KalendarzRolników.pl
PARTNERZY PORTALU
  • Partner serwisu Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi w Warszawie
  • Partner serwisu Krajowa Rada Izb Rolniczych
  • Partner serwisu Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
  • Narodowy Instytut Wolności
  • ODR Bratoszewice

WYSZUKIWARKA

Opas bydła w cyklu otwartym

Opublikowano 15.03.2018 r.
Opas bydła w ostatnich latach staje się coraz bardziej popularny w wielu gospodarstwach. Zapewne jedną z przyczyn tego jest niepewna sytuacja w produkcji żywca wieprzowego, w związku z występowaniem ASF na terenie wschodniej Polski. Innym powodem jest to, że właściciele gospodarstw posiadający mniejsze stada krów mlecznych - wobec wahających się cen mleka oraz pracochłonności i kapitałochłonności - rezygnują z produkcji mleka. Aby wykorzystać zasoby swoich gospodarstw, takie jak: trwałe użytki zielone, budynki i sprzęt, postanowili oni zająć się chowem bydła mięsnego. 

Jednym z rolników, którzy zmienili profil produkcji i zajęli się opasem bydła w cyklu otwartym, jest Jarosław Pyta z Owni w powiecie ryckim. W 2010 roku przejął on gospodarstwo po rodzicach. Dotychczas prowadzono w nim tradycyjny chów krów mlecznych oraz tucz trzody chlewnej w cyklu zamkniętym. Utrzymywano średnio 12 sztuk krów mlecznych i 12 loch oraz sprzedawano 180 tuczników. 

Młody gospodarz stopniowo wygaszał produkcję mleka oraz ograniczał tucz trzody chlewnej. W to miejsce rozpoczął opas bydła mięsnego w cyklu otwartym, czyli w oparciu o zakupione cielęta. Najpierw zaadaptował stodołę na budynek dla zwierząt oraz dobudował do niego bukaciarnię - o lekkiej konstrukcji, ze stropodachem. Zwierzęta utrzymywane są tam luzem, w boksach po 20 szt., na głębokiej ściółce. Koszty związane z budową były stosunkowo niskie, ponieważ materiały pochodziły z odzysku (stare pokrycie dachowe, plandeki z reklam do wypełnienia ścian) lub z własnego lasu (drewno).
W tym czasie, jako młody rolnik, pan Pyta skorzystał z dofinansowania z funduszy unijnych i zakupił nowe maszyny do zbioru zielonek, uprawy gleby, siewu kukurydzy i nawożenia. Z ostatniego naboru z działania „Modernizacja gospodarstw rolnych” otrzymał pomoc finansową, dzięki której wybudował dwa silosy przejazdowe na kiszonkę oraz zakupił: wóz paszowy, agregat uprawowo-siewny i dwie duże przyczepy transportowe. 

170 sztuk rocznie

Aktualnie rolnik gospodaruje na 71 ha, z czego 23 ha to grunty własne, a reszta dzierżawione. Łąki i uprawy traw na gruntach ornych zajmują 17 ha, kukurydza na kiszonkę - 38 ha, a zboża paszowe 16 ha. Cała produkcja z pola przeznaczona jest na paszę dla bydła: sianokiszonka z traw, kiszonka z kukurydzy oraz ziarno ze zbóż, które stanowi komponent paszy treściwej. Średnio w roku w gospodarstwie utrzymywanych jest w różnych grupach wiekowych 170 sztuk bydła opasowego. W ostatnim roku rolnik sprzedał 70 szt. opasów o masie ok. 700 kg.

Chów bydła mięsnego odbywa się w systemie alkierzowym. Zwierzęta przez cały czas przebywają w budynkach. Komponenty paszy - sianokiszonka, kiszonka z kukurydzy i mieszanka treściwa - mieszane są w wozie paszowym. Pasza dostarczana jest do budynku, na korytarz paszowy. 

Cielęta pochodzą z zakupu

Opas bydła odbywa się w cyklu otwartym, co oznacza, że cielęta do tuczu pochodzą z zakupu. Cielęta odsadki kupowane są w wieku około 3 miesięcy, tj. gdy osiągną masę 160 kg. Zakup cieląt stanowi jeden z najbardziej ryzykownych elementów tej produkcji. Cielęta odsadki kupowane są w partiach po 20 sztuk od różnych dostawców. Kupuje się też zwierzęta pochodzące z importu, np. z Czech. Rasy bydła są różne, w zależności od dostępności, ale przeważnie są to różne krzyżówki ras mięsnych, np.: Limousine, Simentale mięsne, Herefordy, Belgijskie. Bardzo ważny jest stan zdrowotny cieląt, sposób postępowania z nimi po zakupie - chodzi o ograniczenie upadków. Koszt zakupu odsadka waha się od 1800 zł do 2200 zł. 

Średnio 7,89 zł za 1 kg

Bydło opasane jest intensywnie, tak aby w wieku 20 miesięcy ważyło ponad 700 kg. Zwierzęta sprzedawane są na podstawie umowy kontraktacyjnej z ZM Sokołów SA. Cena za dostarczonego opasa rozliczana jest poubojowo w systemie EUROP i jest to przeważnie klasa R i O. Z ostatniej dostawy średnia cena za 1 kg wagi żywej wyniosła 7,89 zł. Uzyskane ceny i sposób rozliczenia nie do końca satysfakcjonują rolnika i dlatego poszukuje on nowych odbiorców. 

Czy to się opłaca?

W tabeli przedstawiono kalkulację kosztów produkcji 1 szt. opasa w tym gospodarstwie. Cenę jednostkową sprzedaży z rozliczenia poubojowego przeliczono na wagę żywą, uśredniono koszt zakupu odsadka. Koszt pasz własnych (sianokiszonka, siano, słoma, kiszonka z kukurydzy, zboża paszowe) wyceniono na podstawie kosztów produkcji. Oszacowano też koszty ogólnogospodarcze, w tym amortyzację budynków, maszyn, pracę ciągnika i maszyn, a także policzono koszty pracy własnej oraz obciążenia kredytów. 

W przedstawionej kalkulacji nadwyżka bezpośrednia na 1 szt. wyniosła 1076,78 zł, czyli wartość produkcji minus koszty bezpośrednie, takie jak: zakup cielęcia, koszty pasz z zakupu oraz własnych, usługi weterynarza i koszt leków. Doliczono też koszty pracy własnej na 1 szt. Jeżeli od nadwyżki bezpośredniej odejmiemy koszty pośrednie - amortyzację budynków, maszyn, koszty ich remontów, pracę ciągnika, maszyn i obciążenia płatnicze - otrzymamy dochód rolniczy, czyli zysk w wysokości 827,78 zł na jedną sztukę. 

Z analizy kosztów bezpośrednich wynika, że największy koszt jest związany z zakupem odsadka - stanowi prawie 50% tych kosztów. Dlatego każdy upadek cieląt bardzo istotnie podraża ich zakup, a tym samym wpływa na opłacalność produkcji. W kosztach ogólnogospodarczych amortyzacja budynków i maszyn i urządzeń nie stanowi dużych kosztów, w przeciwieństwie do chowu bydła mlecznego. 

Podsumowując: pod warunkiem zachowania odpowiednio dużej skali produkcji, radzenia sobie z zakupem i odchowem cieląt oraz posiadając pewnego i solidnego odbiorcę, rolnik prowadzący opas bydła w cyklu otwartym może być usatysfakcjonowany. 

Koszty i opłacalność produkcji 1 szt. opasa bydła mięsnego o masie 702 kg

Lp.

 

Wyszczególnienie

 

Jedn. miary

 

Ilość

 

Cena jedn.

 

Wartość

od 1 szt.

1.

 

PRODUKCJA (1a)

 

5538,78

 

a

 

żywiec wołowy

 

kg

 

702,00

 

7,89

 

5538,78

 

2.

 

KOSZTY MATERIAŁOWE (poz. 3+4+9+11+13)

 

4162,00

 

3.

 

Zakup zwierząt lub koszt odchowu zwierząt (poz. 3a)

 

 

 

 

 

2000,00

 

a

 

cielę odsadek

 

kg

 

160,00

 

12,50

 

2000,00

 

4.

 

PASZE RAZEM (poz. 5+6+7+10)

 

 

 

 

 

1827,00

 

5.

 

Pasze treściwe z zakupu razem (poz. 5a)

 

 

 

 

 

270,00

 

a

 

koncentrat białkowy

 

dt

 

1,50

 

180,00

 

270,00

 

6.

 

Pasze treściwe własne razem (poz. 6a)

 

 

 

 

 

187,50

 

a

 

mieszanka zbożowa

 

dt

 

7,50

 

25,00

 

187,50

 

7.

 

Pasze objętościowe własne razem

(poz. 7a+7b+7c+7d+8)

 

 

1 227,00

 

a

 

sianokiszonka

 

dt

 

15,00

 

12,00

 

180,00

 

b

 

zielonka z traw

 

dt

 

60,00

 

8,20

 

492,00

 

c

 

siano łąkowe

 

dt

 

5,00

 

45,00

 

225,00

 

d

 

kiszonka z kukurydzy

 

dt

 

25,00

 

12,00

 

300,00

 

8.

 

Słoma na paszę

 

dt

 

2,00

 

15,00

 

30,00

 

9.

 

Słoma lub inne materiały na ściółkę

 

dt

 

15,00

 

15,00

 

225,00

 

10.

 

Dodatki paszowe z zakupu razem

(poz. 10a+10b)

 

 

 

 

142,50

 

a

 

sól lizawka

 

szt.

 

5,00

 

12,00

 

60,00

 

b

 

premixy

 

dt

 

0,15

 

550,00

 

82,50

 

11.

 

Usługi specjalistyczne (poz. 11a)

 

 

 

 

 

85,00

 

a

 

usługi weterynaryjne + leki

 

szt.

 

1,00

 

85,00

 

85,00

 

13.

 

Inne koszty materiałowe (poz. 13a+13 b)

 

 

 

 

 

25,00

 

a

 

woda

 

 

1,00

 

15,00

 

15,00

 

b

 

kolczyki, paszporty

 

 

 

1,00

 

10,00

 

10,00

 

14.

 

KOSZTY BEZPOŚREDNIE (bez pracy) (poz. 2)

 

4162,00

 

15.

 

Koszt pracy razem (poz. 16)

 

 

 

 

 

 

 

300,00

 

16.

 

Koszty pracy własnej

 

rbg

 

20,00

 

15,00

 

300,00

 

17.

 

KOSZTY BEZPOŚREDNIE (z pracą) (poz. 14+15)

 

4462,00

 

18.

 

KOSZTY POŚREDNIE (poz. 19+20)

 

249,00

 

19.

 

KOSZTY OGÓLNOGOSPODARCZE

(poz. 19a+19b+19c+19d+19e)

163,00

 

a

 

amortyzacja budynków do produkcji zwierzęcej

 

razem

 

1,00

 

25,00

 

25,00

 

b

 

amortyzacja maszyn i urządzeń do produkcji zwierzęcej

 

razem

 

1,00

 

28,00

 

28,00

 

c

 

remonty maszyn i budynków do produkcji zwierzęcej

 

razem

 

1,00

 

15,00

 

15,00

 

d

 

praca ciągnika i maszyn

 

cgh

 

1,00

 

75,00

 

75,00

 

e

 

energia elektryczna

 

kWh

 

0,20

 

100,00

 

20,00

 

20.

 

OBCIĄŻENIA PŁATNICZE (poz. 20a+20b)

 

 

 

 

 

86,00

 

a

 

Odsetki i prowizje od kredytów

 

razem

 

1,00

 

50,00

 

50,00

 

b

 

Ubezpieczenia (zwierząt, budynku do produkcji zwierzęcej)

 

razem

 

1,00

 

36,00

 

36,00

 

21.

 

Nadwyżka bezpośrednia (poz. 1a -17)

 

 

 

1076,78

 

22.

 

Dochód rolniczy (poz. 21 -18)

 

 

 

827,78

 

 

 

 

kontakt1.jpg
Mariusz Dziliński
Lubelski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Końskowoli

Jeden z 16 Ośrodków Doradztwa Rolniczego w kraju. LODR prowadzi doradztwo rolnicze obejmujące działania w zakresie rolnictwa, rozwoju wsi, rynków rolnych oraz wiejskiego gospodarstwa domowego, mające na celu poprawę poziomu dochodów rolniczych oraz podnoszenie konkurencyjności rynkowej gospodarstw rolnych, wspieranie zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich, a także podnoszenie poziomu kwalifikacji zawodowych rolników i innych mieszkańców obszarów wiejskich.Realizacja zadań uwzględnia kierunki rozwoju wyznaczone w regionalnych i lokalnych programach rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich, ustalonych przez właściwe organy administracji rządowej i samorządu terytorialnego.

 
Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj

Komitet do spraw pożytku publicznego
NIW
Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030
PROO