Optymalny termin siewu kukurydzy

Uprawa kukurydzy

Kukurydza należy do roślin ciepłolubnych i aby zapewnić prawidłowe kiełkowanie nasion, temperatura gleby na głębokości siewu powinna wynosić 6-1 st. C. Zdarza się bardzo wczesny siew, czasem nawet w pierwszych dniach kwietnia, co może mieć negatywny wpływ na jej wschody ze względu na bardzo duże ryzyko wystąpienia wiosennych przymrozków. Z kolei późny siew kukurydzy (połowa maja) może przyczynić się do
słabszego tworzenia się kolb, co skutkuje niższą jakością kiszonki.

Odpowiednia temperatura gleby oraz jej wilgotność to najistotniejsze czynniki, które wpływają na wyrównanie oraz szybkie wschody kukurydzy. Ponadto należy również zwrócić uwagę na typ odmiany, tzn. „flint” lub „dent”, gdyż różnią się od siebie wymaganiami termicznymi gleby pod względem terminu siewu.

CECHY CHARAKTERYSTYCZNE ODMIANY „FLINT”

Odmiany kukurydzy o ziarnie typu flint wytwarzają kuliste ziarniaki o grubej warstwie bielma szklistego (bielmo zbudowane ze ściśle upakowanych ziaren skrobi). Takie ziarno jest szkliste, wypukłe i ma większą twardość oraz gęstość. Odmiany te możemy wysiewać w glebę o temperaturze 5-6 st. C, na glebach gliniastych, wolno nagrzewających się, zimnych. To sprawia, że odmiany flint możemy siać we wcześniejszym terminie. Ponadto charakteryzują się one szybszym rozwojem początkowym oraz kwitnieniem, a także lepszą tolerancją na chłody. Północne, północno-wschodnie rejony Polski oraz gospodarstwa o dużym udziale kukurydzy w strukturze zasiewów to obszary, gdzie zaleca się do uprawy odmiany typu flint. W porównaniu z ziarnem typu dent mają niższy potencjał plonowania, jednak zawierają skrobię by-pass (część skrobi nierozłożona w żwaczu), która dostaje się do jelita cienkiego, tam jest trawiona i dostarcza krowom więcej energii niż skrobia trawiona w żwaczu, co skutkuje większą wydajnością mleka. Ziarna typu flint idealnie nadają się do produkcji mąki oraz pasz.

CECHY CHARAKTERYSTYCZNE ODMIANY „DENT”

Odmiany kukurydzy o ziarnie typu dent (zwany dawniej końskim zębem) wytwarzają płaskie ziarniaki, w masie których dominuje bielmo mączyste (bielmo zbudowane z dużych ziaren skrobi, w których przestrzenie pomiędzy cząsteczkami są wypełnione powietrzem). Ziarno jest płaskie i ma specyficzne zagłębienie na szczycie. Odmiany typu dent wymagają siewu w dobrze ogrzaną glebę, o temperaturze wynoszącej przynajmniej
8 st. C (optymalna temperatura powinna wynosić 10-12 st. C). Te odmiany zaleca się na stanowiska lekkie, szybko nagrzewające się. W porównaniu z ziarnami typu flint początkowy wzrost roślin jest wolniejszy, a faza kwitnienia następuje w późniejszym okresie. Duże, bogato ulistnione zboże, a także wyższy potencjał plonowania sprawia, że ziarno dent jest przydatne do produkcji alkoholu, biogazu, kiszonki dla bydła oraz skrobi. W związku z tym, że odmiany dent mogą przez dłuższy czas odkładać produkty reakcji fotosyntezy (asymilaty), to mogą być koszone w większości przypadków nawet w późniejszym terminie (późna jesień).

SIEW KUKURYDZY

Z powodu ocieplenia klimatu oraz coraz większego postępu hodowlanego, optymalny termin siewu kukurydzy uległ przyśpieszeniu o około 2 tygodnie w porównaniu do lat 90. XX wieku (przełom kwietnia i maja). Ostatnie lata pokazały, że najlepiej wysiewać kukurydzę między 15 a 30 kwietnia. Przedłużenie terminu siewu na maj niesie ze sobą znaczne ryzyko obniżenia zdolności kiełkowania z powodu braku wilgoci w glebie. Zdarza się również, że na początku maja w naszym kraju spotykamy się z przymrozkami. Kukurydza, będąc wtedy w fazie wschodów, potrafi przetrwać pod warunkiem, że nie dojdzie do uszkodzenia stożków wzrostu. Natomiast uszkodzenie częściowe blaszek liściowych nie spowoduje obumarcia młodej rośliny. Szybkie zaobserwowanie regeneracji można zauważyć w przypadku sprzyjających warunków temperaturowych i wilgotnościowych takich jak cieplejsza pogoda oraz optymalna wilgotność gleby.

Przygotowując się do siewu kukurydzy, oprócz terminu siewu musimy również zwrócić uwagę na stworzenie optymalnych warunków do uzyskania szybkich i wyrównanych wschodów. Kukurydza wysiana na początku lub w połowie kwietnia potrzebuje od 12 do 15 dni, w zależności od temperatury, do uzyskania pełni wschodów, natomiast ta, która zostanie wysiana pod koniec kwietnia 5-7 dni. Rośliny, które wschodzą 3-4 dni
później niż te sąsiadujące z nimi w łanie, rozwijają się słabiej przez cały okres wegetacji z powodu zacienienia (przy mniejszym nasłonecznieniu są podatne na porażenie przez grzyby z rodzaju Fusarium). Ponadto mogą także wykształcić słabszy system korzeniowy, co prowadzi do słabszego zawiązywania kolb.

Podsumowywując, flint czy dent oznacza typ wykształconego ziarna, ale jest to również bardzo ważna informacja w uprawie kukurydzy, tak samo istotna jak liczba FAO (wskaźnik wczesności odmian) czy też plonowanie odmiany. Obecnie można spotkać mieszańce kukurydzy, które mają zarówno cechy odmiany typu flint jak i dent.