Wielki Tydzień - nasze przygotowanie do Wielkanocy

Wielki Post

Okres poprzedzający Wielkanoc, czyli Wielki Post dawniej wyglądał zupełnie inaczej niż dziś. Przede wszystkim przestrzegany był w sposób niezwykle surowy. Mięsa nie jadano w ogóle przez cały okres Wielkiego Postu. Dziś natomiast mało kto pamięta, aby powstrzymać się od potraw mięsnych — niestety nawet w piątki. Unikano zabaw i rozrywek. W kościołach nie słychać było dzwonków, które zastępowały kołatki. Jednak tradycyjnie w czwartą niedzielę Wielkiego Postu obchodzono tzw. Śródpoście. Był to dzień, kiedy powracała radosna atmosfera. Budzono wtedy przyrodę do życia, głównie dzieci, które używały do tego celu różnych hałaśliwych instrumentów. W niektórych rejonach Polski znana była tradycja topienia, wieszania lub palenia kukły Judasza. Przygotowywała ją zwykle młodzież w Wielką Środę.

Niedziela Palmowa

Niedziela Palmowa nazywana w Polsce „Wierzbną” czy „Kwietną” obchodzona jest na pamiątkę wjazdu Jezusa do Jerozolimy. Polskie nazwy tego niezwykłego dnia związane są z gałązkami wierzbiny, które zastępowały gałązki palmowe. Obecnie bardzo rzadko już palmy przygotowywane są samodzielnie w domu, zwykle kupujemy gotowe w sklepie. W niektórych regionach zachowano jednak tradycję przygotowania ozdobnych gałązek. Organizowane są konkursy na najdłuższe czy najpiękniejsze palmy. Zgodnie z tradycją poświęcone w Kościele palmy powinny być przechowywane w domu minimum przez rok.

Wielki Tydzień — Triduum Paschalne

Triduum Paschalne obejmuje trzy dni Wielkiego Tygodnia: Wielki Czwartek, Piątek oraz Wigilię Paschalną, czyli Wielką Sobotę. Triduum Paschalne to najważniejszy element całego roku liturgicznego. Rozpoczyna je Wielki Czwartek pamiątką ustanowienia Eucharystii i sakramentu kapłaństwa. To święto wszystkich kapłanów. Wieczorem odprawiana jest Msza Wieczerzy Pańskiej, która upamiętnia Ostatnią Wieczerzę. Wielki Piątek to dzień, w którym nie odprawia się Mszy Świętej. Mają miejsce Liturgie Męki Pańskiej, w których czasie odwzorowana jest Droga Krzyżowa. Po nabożeństwie następuje tradycyjne przeniesienie Najświętszego Sakramentu do Bożego Grobu. Z tym wiąże się kolejna tradycja Wielkiego Tygodnia, czyli adoracja. Dziś już została nieco zapomniana. Polega na adorowaniu i modlitwie przy Bożym Grobie w wielkopiątkowy wieczór oraz w Wielką Sobotę. Triduum Paschalne kończy Liturgia Wigilii Paschalnej, tradycyjnie rozpoczynająca się przed kościołem poświęceniem ognia.

Wielki Tydzień — Pisanki i Święconka

W sobotni poranek zgodnie z tradycją idziemy do kościoła z koszyczkiem zawierającym święconkę. Tradycja święcenia pokarmów sięga najprawdopodobniej IX wieku. Z pewnością dzisiejsze święcenie pokarmów wygląda zupełnie inaczej niż wtedy. Dawniej święcono przede wszystkim mięso z baranka, chleb oraz produkty mleczne. Dziś baranek w koszyczku umieszczamy tylko symbolicznie w postaci figurki baranka z cukru, chleba lub masła. Inne tradycyjnie święcone pokarmy to jaja, które ozdabiamy w tradycyjny lub bardziej nowoczesny sposób przygotowując pisanki. Jest to jedna najważniejszych tradycji wielkanocnych, najczęściej pisanki przygotowują najmłodsi, dawniej ozdabiane jaja przygotowywały tylko dziewczęta. Jaja w koszyku są symbolem nowego życia, zmartwychwstania. W koszyku powinien być również chleb, będący symbolem Ciała Chrystusa. Powinna tam być sól symbolizująca nawrócenie i oczyszczenie, wędlina czy mięso jako symbole dobrobytu. Wkładamy również chrzan jako symbol męki Pańskiej oraz ciasto (najczęściej wielkanocna tradycyjna babka) dodawane jako symbol umiejętności.

Śniadanie Wielkanocne

W poranek Wielkanocny ma miejsce Msza Rezurekcyjna, a po niej możemy zasiąść do tradycyjnego śniadania wielkanocnego. Posiłek zaczynamy od składania życzeń i dzielenia się święconym jajkiem. W pierwszej kolejności spożywamy dzień wcześniej poświęcone pokarmy. Podczas tego posiłku stół powinien być przykryty białym obrusem, często również ozdabia się go bukszpanem.

Ze Świętami Wielkanocnymi związanych jest wiele pięknych tradycji. Niektóre do dziś pielęgnujemy, a niektóre poszły w zapomnienie. Dzięki tradycjom Święta są bardziej radosne i uroczyste. Tradycje związane z Wielkim Postem i Wielkanocą są ściśle związane z obrzędami religijnymi. O większości z nich pamiętamy dzięki pobożności naszych przodków. Trzeba więc te zwyczaje pielęgnować i zachowywać, aby pamiętały o nich również następne pokolenia.

Na Wielki Tydzień i czas Świąt Wielkanocnych polecamy interesujące publikacje dla całej rodziny. Znajdziecie je w ofercie WDR. Sprawdźcie www.wydawnictwodr.pl