Jak interpretować Pismo Święte?

    1. Potrzeba wiedzy

Najpierw, aby zrozumieć to, co ludzcy autorzy chcieli nam powiedzieć, trzeba uwzględnić czas, miejsce i kontekst powstania tekstu. Przyjęty sposób myślenia, opowiadania – często zależny od epoki – wreszcie rodzaj użytych gatunków literackich, wpływa na właściwą interpretację tekstu. Historyczną opowieść należy inaczej interpretować niż poezję. Sposób wypowiadania myśli na sposób semicki jest inny, niż ten na sposób grecki. Pierwszy operuje obrazami, drugi pojęciami. Aby dobrze odczytać sens danego fragmentu biblijnego warto korzystać ze słowników, encyklopedii, czy komentarzy biblijnych, które pomogą nam zrozumieć szeroki kontekst i wysunąć właściwe wnioski (por. KKK, 110).

    2. Trzy kryteria interpretacji

Jak mówi Katechizm Kościoła Katolickiego, Pismo Święte zostało spisane pod natchnieniem Ducha Świętego, należy je interpretować mając na uwadze trzy kryteria, odpowiadające temuż właśnie Duchowi. I tak, w pierwszej kolejności należy zwracać uwagę na treściową jedność całego Pisma Świętego. Bez względu na różnorodność ksiąg i treści, Pismo Święte musi być interpretowane w pewnej ciągłości i jedności. Ośrodkiem tej jedności jest Jezus Chrystus i Jego życie (KKK, 112). Pismo Święte powstało dla Kościoła. Nosi on w swojej Tradycji żywą pamięć Bożego Słowa. Ponieważ Duch Święty, który został zesłany Kościołowi, przekazuje jednocześnie duchową interpretację Pisma Świętego (KKK, 113). Niewłaściwa jest więc interpretacja, która nie byłaby zgodna z żywa Tradycją Kościoła lub jemu przeciwna. Trzecie kryterium polega na interpretacji Pisma Świętego z uwzględnieniem tzw. „analogii wiary”, to znaczy spójności prawd wiary między sobą i w całości Objawienia (KKK, 114). Innymi słowy mówiąc, interpretacja Pisma Świętego, która pokazywałaby sprzeczność pomiędzy poszczególnymi prawdami wiary byłaby niewłaściwa.

    3. Sens dosłowny i sens duchowy

W związku z użyciem różnych gatunków literackich w Piśmie Świętym, nie posiada ono tylko jednego sensu. Istnieją dwa zasadnicze rodzaje sensu Pisma Świętego: dosłowny i duchowy. Duchowy dzieli się z kolei na sens alegoryczny, sens moralny i sens anagogiczny. Innymi słowy, na przykład instrukcja obsługi jakiegoś przedmiotu posiada zawsze sens dosłowny, który związany jest z celem jej powstania, to znaczy z przekazaniem jednoznacznej, powszechnie zrozumiałej i syntetycznej informacji o danym przedmiocie. Taki dosłowny sens jest osiągany miedzy innymi przez zastosowanie odpowiednich środków literackich, w których nie znajdziemy metafor, przenośni, hiperboli, czy emfazy. Mogą się one znaleźć w tekstach, które wyrażają inny, to znaczy na przykład duchowy sens. Pismo Święte zawiera zarówno pierwszy, jak i drugi rodzaj sensu. Sens dosłowny, literalny jest o tyle ważny, gdyż na nim muszą bazować wszystkie inne sensy. 

Mówiąc o sensie duchowym trzeba wiedzieć, że nie tylko słowa, ale całe wydarzenia i rzeczywistość, o których mówi Pismo Święte mogą przekazywać pewną prawdę. Sens duchowy dzielimy na sens alegoryczny. Wydarzenie możemy lepiej zrozumieć, odczytując je w świetle życia Jezusa Chrystusa. I tak – jak podaje Katechizm Kościoła Katolickiego – wydarzenie przejścia przez Morze Czerwone jest znakiem zwycięstwa Chrystusa, a więc znakiem chrztu. W ramach sensu duchowego mówimy też o sensie moralnym. I tak, wydarzenia z Pisma Świętego powinny prowadzić nas do dobrego postepowania. Wreszcie ostatni – w ramach sensu duchowego – jest sens anagogiczny, dzięki któremu wydarzenia, rzeczywistości biblijne interpretujemy w kontekście wieczności. I tak – jak mówi KKK –  Kościół jest znakiem niebieskiego Jeruzalem( KKK, 115-117).
Nauką, która zajmuje się odczytywaniem dosłownego sensu Pisma Świętego jest egzegeza biblijna, a sensu duchowego – hermeneutyka biblijna.

ks. Piotr Redakcja KalendarzRolnikow.pl   Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj