Glifosat jak bumerang

Liczba substancji czynnych w krajach Unii Europejskiej różni się, w zależności od państwa.

W Polsce zarejestrowanych jest 235 substancji czynnych, we Francji ‒ 402, w Niemczech – 232, na Litwie – 165, w Portugalii – 265, w Hiszpanii – 314, natomiast w Wielkiej Brytanii ‒ 295. Różna jest więc liczba dostępnych pestycydów, która w Polsce liczy 1929 pozycji, we Francji ‒ 4100, w Niemczech – 1432, na Litwie – 363, w Portugalii – 1031, w Hiszpanii – 2241, a w Wielkiej Brytanii – 3658. Pamiętajmy, że niemal 10% środków ochrony roślin stosowanych w Europie jest uznawanych za nielegalne. W Polsce preparaty podrobione lub pochodzące z nielegalnego źródła stanowią nawet 15%, a ich wartość szacuje się na blisko 100 mln euro rocznie.

Znikające substancje

Według prof. Marka Korbasa z Instytutu Ochrony Roślin PIB, w UE trwają prace nad wycofaniem wielu kluczowych substancji czynnych stosowanych w chemicznej, ochronie roślin rolniczych, sadowniczych i ogrodniczych. Ewentualne wycofanie może mieć poważne konsekwencje ekologiczne i ekonomiczne. Komisja Europejska poszukuje obecnie rozwiązania problemów dotyczących pestycydów, które zakłócają gospodarkę hormonalną (EDP ‒ endocrine disruptor pesticides), które mogą wchodzić w interakcje z ludzkim układem hormonalnym. Komisja Europejska wydała wstępną listę substancji czynnych, które mają być klasyfikowane, jako kwalifikujące się do zastąpienia (CFS). 

Powracający glifosat

Kontrowersyjny temat glifosatu powróci za 5 lat ‒ Komisja Europejska przedłużyła licencję na jego stosowanie. Pod koniec listopada 2017 roku, państwa członkowskie UE postanowiły, że odnowią licencję na stosowanie aktywnego składnika środków chwastobójczych. Sprawa ciągnęła się od dłuższego czasu, bo kraje unijne były dzielone. W marcu 2016 roku Europejska Agencja Chemikaliów (ECHA) poinformowała, że nie ma dowodów na związek glifosatu z rakiem. Wcześniej podobną opinię wydał też Europejski Urząd Bezpieczeństwa Żywności (EFSA). 18 państw głosowało za przyjęciem propozycji KE w sprawie przedłużenia licencji na pięć lat, dziewięć było przeciw, a jeden kraj wstrzymał się od głosu. 

Jednak niektóre z krajów UE, np. Francja, Włochy i Holandia, wprowadziły u siebie ograniczenia stosowania glifosatu ‒ zwłaszcza w miejscach użyteczności publicznej, takich jak parki czy tereny rekreacyjne. W Belgii od 1 czerwca obowiązuje zakaz sprzedaży tego środka osobom fizycznym i firmom nie mającym licencji.

Wycofany linuron

Wycofana została także substancja czynna linuron, która była dopuszczona do stosowania w uprawach bobiku, grochu pastewnego, kukurydzy, lnu oleistego i włóknistego, łubinu, słonecznika, soi i ziemniaka. Rolnicy mogą wykorzystywać zapasy do 3 czerwca 2018 roku (zgodnie z art. 46 rozporządzenia (WE) nr 1107/2009). Z kolei okres na zużycie istniejących zapasów środka ochrony roślin dla sprzedaży i dystrybucji minął 3 grudnia 2017 roku. Herbicydy, w których można znaleźć tę substancję czynną to: Afalon Dyspersyjny 450 SC, Aflex Super 450 SC, Datura 500 SC, Dongola 450 SC, Harrier 295 ZC, Hufiec 500 SC, Ipiron 450 SC, Linur 450 SC, Linurex 500 SC, Nightjar C 450 SC, Nuflon 450 SC.

Tabela 1. Substancje czynne kwalifikujące się do zastąpienia 
(według informacji przedstawionej przez prof. Marka Korbasa)

Tabela 2. Nazwy handlowe preparatów, których data wygaśnięcia rejestracji
przypada w 2018 roku

Małgorzata Kaczmarek Dolnośląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego we Wrocławiu Jeden z 16 Ośrodków Doradztwa Rolniczego w kraju. Dolnośląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego we Wrocławiu realizuje na obszarach wiejskich województwa dolnośląskiego zadania z zakresu doradztwa rolniczego. Podstawowym zadaniem Ośrodka jest doradztwo rolnicze, obejmujące działania w zakresie rolnictwa, rozwoju wsi, rynków rolnych oraz wiejskiego gospodarstwa domowego, mającego na celu poprawę poziomu dochodów rolniczych oraz podnoszenie konkurencyjności rynkowej gospodarstw rolnych, wspieranie zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich, a także podnoszenie poziomu kwalifikacji zawodowych rolników i innych mieszkańców obszarów wiejskich.   Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj