KalendarzRolników.pl
PARTNERZY PORTALU
  • ODR Bratoszewice
  • Partner serwisu Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi w Warszawie
  • Narodowy Instytut Wolności
  • Partner serwisu Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
  • Partner serwisu Krajowa Rada Izb Rolniczych

WYSZUKIWARKA

Domowa kapusta kiszona - jakie ma właściwości i jak ją przygotować?

Opublikowano 14.11.2019 r.
Kapusta kiszona to prawdziwa królowa w polskiej kuchni. Dawniej, na wsiach, gospodynie domowe obowiązkowo kisiły kapustę w beczce. Zapasy musiały wystarczyć na cały rok, ponieważ kapusta to postawa wielu tradycyjnych dań naszej kuchni. Poza tym posiada niesamowite właściwości zdrowotne, dlatego powinniśmy jeść ją jak najczęściej. Zobacz, jak przygotować domową kapustę kiszoną. 

Kapusta kiszona 

Kapusta kiszona powstaje poprzez zasolenie i fermentację poszatkowanej białej kapusty. Proces ten zachodzi za sprawą bakterii mlekowych. Kiszenie to gwarancja trwałości przygotowanego produktu, a przede wszystkim doskonałego smaku. 

Jak dawniej kiszono kapustę na polskich wsiach?

Jesień na polskiej wsi to czas na kiszenie kapusty. Kapustę kiszono w dębowych beczkach lub w wielkich drewnianych garnkach. Ile kapusty kiszono? Wszystko uzależnione było od liczby członków rodziny. Każda beczka przed włożeniem do niej kapusty musiała być dobrze wymyta, wyparzona i namoczona. Konieczne było również parowanie - na dnie beczki umieszczano rozgrzany na ognisku kamień i polewano go wodą. 

Główki kapusty trzeba odpowiednio przygotować do zakiszenia. Kapustę należy oczyścić,  pokroić na połówki i poszatkować (na specjalnej szatkownicy). Co dalej? Tradycyjny sposób to deptanie kapusty bosymi stopami. Tutaj mogli wykazać się wszyscy członkowie rodziny. Być może dziś metoda ta wydaje się być śmieszna, ale była to ciężka i czasochłonna praca. Ugnieść należało każdą kolejno włożoną warstwę posiekanej kapusty. Kapustę można było ubijać także drewnianym palem. Kiedy wytrącił się sok, należało go odlać. Na wypełnioną beczkę kładziono krążek drewna i przyciskano dużym kamieniem. Do kapusty dodawano również przyprawy – obowiązkowo sól, czosnek, koper, kminek, jałowiec, ziele angielskie, marchew oraz cebulę. Taka kapusta była najlepsza – bo przygotowana w ekologiczny sposób. Dziś niestety coraz mniej osób kisi kapustę. Zdecydowanie częściej sięgamy po tę ze sklepowej półki. Warto podkreślić, że nie zawsze jest ona tak idealna, ponieważ producenci doprawiają ją octem

Właściwości zdrowotne kapusty kiszonej

W 100 g kapusty kiszonej znajduje się około 17 kcal, jest więc produktem niskoenergetycznym. Poza tym posiada niski indeks glikemiczny, dlatego bez obaw mogą jeść ją osoby chore na cukrzycę. Kapusta kiszona to cenne źródło witamin i minerałów oraz naturalnych przeciwutleniaczy m.in. witaminy C, E, K, cynku, siarki i fosforu. Warto podkreślić, że kiszonki zawierają bakterie probiotyczne – tak cenne dla zachowania prawidłowej flory jelitowej. 

Kapusta kiszona a kapusta kwaszona

Niektórzy tych określeń używają zamiennie, ale jak się okazuje, robią to błędnie. Kapusta kiszona i kwaszona to dwa różne produkty. Kapusta kwaszona co prawda zostaje poddana szatkowaniu i ubijaniu, ale później zalewana jest octem z dodatkiem cukru, przypraw i substancji konserwujących. Taka kapusta nie potrzebuje czasu na fermentację, jest od razu pakowana i sprzedawana. Często taki właśnie – gorszy odpowiednik kapusty kiszonej – znajdujemy na sklepowych półkach. Warto podkreślić, że kapusta kwaszona nie zawiera cennych bakterii probiotycznych, a jej smak również jest nieporównywalny z prawdziwą kiszoną kapustą. 

Jak zrobić domową kapustę kiszoną?

Kapustę kiszoną możesz zrobić samodzielnie – to wcale nie jest skomplikowane. Będzie idealnym dodatkiem do obiadów. Polecamy jeść ją jak najczęściej, szczególnie w okresie jesienno-zimowym. Kapustę najlepiej zakisić w dużym kamiennym garnku. Na kilogram kapusty dodajemy około 15 g soli kamiennej. 

1. Na początku dokładnie oczyszczamy kapustę, a następnie ją szatkujemy. Można zrobić to za pomocą noża lub specjalnej szatkownicy. 

2. Kapustę układamy warstwami – każdą trzeba dokładnie utłuc drewnianym ubijakiem. Do kiszonej kapusty dodajemy też posiekaną marchewkę, cebulę oraz pieprz, ziele angielskie, kminek i liście laurowe. To od dodatków zależy smak kiszonki. Naczynie należy zakryć i dobrze obciążyć np. kamieniem. Kapusta szybko zacznie puszczać sok, jego nadmiar powinno się odlać do osobnego naczynia. 

3. Proces kiszenia kapusty polega na fermentacji, która trwa około 10 dni. Kapustę należy w tym czasie przechowywać w temperaturze pokojowej. Po 3 dniach trzeba przenieść naczynie do chłodnego i ciemnego miejsca. Ukiszoną kapustę można przełożyć do wcześniej wyparzonych słoików. Gotowe! 

 

kontakt1.jpg Maria Has
Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj

Komitet do spraw pożytku publicznego
NIW
Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030
PROO