KalendarzRolników.pl
PARTNERZY PORTALU
  • Partner serwisu Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi w Warszawie
  • Partner serwisu Krajowa Rada Izb Rolniczych
  • Narodowy Instytut Wolności
  • ODR Bratoszewice
  • Partner serwisu Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego

WYSZUKIWARKA

Opłacalne i skuteczne żywienie owiec

Opublikowano 17.05.2021 r.
Żywienie owiec wywiera duży wpływ na jakość wytwarzanych z tej hodowli produktów. Niezbędne jest więc stosowanie odpowiednich pasz i prawidłowych dawek pokarmowych. Zapewni to również dobrą zdrowotność, jak i odpowiednie funkcjonowanie układu rozrodczego i rozpłodu w stadzie. Jak jednak efektywnie i niedrogo żywić owce w hodowli w Polsce?

Wartość skarmianej owcom paszy zależy przede wszystkim od takich czynników, jak: jej składniki, bilans białka i energii oraz jakość surowców w dawce. Owce to małe przeżuwacze przystosowane do konsumpcji pasz roślinnych objętościowych. U owiec młodych oraz jagniąt zapotrzebowanie na składniki odżywcze zależy od wieku, masy ciała i przyrostów, natomiast u owiec dorosłych zapotrzebowanie to zmienia się zależnie od ich stanu fizjologicznego (np. ciąża, karmienie, stanówka) i zdrowotnego.

Systemy żywienia owiec:

    • pastwiskowy – najrzadszy w Polsce system utrzymania owiec, wymaga czuwania i montażu elektrycznego pastucha lub posiadania psów pasterskich, owce muszą też mieć stały dostęp do wody pitnej oraz wybudowane zadaszenia/wiaty dla ochrony przed deszczem i upałem;

    • alkierzowy – utrzymanie i karmienie w budynku, stosuje się to głównie zimą i w gospodarstwach bez pastwisk;

    • alkierzowo-pastwiskowy – najczęstszy system w Polsce, owce cały dzień są na pastwiskach, a tylko na noc idą do owczarni, gdzie dodatkowo dostają zielonki kośne, siano, sianokiszonki lub słomę.

Żywienie owiec opiera się w Polsce głównie o pasze objętościowe:

    • świeża zielonka, siano, susze, kiszonki, sianokiszonki – zawierają mało soli mineralnych, więc trzeba dodatkowo montować lizawki solne. Owce trzymane alkierzowo w budynku powinny dostawać zielonkę skoszoną jeszcze przed kwitnieniem, bo ma ona wtedy maksymalną zawartość składników odżywczych;

    • kiszonki z traw – muszą być dobrze przygotowane i należycie przechowywane, nie wolno nimi karmić tylko maciorek w ciąży i jagniąt do 6 mca życia;

    • okopowe, jak np. marchew (szczególnie dla jagniąt), buraki i liście buraków, rzepa i ziemniaki (lepsze są ziemniaki kiszone lub parowane, niż świeże);

    • odpady przemysłu rolno-spożywczego (melasa, wysłodki suszone, wywar i pulpa ziemniaczana).

Bardzo ważne są też pasze treściwe:
    • ziarno owsa – w żywieniu owiec ma największe zastosowanie jako pasza treściwa;
    • ziarno pszenicy i jęczmienia;
    • otręby pszenne;
    • ziarno kukurydzy – szczególnie w tuczu jagniąt rzeźnych.

Inne pasze wykorzystywane w żywieniu owiec, to śruty poekstrakcyjne i makuchy (bardzo wartościowe i chętnie jedzone przez owce). Nie zaleca się jednak nasion strączkowych, bo powodują wzdęcia, kolki i biegunkę, a także pasz pochodzenia zwierzęcego, bo są drogie i owce niechętnie je jedzą, są też słabo przyswajalne. Owcom niezbędne jest też uzupełnianie minerałów i witamin, podając im sól kuchenną, kredę pastewną, fosforany, mączkę kostną.

Żywienie owiec – maciorki

Maciorki mają potrzeby bytowe i produkcyjne, więc żywi się je odpowiednio do aktualnego stanu fizjologicznego. Po odsadzeniu jagniąt i końcu karmienia, ich potrzeby mocno maleją. W okresie letnim karmi się je zielonkami uzupełnionymi słomą, a zimą tanimi paszami objętościowymi: siano, plewy, słoma i okopowe. Gdy maciorki karmią, mogą mieć spore wahania wagi (niedożywienie lub otłuszczenie), więc po odstawieniu młodych należy korygować te braki kondycyjne. Na 3 tyg. przed planowaną stanówką oraz w czasie 2 tyg. stanówki trzeba podawać im dobrej jakości pasze objętościowe i śrutę zbożową. Żywienie w tym okresie nazywa się „flushing” i ma ono duży wpływ na wynik stanówki (np. może przyspieszyć wystąpienie rui oraz zwiększenia ilość owulujących komórek i wskaźniki rozrodu do 10-20%). W czasie ciąży maciorek nie można już jednak żywić zbyt obficie, podając tylko pasze objętościowe: zielonki, siano i sianokiszonki. Zapotrzebowanie pokarmowe maciorek mocno rośnie dopiero ok. 6 tyg. przez wykotem, bo wtedy następuje największy wzrost płodu. W tym czasie trzeba już wprowadzić pasze treściwe oraz bardziej skoncentrować dawkę pokarmową w białko i energię, bo rozrost macicy zmniejsza zdolność pobierania pasz. Z kolei po porodzie zaleca się karmić maciorki kiszonką z kukurydzy, sianem, sianokiszonkami i okopowymi. Żywienie wpływa wtedy na wydajność i jakość mleka w laktacji. Na produkcję mleka maciorki wykorzystują w tym okresie częściowo również rezerwy tłuszczowe swojego ciała, więc należy dbać, by nie chudły zbyt mocno. Trzeba też uważać na możliwość wystąpienia groźnej ketozy (zaburzenie przemiany materii) i zapewniać zawsze dostęp do lizawek z minerałami.

Żywienie owiec – tryki

Tryki muszą mieć pokryte całe zapotrzebowanie na składniki odżywcze, bo ma to wielki wpływ na jakość ich nasienia. W czasie kryć mniej jedzą i chudną, więc ich dawka pokarmowa musi mieć więcej białka i energii. Podnosi to również ich aktywność płciową. Poza sezonem krycia, tryki można karmić samymi tylko paszami objętościowymi: dobrym jakościowo sianem i sianokiszonką.

Żywienie owiec – jagnięta

Na początku jagnięta pobierają siarę, potem mleko od maciorek-matek. Na tym etapie wpływa się na odchów młodych, zadając ich matkom jak najlepiej zbilansowane i dobre jakościowo pasze. Po 2 tyg. można już zacząć podawać młodym pasze treściwe (np. gniecione ziarno owsa i jęczmienia, lub specjalne mieszanki typu Starter), co doskonale rozwija ich przedżołądki. Trzeba też zapewnić jagniętom dostęp do pastwisk, by mogły jeść zielonkę, jako idealne źródło naturalnego białka, minerałów i witamin. Zaleca się ponadto podawanie marchewki oraz dodatkowe uzupełnianie soli mineralnych i witamin, dla wspomożenia właściwego wzrostu i rozwoju. Na takim karmieniu jagnięta w wieku 70 dni są w stanie osiągnąć nawet 20 kg mc, przy dziennych przyrostach ok. 300 g.

 

 

kontakt1.jpg Redakcja KalendarzRolnikow.pl
 
 
Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj
Komitet do spraw pożytku publicznego
NIW
Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030
PROO