytku publicznego
NIW
Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030
PROO