Wykorzystanie bydlęcego obornika w kompleksowy i nowatorski sposób

Wykorzystanie obornika – składniki odżywcze

Różne produkty główne i produkty uboczne robione z obornika obejmują bogaty asortyment, nie tylko same nawozy. Jakość obornika jest przy tym wysoka – zawiera azot, fosfor i inne składniki odżywcze, umożliwiające roślinom wzrost i rozwój. Rolnicy mogą zaoszczędzić, prawidłowo wykorzystując obornik jako nawóz, zamiast używania szkodliwych nawozów sztucznych. Mogą też sprzedawać obornik lub robione z niego produkty nawozowe ogrodnikom, sadownikom, działkowcom, polom golfowym i innym podmiotom używającym naturalne składniki odżywcze w uprawie roślin.

Wykorzystanie obornika do nawożenia gleb

Dodawanie obornika do gleby to doskonały sposób na zwiększenie w niej zawartości materii organicznej. Można go przy tym stosować na grunt w postaci surowej lub po przetworzeniu (np. poprzez kompostowanie, granulowanie, ekstrakcja składników odżywczych). Obornik podawany z właściwego źródła (zdrowe krowy, ekologicznie karmione), z odpowiednią szybkością i czasem, przy użyciu właściwych metod i we właściwym miejscu, może być bezpiecznie przetwarzany przez nowoczesne systemy rolnicze. Taka materia organiczna przyczynia się do ogólnego stanu zdrowotności gleb i ich funkcjonowania jako żywy ekosystem. Oprócz powolnego uwalniania substancji odżywczych dla roślin, materia organiczna poprawia też strukturę gleby oraz jej zdolność do zatrzymywania wody i napowietrzania. Z kolei zdrowsze gleby poprawiają plony, zmniejszają straty z powodu erozji wietrznej i wodnej, chronią jakość wód gruntowych, poprzez ograniczenie skażonego spływu. Wykorzystanie obornika jako nawozu w glebie powinno być zgodne z planem zarządzania składnikami odżywczymi określającego, w jaki sposób należy zrównoważyć potrzeby upraw roślinnych, ze stężeniami składników odżywczych danego nawozu (specyfikacje stosowania nawozu naturalnego w oparciu o warunki glebowe i geograficzne, aby uniknąć przenawożenia, odpływu składników i zanieczyszczenia nimi lokalnych zasobów wodnych. Właściwe stosowanie obornika pomaga budować zdrowe gleby. Zwiększać zawartość materii organicznej w glebie można obornikiem surowym lub produktami obornikowymi, jak kompost, pellet lub biowęgiel (produkt spalania obornika).

Wykorzystanie obornika w hodowli bezkręgowców

Składniki odżywcze nawozu obornika, mogą być też wykorzystywane w hodowli robaków, larw owadów, alg i innych żywych organizmów potrzebnych człowiekowi. Poprzez przemianę biomasy, organizmy te przenoszą substancje odżywcze z nawozu do swoich ciał, jaj i larw, które następnie można zbierać i wykorzystywać jako jeszcze lepsze, wzbogacone nawozy glebowe, pasze dla zwierząt lub na inne cele (np. algi spożywcze).

Inne wykorzystanie obornika w hodowli zwierząt

Obornik jest też bogaty w wodę i ciała stałe (różne jego rodzaje zawierają 8-26% biomasy). Po oddzieleniu ciekłej i stałej frakcji obornika, ciała stałe można wykorzystać do innych celów – np. do ściółkowania (brykiety i granulaty ściółkowe). Pozwala to zaoszczędzić rolnikom sporo potencjalnych kosztów, które pomagają zrekompensować hodowlę zwierząt.

Wykorzystanie obornika w ekologicznej produkcji energii

Obornik ma też dużo węgla i innych pierwiastków, które można wykorzystać do generowania ekologicznych biopaliw. Technologia fermentacji beztlenowej wykorzystuje mikroby do przetwarzania obornika w biogaz, który może służyć z kolei do wytwarzania ciepła lub energii elektrycznej do wykorzystania w gospodarstwie lub sprzedaży jej do lokalnej sieci energetycznej. Takie procesy termiczne mogą nawet wytwarzać ciekłe paliwa biopaliwowe, w tym olej napędowy biodiesel i produkt uboczny biowęgiel. Różne biooleje mogą być wykorzystywane do wspomnianego ogrzewania i/lub wytwarzania energii elektrycznej. Wykorzystanie obornika do generowania biopaliw jest ekologiczne i zmniejsza zależność od nieodnawialnych paliw kopalnych (węgiel, ropa, gaz). Rolnicy mogą też oszczędzać, szeroko wykorzystując biopaliwa we własnym gospodarstwie.

Inne wykorzystanie obornika

Obornik zawiera dużo błonnika pochodzącego z niestrawionej paszy, resztek niezjedzonej paszy dla zwierząt, oraz słomy, trocin lub innych ściółek mieszanych z odchodami. Takie odsączone włókno nawozowe wykorzystuje się też do produkcji szeregu specjalistycznych produktów, jak np. pożywka wzrostowa dla roślin (podobna do mchu torfowego), doniczki startowe do wysiewanych nasion i szczepek, czy jako rzeźby ogrodowe tłoczone z nawozów, papier i materiały budowlane itp.

Bibliografia:
    1. Beneficial Uses of Manure and Environmental Protection, The Cattle Site, http://www.thecattlesite.com/focus/5m/2311/beneficial-uses-of-manure-and-environmental-protection (13.03.2018 r.)
    2. Wykorzystanie obornika na użytkach zielonych, http://www.sowul.pl/wykorzystanieobornika.html (13.03.2018 r.)
    3. Gniewowska E., Obornik i gnojowica – ważne nawozy organiczne, Polifoska.pl, https://polifoska.pl/porady/275-obornik-i-gnojowica-wazne-nawozy-organiczne (13.03.2018 r.)

Redakcja KalendarzRolnikow.pl     Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj