KalendarzRolników.pl
PARTNERZY PORTALU
  • Narodowy Instytut Wolności
  • Partner serwisu Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
  • Partner serwisu Krajowa Rada Izb Rolniczych
  • Partner serwisu Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi w Warszawie
  • ODR Bratoszewice

WYSZUKIWARKA

Jak zapobiegać i leczyć kwasicę żwacza u bydła? Ekspert radzi

Opublikowano 15.07.2019 r.
Choroby metaboliczne wpływają groźnie na metabolizm u bydła, co z kolei zwykle w oczywisty sposób obniża produkcyjność krów, w tym szczególnie zawartość białka i tłuszczu w mleku. Niestety w zaawansowanym stadium może nawet wtedy dochodzić do zgonu chorych zwierząt. Mleko od krów wykazujących zaburzenia z przemianą materii wykazuje wiele wad jakościowych i organoleptycznych, przez co nie może być oddawane do skupu. Kwasica żwacza u bydła – jak jej zapobiegać i leczyć?

Kwasica żwacza u bydła – przyczyny

Jest to poważna choroba metaboliczna, wywoływana zwykle błędami w żywieniu. Szczególnie groźne jest przedobrzenie z łatwo fermentującymi węglowodanami, takimi jak: ziarno zbóż, śruta, otręby, kiszonka z kukurydzy, wysłodki buraczane, jabłka i melasa. Inne przyczyny to zbyt raptowna zmiana dawki paszowej i stosowanie zbyt drobno pociętych kiszonek. Maleje wtedy produkcja śliny i maleje pH w żwaczu, co zabija florę bakterii symbiotycznych i namnażają się bakterie kwasu mlekowego lub produkujące metan. Wzrasta też ciśnienie osmotyczne treści żwacza, tkanki odwadniają się i gęstnieje krew, rosnie poziom glukozy i fosforu w wątrobie, zaburza się gospodarka wodno-elektrolitowa i kwasowo-zasadowa organizmu. Choroba ta powoduje w efekcie istotnie kosztowne straty ekonomiczne w stadach krów wysokomlecznych. Należy jej więc koniecznie zapobiegać, wprowadzając racjonalne i ściśle przestrzegane programy żywieniowe oraz pilnować jakości skarmianych pasz. Podstawą uniknięcia tego typu chorób metabolicznych jest bowiem konieczne zapobieganie im. Kwasica żwacza przebiega dając objawy obniżenia pH w żwaczu, co dalej prowadzi do ogólnego ciężkiego zatrucia chorego zwierzęcia. Poniżej prezentujemy dokładną charakterystykę przyczyn, objawów i przebiegu choroby oraz sposoby jej leczenia i zapobiegania.

Kwasica żwacza u bydła – objawy

Pierwsze objawy kwasicy mogą się pojawić szybko, bo zaledwie po kilku pierwszych godzinach od zjedzenia łatwo fermentującej paszy. Najpierw pojawia się utrata apetytu i zakłócenie motoryki przewodu pokarmowego. Szybko dochodzi do tego również spadek zawartości tłuszczu w mleku i cuchnąca biegunka szarego koloru. Chore krowy zaczynają też więcej polegiwać i nie chcą wstawać. Ponadto przestają jeść i dostają rosnące wzdęcie żwacza z powodu panującej w nim ostrej fermentacji. W dalszej fazie bydło zaczyna pojękiwać i zgrzytać zębami, ma też silne drżenie mięśni i zaburzenia równowagi. W zaawansowanej fazie kwasicy kał krów robi się pienisty i zawiera krew. Zwierzęta dostają też wysoką gorączkę, przestają móc oddawać mocz, ich błony śluzowe staja się coraz mocniej przekrwione i szybko maleje im tętno. 

Kwasica żwacza u bydła – przebieg choroby

Kwasica żwacza u bydła może występować w formie ostrej lub przewlekłej. W ostrej postaci tej choroby jej objawy nasilają się bardzo szybko i może dochodzić z tego powodu do szybkiego zgonu. Przebieg ostry kwasicy może nawet nie zdążyć być w porę zauważonym przez hodowcę, tak szybko atakuje bydło. Z kolei postać przewlekła kwasicy pojawia się głównie u krów niewyleczonych w czasie trwania choroby. Co prawda zgony nie są tu tak oczywiste, jednak postać przewlekła prowadzi za to do innych schorzeń, w tym ketozy, ogólnego spadku odporności, wysokiej wrażliwości na drobnoustroje chorobotwórcze, czy też zatrzymania łożyska w trakcie porodu u krów.

Kwasica żwacza u bydła – leczenie

Jeśli nie doszło jeszcze do obniżenia łaknienia, to na początku choroby można przeprowadzić jednodniową głodówkę z możliwością normalnego picia wody. W następnym dniu podaje się natomiast do jedzenia dobre jakościowo siano łąkowe. Cięższe przypadki wymagają koniecznego wezwania lekarza weterynarii, który zrobi oględziny chorego zwierzęcia, pobierze od niego próbki do badań i na tej podstawie szybko ustali charakter leczniczej terapii. Leczenie polega na stabilizacji pH, co robi się zwykle podając krowie wodorowęglan sodu lub węglan wapnia. Drugi cel to odtworzenie prawidłowej flory bakteryjnej w żwaczu przy użyciu kwasu propionowego, podając sondą treść żwacza od krów zdrowych. Niezbędna jest też ustabilizowanie poziomu elektrolitów za pomocą izotonicznego płynu elektrolitowego lub roztworu fizjologicznego.

Kwasica żwacza u bydła – zapobieganie

Kwasicy żwacza u krów należy przede wszystkim zapobiegać. Najważniejsze w tym jest oczywiście prawidłowe bilansowanie dawek paszowych. Inne ważne czynności to: stosując drożdży pro biotycznych jako dodatków do pasz, powolne wprowadzanie z przyzwyczajaniem krów do nowych pasz oraz uniemożliwianie krowom niekontrolowanego dostępu do zbóż na ścierniskach będących blisko pastwisk. Ponadto pasza musi mieć właściwą postać, czyli np. zielonki i kiszonki nie mogą być zbyt drobno posiekane, gdyż krowy wtedy takiej paszy nie przeżuwają i nie wytwarzają śliny mającej udział w dobrym trawieniu. Hodowca musi tez swoje stado regularnie i wnikliwie obserwować (monitoring), by w porę zauważyć niepokojące objawy możliwej kwasicy. Wyeliminuje to upadki i inne koszty. 

 

 

kontakt1.jpg Redakcja KalendarzRolnikow.pl
 
 
Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj

Komitet do spraw pożytku publicznego
NIW
Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030
PROO