KalendarzRolników.pl
PARTNERZY PORTALU
  • Partner serwisu Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
  • ODR Bratoszewice
  • Narodowy Instytut Wolności
  • Partner serwisu Krajowa Rada Izb Rolniczych
  • Partner serwisu Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi w Warszawie

WYSZUKIWARKA

Choroby czosnku i ich zwalczanie

Opublikowano 12.09.2022 r.
Czosnek jest rozmnażany głównie wegetatywnie. Niestety używany materiał rozsiewowy nie zawsze bywa dobrej jakości. Zdarza się, że stanowi on źródło wielu patogenów, co jest częstą przyczyną zachorowań tego warzywa. 

choroby czosnku zwalczanie 

CHOROBY CZOSNKU

  • Grzybowe

Jednymi z groźniejszych patogenów czosnku są grzyby z rodzaju Fusarium. Ich obecność objawia się zgnilizną podstawy piętki, fuzaryjne gnicie piętki.         

Liście porażonych roślin żółkną i więdną, a następnie obumierają. Między łuskami ząbków pojawia się początkowo biały, później zaróżowiony nalot grzybni. Rośliny łatwo jest wyrwać z gleby. Infekcjom powodowanym przez grzyby z tego rodzaju sprzyja ciepła i wilgotna pogoda.

Grzyb rodzaju Sclerotium cepivorum wywołuje białą zgniliznę.

Objawy pojawiają się w początkowym stadium wzrostu czosnku – pierwsze liście, zwłaszcza przy niskiej temperaturze i wysokiej wilgotności, żółkną i więdną. Między początkiem tworzenia się cebul a jego zakończeniem, tuż przy piętce rozwija się biała grzybnia. Rozwojowi tej choroby sprzyja bardzo wilgotna i mało przepuszczalna gleba oraz dłuższe okresy chłodów.


Tak, jak w przypadku poprzednich chorób zaleca się prowadzenie płodozmianu oraz sadzenie wyłącznie zdrowego materiału nasadzeniowego.

Chorobę można zwalczać chemicznie, zarejestrowane są dwa środki ‒ Constans WG oraz Switch 62,5 WG. Zabiegi ochronne wykonuje się na 10-30 dni przed siewem lub sadzeniem czosnku. Po oprysku, wierzchnią warstwę gleby (na głębokości 10 cm) należy dokładnie wymieszać. W jednym sezonie wegetacyjnym można wykonać wyłącznie jeden zabieg.

  • Bakteryjne i wirusowe

Choroby bakteryjne powodują duże straty, głównie podczas przechowywania, czasem też ich szkodliwość objawia się w okresie wegetacji. Ich nasileniu sprzyja obecność niektórych szkodników, zwłaszcza nicieni. Jednoczesne występowanie nicieni i chorób bakteryjnych sprawia, że w przypadku mokrej zgnilizny trudno bez szczegółowych badań określić właściwą przyczynę takich objawów.

Gnicie ząbków powodowane jest najczęściej przez gatunki bakterii z rodzajów Bacillus, Erwinia i Pseudomonas. 


Choroby wirusowe przenoszą się głównie z materiałem wegetatywnym (zimują w ząbkach) oraz za pośrednictwem roztocza — szpeciela tulipanowca (Aceria tulipae). Objawami występowania wirusów na czosnku są żółte, chlorotyczne, często mozaikowate smugi i pasiastość liści oraz zahamowanie wzrostu i gorsze plonowanie. Wirozy są trudne do wyeliminowania, zwłaszcza, jeśli wykorzystujemy do dalszego rozmnażania własny, najczęściej już zawirusowany, materiał.

 

 

Aby zapobiec występowaniu choroby, należy przed wszystkim stosować zmianowanie - nie uprawiać po sobie na tym samym stanowisku przez kilka lat roślin cebulowych, a także wysadzać zdrowe, zaprawione uprzednio ząbki.

Podobnie dużą szkodliwość wykazują grzyby z rodzaju Penicillium. Wywołują one zieloną zgniliznę czosnku.

Atakują rośliny jeszcze w okresie wegetacji, najczęściej uszkodzone mechanicznie lub przez szkodniki. Dalszy rozwój tej choroby następuje podczas przechowywania czosnku. 


Porażone ząbki zamierają strefowo, stają się miękkie, a na ich powierzchni tworzy się charakterystyczny, pylący, zielonkawy lub nie- biesko-zielonkawy nalot zarodników. Patogen rozwija się  w przechowalniach o wilgotności względnej powietrza poniżej 80%, czyli w warunkach, w jakich zaleca się przechowywać czosnek. Grzyb wywołujący tę chorobę przenosi się głównie z porażonymi ząbkami, nie zimuje natomiast w glebie. 

SZKODNIKI

  • Niszczyk zjadliwy

Drobny nicień pojawiający się w uprawie czosnku i powodujący zwiększające się straty gospodarcze. Liście porażonej rośliny ulegają licznym deformacjom, skręcają się. Wierzchołek główki grubieje, żółknie, a następnie usycha, piętka natomiast pęka i zaczyna gnić. System korzeniowy zanika. Na polu obserwuje się placowe zamieranie czosnku spowodowane charakterystycznym, gromadnym żerowaniem nicieni. 

Szkodniki te są przenoszone wraz z narzędziami oraz materiałem rozmnożeniowym.

Obecnie na rynku nie ma środków do zaprawiania ząbków przeciwko niszczykowi. Dlatego należy wybierać wyłącznie zdrowy materiał do sadzenia. Zaleca się, by nie uprawiać roślin cebulowych przez 4-5 lat na zarażonym polu.

Szkodnik ten występuje w rasach, które porażają wiele gatunków roślin, utrudnia to zaplanowanie zmianowania. Warto zapamiętać, że do roślin nieatakowanych przez niszczyka należą warzywa kapustne, burak, pomidor, ogórek i marchew. Porażone rośliny należy natychmiast usunąć z pola i spalić, w żadnym wypadku nie kompostować.

  • Błotniszka czosnkówka (Suillia lurida)

Osobnik dorosły to brązowo-ruda muchówka, osiągająca długość 1 cm. Szkodliwa jest wyłącznie jej biała larwa, do 12 mm, która żeruje wewnątrz szczypioru powodując jego żółknięcie i zasychanie (na liściach czasem widoczny jest wydrążony przez nią chodnik). W jednej roślinie występuje wyłącznie jedna larwa. Jest szczególnie uciążliwa w uprawie czosnku jesiennego. Występowaniu szkodnika sprzyja łagodna i wczesna wiosna, kiedy temperatura dochodzi już do 10 st. C. Nie powinno się uprawiać czosnku w sąsiedztwie dziko rosnących roślin cebulowych, aby ograniczyć ryzyko porażenia przez błotniszkę. 


Pamietamy, że rośliny uprawiane w monokulturze są bardziej narażone na atak tego szkodnika. Na małych plantacjach zaleca się przykrywanie pola włókniną, która chroni przed nalotem i osiadaniem muchówek.

 

 

kontakt1.jpg
Jadwiga Kamińska
Dolnośląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego we Wrocławiu

Jeden z 16 Ośrodków Doradztwa Rolniczego w kraju. Dolnośląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego we Wrocławiu realizuje na obszarach wiejskich województwa dolnośląskiego zadania z zakresu doradztwa rolniczego. Podstawowym zadaniem Ośrodka jest doradztwo rolnicze, obejmujące działania w zakresie rolnictwa, rozwoju wsi, rynków rolnych oraz wiejskiego gospodarstwa domowego, mającego na celu poprawę poziomu dochodów rolniczych oraz podnoszenie konkurencyjności rynkowej gospodarstw rolnych, wspieranie zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich, a także podnoszenie poziomu kwalifikacji zawodowych rolników i innych mieszkańców obszarów wiejskich.

 
Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj
Komitet do spraw pożytku publicznego
NIW
Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030
PROO