KalendarzRolników.pl
PARTNERZY PORTALU
  • Partner serwisu Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi w Warszawie
  • ODR Bratoszewice
  • Partner serwisu Krajowa Rada Izb Rolniczych
  • Narodowy Instytut Wolności
  • Partner serwisu Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego

WYSZUKIWARKA

Wszystko, co warto wiedzieć o czarnym bzie

Opublikowano 24.04.2018 r.
Czarny bez zwany również bzem dzikim to wyjątkowa roślina, od wieków wykorzystywana jako remedium na różne choroby. Przypuszcza się nawet, że to najstarsza roślina lecznicza wykorzystywana w przez człowieka. Zobaczmy zatem, co warto wiedzieć o tej niezwykłej roślinie, jakie ma właściwości prozdrowotne i jak przygotowywać przetwory z czarnego bzu. 

Bez czarny, czyli Sambucus nigra to krzew dorastający nawet do 10 m wysokości, najczęściej można go znaleźć w lasach i na ich obrzeżach. Występuje pospolicie na terenie całego kraju, surowcami wykorzystywanymi obecnie w fitoterapii są jego kwiaty i owoce. Białe lub jasnożółte kwiaty zebrane w charakterystyczne płaskie baldachy pojawiają się w maju, natomiast owoce dojrzewają w sierpniu i wrześniu. Kwiaty mogą być spożywane w postaci surowej, natomiast surowe, zwłasza niedojrzałe owoce zawierają glikozydy: sambucynę i sambunigrynę, które są dla ludzi toksyczne. Zjedzenie niedojrzałych, surowych owoców może więc skutkować zatruciem objawiającym się bólem głowy, nudnościami i osłabieniem. Należy pamiętać, aby zbierać tylko owoce dojrzałe i spożywać je w postaci przetworzonej – możemy zrobić sok, napar, syrop lub konfitury. 

Jak zbierać kwiaty i owoce?

Kwiaty zbieramy w maju i czerwcu, najlepiej zrywać całe baldachy, kiedy cześć kwiatów jest jeszcze nierozwinięta. Po przyniesieniu do domu, usuwamy największe i najgrubsze części baldachu. Kwiaty suszymy w miejscu zacienionym, w temperaturze nie większej niż 35°C, tak aby nie straciły swoich właściwości. Owoce najlepiej zbierać na początku września, kiedy są dobrze wybarwione – czarne i błyszczące. Zbieramy całe baldachy, jeśli zbierzemy przypadkiem owoce niedojrzałe trzeba je odrzucić wraz z większymi szypułkmi. 

Przetwory z bzu czarnego

Kwiaty bzu czarnego najlepiej wysuszyć i zażywać w postaci naparu. Świeże kwiaty można również dodawać do deserów np. ciasta naleśnikowego czy racuchów. Z kwiatów można także przygotować syrop, zasypując porcję kwiatów cukrem. Owoce również nadają się do suszenia i stosowania w postaci herbaty, można również przygotować z nich syrop i sok, a także nalewkę - niezwykle skuteczną w leczeniu infekcji wirusowych.

Właściwości zdrowotne bzu czarnego

Kwiaty bzu czarnego w postaci naparu lub odwaru wpływają korzystnie na naczynia krwionośne – uszczelniają je, zwiększają ich elastyczność. Rozszerzają również naczynia wieńcowe, wpływając korzystnie na ukrwienie i dotlenienie mięśnia sercowego. Kwiaty działają też oczyszczająco, zwiększając ilość wydalanego moczu, a wraz z nim toksyn i zbędnych produktów przemiany materii. Herbata z kwiatów bzu jest z kolei polecana przy infekcjach przebiegających z gorączką, działa napotnie, zmniejszając temperaturę ciała. Napar działa również przeciwzapalnie, można więc go stosować do płukania gardła w czasie infekcji.

Przetwory z owoców bzu czarnego są cennym źródłem wielu witamin i minerałów (witaminy A, C, witamin z grupy B, wapnia, potasu, żelaza), działają wzmacniająco, odżywczo. Niezwykle korzystnie wpływają na odporność organizmu, sok czy syrop warto więc zażywać regularnie w okresach zwiększonej zachorowalności na grypę i przeziębienie. Owoce bzu są również bogatym źródłem antocyjanów, działających antyoksydacyjnie, usuwają więc nadmiar wolnych rodników. Polecane więc są w terapiach oczyszczających i odchudzających. 

Jak samodzielnie przygotować przetwory?

  • Sok z owoców bzu czarnego

Oczyszczone i pozbawione szypułek owoce zalewamy wodą. Jeśli chcemy uzyskać bardzo gęsty sok, wody dodajemy tylko tyle, aby zakryła owoce. Gotujemy 1,5 do 2 godzin. Następnie odcedzamy za pomocą gazy i sitka, przecedzony sok gotujemy jeszcze 30 minut z dodatkiem kilku łyżek cykru. Po przelaniu do butelek należy je pasteryzować 2-3 minuty. 

  • Syrop z kwiatów bzu

Do przygotowania syropu będziemy potrzebować około 20-30 baldachów, kwiaty obcinamy nożyczkami z baldachów, bezpośrednio do naczynia w którym będziemy przygotowywać syrop (najlepiej w szczelnie zamykanym słoju). W oddzielnym naczyniu przygotowujemy syrop – 0,3-0,4 kg cukru, litr wody i sok z jednej cytryny. Wszystkie składniki trzeba zagotować i ciepłą zalewę wlać do naczynia z kwiatami. Syrop pozostawiamy w ciemnym miejscu na kilka dni, po tym czasie odcedzamy. Jeśli chcemy przechowywać syrop kilka miesięcy, trzeba go zapasteryzować. 

Czarny bez to niedoceniana, ale bardzo skuteczna roślina lecznicza, przetwory z kwiatów i owoców watro posiadać w domowej apteczce, pomogą przetrwać w zdrowiu okres grypowy i będą niezwykle skutecznym i bezpiecznym lekiem na wiele codziennych dolegliwości.

 

 

kontakt1.jpg Redakcja KalendarzRolnikow.pl
 
 
Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj

Komitet do spraw pożytku publicznego
NIW
Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030
PROO