Biskupizna i Chazy – dwa niezwykłe polskie mikroregiony

Biskupizna - poznajemy Polskę

Biskupizna to mikroregion w Wielkopolsce, w którego skład wchodzi zaledwie trzynaście miejscowości ze stolicą w Krobi. Obszar Biskupizny należał dawniej do biskupów poznańskich, stąd też nazwa regionu. Biskupianie od zawsze czuli się niezwykle związani ze swoimi ziemiami – dlatego ukształtowali wyjątkową kulturę, tradycje, zwyczaje i regionalne stroje.

O kulturze Biskupizny opowiedziała nam Pani Magdalena Wojciechowska, która razem z Panią Darią Andrzejewską tworzą duet „Biskupianki w podróży”.

Razem z Darią Andrzejewską tworzymy „Biskupianki w podróży”. Staramy się promować biskupiańską kulturę poprzez opowiadanie o naszym regionie, prezentowanie tradycyjnych strojów oraz prowadzenie warsztatów rękodzielniczych. 

Strój Biskupianki

Na głowie mam kopkę - to nakrycie głowy krochmalone z tiulu. Na Biskupiznie mamy tylko jedną panią, która układa kopki, nazywa się kopczarka. Pani uczy też młode dziewczyny, jak te kopki układać.  Kopka to nakrycie głowy panny, mężatki mają natomiast klapice .  Zimą na kopki zakładamy jeszcze chusty – cała ta konstrukcja nazywa się budą - opowiada Pani Magdalena. 

 
Reszta stroju to płócienna biała koszula, sztywno uprasowana spódnica, fartuch, białe pończochy, czarne sznurowane buty i oczywiście czerwone korale na szyi. Warto też dodać, że Biskupianki muszą nosić tradycyjną fryzurę, czyli zapleciony z tyłu warkocz.

Mamy też swoją, niepowtarzalną muzykę – kapela gra na dudach i skrzypcach. Przygrywają nam podczas potańcówek, jakie organizujemy zwykle raz w miesiącu.  Poza tym nawiązałam też współpracę z ukraińskim zespołem  DAGADANA, dla którego przygotowałam  biskupińskie stylizacje do piosenki „Rano, rano, raniusieńko”, śpiewanej tradycyjnie na Biskupiźnie.

Chazy – kilka słów o historii

Chazy to sąsiadujący z Biskupizną mikroregion polski, położony w południowo-wschodniej części powiatu rawickiego. Obejmuje 17 wiosek, należących do czterech gmin: Rawicz, Miejska Górka, Pakosław i Jutrosin. Grupa Chazaków osiedliła się tam w XVI i XVII wieku na wykarczowanych terenach części puszczy pogranicznej, po obu brzegach rzeki Orli. 

Na początku istnienia państwa polskiego obszar ten podlegał Kasztelanii czestramskiej, a w administracji kościelnej należał do arcybiskupstwa gnieźnieńskiego. W 1793 r. dostał się pod panowanie Prus. Po 120 latach, Chazacy powrócili do swojej ojczyzny. 

Męski strój chazacki 

Pan Michał Umławski zaprezentował nam tradycyjny męski strój chazacki.

To płócienna koszula z wykładanym kołnierzykiem, pod którym wiązano jedwabną chustkę. Na koszulę zakłada się czarną kamizelę dwurzędową ze srebrnymi guzikami. Dół stroju to ciemne spodnie z nogawkami wpuszczonymi do butów z cholewami. Okrycie wierzchnie to czarna sukmana. Na głowie natomiast filcowy, czarny kapelusz przepasany wstążką. 

Pan Michał Umławski gra na dudach i bardzo dba o to, aby tradycyjne melodie nie zostały zapomniane. Swoją wiedzą dzieli się z młodzieżą i dziećmi. Prowadzi kapele dudziarskie na terenie Wielkopolski. 

Prowadzę także fundację ”Dudziarz.eu” , która zajmuję się pielęgnowaniem tej mało znanej tradycji i przekazywaniem trudnej sztuki gry na dudach kolejnym pokoleniom. Warto również dodać, że tradycyjne dudy wielkopolskie znalazły się na liście niematerialnego dziedzictwa UNESCO - dodaje Pan Michał.

Pan Michał zapytany o pomysły na promowanie kultury swojego regionu odpowiedział:

W lipcu będziemy organizować tygodniowy kurs ludowych tradycji w Starej Krobi. Można wówczas poznać kulturę biskupiańsko-chazacką. Będzie mnóstwo warsztatów. Warto dodać, że takie imprezy cieszą się coraz większym powodzeniem. To ciekawy pomysł na spędzenie wakacji. Zauważyliśmy, że coraz więcej osób chce poznać tradycję tego regionu Polski.  Mamy także zagranicznych gości. 

Biskupizna i Chazy to dwa niezwykle ciekawe regiony, warto więc bliżej poznać ich tradycję i kulturę. Zachęcamy do odwiedzenia tych miejsc!

Redakcja KalendarzRolnikow.pl     Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj