Opłacalne i skuteczne żywienie owiec

Wartość skarmianej owcom paszy zależy przede wszystkim od takich czynników, jak: jej składniki, bilans białka i energii oraz jakość surowców w dawce. Owce to małe przeżuwacze przystosowane do konsumpcji pasz roślinnych objętościowych. U owiec młodych oraz jagniąt zapotrzebowanie na składniki odżywcze zależy od wieku, masy ciała i przyrostów, natomiast u owiec dorosłych zapotrzebowanie to zmienia się zależnie od ich stanu fizjologicznego (np. ciąża, karmienie, stanówka) i zdrowotnego.

Systemy żywienia owiec:

    • pastwiskowy – najrzadszy w Polsce system utrzymania owiec, wymaga czuwania i montażu elektrycznego pastucha lub posiadania psów pasterskich, owce muszą też mieć stały dostęp do wody pitnej oraz wybudowane zadaszenia/wiaty dla ochrony przed deszczem i upałem;

    • alkierzowy – utrzymanie i karmienie w budynku, stosuje się to głównie zimą i w gospodarstwach bez pastwisk;

    • alkierzowo-pastwiskowy – najczęstszy system w Polsce, owce cały dzień są na pastwiskach, a tylko na noc idą do owczarni, gdzie dodatkowo dostają zielonki kośne, siano, sianokiszonki lub słomę.

Żywienie owiec opiera się w Polsce głównie o pasze objętościowe:

    • świeża zielonka, siano, susze, kiszonki, sianokiszonki – zawierają mało soli mineralnych, więc trzeba dodatkowo montować lizawki solne. Owce trzymane alkierzowo w budynku powinny dostawać zielonkę skoszoną jeszcze przed kwitnieniem, bo ma ona wtedy maksymalną zawartość składników odżywczych;

    • kiszonki z traw – muszą być dobrze przygotowane i należycie przechowywane, nie wolno nimi karmić tylko maciorek w ciąży i jagniąt do 6 mca życia;

    • okopowe, jak np. marchew (szczególnie dla jagniąt), buraki i liście buraków, rzepa i ziemniaki (lepsze są ziemniaki kiszone lub parowane, niż świeże);

    • odpady przemysłu rolno-spożywczego (melasa, wysłodki suszone, wywar i pulpa ziemniaczana).

Bardzo ważne są też pasze treściwe:
    • ziarno owsa – w żywieniu owiec ma największe zastosowanie jako pasza treściwa;
    • ziarno pszenicy i jęczmienia;
    • otręby pszenne;
    • ziarno kukurydzy – szczególnie w tuczu jagniąt rzeźnych.

Inne pasze wykorzystywane w żywieniu owiec, to śruty poekstrakcyjne i makuchy (bardzo wartościowe i chętnie jedzone przez owce). Nie zaleca się jednak nasion strączkowych, bo powodują wzdęcia, kolki i biegunkę, a także pasz pochodzenia zwierzęcego, bo są drogie i owce niechętnie je jedzą, są też słabo przyswajalne. Owcom niezbędne jest też uzupełnianie minerałów i witamin, podając im sól kuchenną, kredę pastewną, fosforany, mączkę kostną.

Żywienie owiec – maciorki

Maciorki mają potrzeby bytowe i produkcyjne, więc żywi się je odpowiednio do aktualnego stanu fizjologicznego. Po odsadzeniu jagniąt i końcu karmienia, ich potrzeby mocno maleją. W okresie letnim karmi się je zielonkami uzupełnionymi słomą, a zimą tanimi paszami objętościowymi: siano, plewy, słoma i okopowe. Gdy maciorki karmią, mogą mieć spore wahania wagi (niedożywienie lub otłuszczenie), więc po odstawieniu młodych należy korygować te braki kondycyjne. Na 3 tyg. przed planowaną stanówką oraz w czasie 2 tyg. stanówki trzeba podawać im dobrej jakości pasze objętościowe i śrutę zbożową. Żywienie w tym okresie nazywa się „flushing” i ma ono duży wpływ na wynik stanówki (np. może przyspieszyć wystąpienie rui oraz zwiększenia ilość owulujących komórek i wskaźniki rozrodu do 10-20%). W czasie ciąży maciorek nie można już jednak żywić zbyt obficie, podając tylko pasze objętościowe: zielonki, siano i sianokiszonki. Zapotrzebowanie pokarmowe maciorek mocno rośnie dopiero ok. 6 tyg. przez wykotem, bo wtedy następuje największy wzrost płodu. W tym czasie trzeba już wprowadzić pasze treściwe oraz bardziej skoncentrować dawkę pokarmową w białko i energię, bo rozrost macicy zmniejsza zdolność pobierania pasz. Z kolei po porodzie zaleca się karmić maciorki kiszonką z kukurydzy, sianem, sianokiszonkami i okopowymi. Żywienie wpływa wtedy na wydajność i jakość mleka w laktacji. Na produkcję mleka maciorki wykorzystują w tym okresie częściowo również rezerwy tłuszczowe swojego ciała, więc należy dbać, by nie chudły zbyt mocno. Trzeba też uważać na możliwość wystąpienia groźnej ketozy (zaburzenie przemiany materii) i zapewniać zawsze dostęp do lizawek z minerałami.

Żywienie owiec – tryki

Tryki muszą mieć pokryte całe zapotrzebowanie na składniki odżywcze, bo ma to wielki wpływ na jakość ich nasienia. W czasie kryć mniej jedzą i chudną, więc ich dawka pokarmowa musi mieć więcej białka i energii. Podnosi to również ich aktywność płciową. Poza sezonem krycia, tryki można karmić samymi tylko paszami objętościowymi: dobrym jakościowo sianem i sianokiszonką.

Żywienie owiec – jagnięta

Na początku jagnięta pobierają siarę, potem mleko od maciorek-matek. Na tym etapie wpływa się na odchów młodych, zadając ich matkom jak najlepiej zbilansowane i dobre jakościowo pasze. Po 2 tyg. można już zacząć podawać młodym pasze treściwe (np. gniecione ziarno owsa i jęczmienia, lub specjalne mieszanki typu Starter), co doskonale rozwija ich przedżołądki. Trzeba też zapewnić jagniętom dostęp do pastwisk, by mogły jeść zielonkę, jako idealne źródło naturalnego białka, minerałów i witamin. Zaleca się ponadto podawanie marchewki oraz dodatkowe uzupełnianie soli mineralnych i witamin, dla wspomożenia właściwego wzrostu i rozwoju. Na takim karmieniu jagnięta w wieku 70 dni są w stanie osiągnąć nawet 20 kg mc, przy dziennych przyrostach ok. 300 g.

Redakcja KalendarzRolnikow.pl     Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj