Sinice w wodzie - czy są groźne dla zdrowia?

Co to są sinice?

Sinice ze względu na swój zielony kolor i wodne środowisko życia błędnie kojarzą się z glonami. W rzeczywistości są one bakteriami, które mają zdolność przeprowadzania fotosyntezy, podobnie jak glony i rośliny. Sinice są więc organizmami samożywnymi, jednokomórkowymi, które często tworzą kolonie w formie nici lub skupień komórek. Można je spotkać zarówno w wodzie słodkiej, jak i słonej. Ich największa aktywność przypada na okres letni, kiedy panują temperatury sprzyjające rozwojowi tych mikroorganizmów. 

Przyczyny dużej ilości sinic w wodzie

Masowy wzrost sinic, czyli pojawienie się dużej ilości tych mikroorganizmów w zbiorniku wodnym, objawia się zwykle zielonym zabarwieniem wody, mętnością, przykrym zapachem oraz powstawaniem charakterystycznych kożuchów sinicowych na powierzchni wody. Przyczyną nadmiernej ilości sinic są sprzyjające im warunki. Sinice są organizmami samożywnymi, przeprowadzającymi fotosyntezę, ich masowy rozwój często nazywany „zakwitem” jest związany bezpośrednio z ich trybem życia. Sinice potrzebują do rozwoju odpowiedniej temperatury i dużej ilości światła. Letnie upały powodują wzrost temperatury wody, co sprzyja rozwojowi sinic, które w takich warunkach mogą intensywnie namnażać się. Dodatkowym czynnikiem który sprzyja sinicom jest tzw. eutrofizacja, czyli zbyt duża ilość nawozów sztucznych, która z pól trafia do wód gruntowych, a stamtąd to jezior i morza. W wodzie znajduje się więc duża ilość azotanów i fosforanów, które razem z wysokimi temperaturami i światłem stwarzają idealne warunki do nadmiernego rozwoju sinic w wodzie. Rozwojowi sinic sprzyja także brak wiatru, który umożliwiałby skuteczniejsze mieszanie się mas wody i obniżenie temperatury. 

Konsekwencje dla zdrowia

Wyjeżdżając na urlop, nad jezioro czy może, zwykle planujemy korzystanie z lokalnych kąpielisk. Bywa, że po przyjeździe na miejsce czeka nas zawód w postaci czerwonej flagi wywieszonej nad kąpieliskiem i informacją o sinicach. Nie chcąc więc zrezygnować z kąpieli często wchodzimy do wody ignorując zagrożenie. Sinice mogą wywoływać różne dolegliwości i jest to uzależnione od toksyn, które produkują. Do przyjęcia toksyn dochodzi podczas kąpieli w wodzie i uprawiania sportów wodnych. Substancje trujące produkowane przez sinice mogą się także przedostać do wnętrza organizmu wraz z rybami, które spożywamy. Jednak ta droga jest najmniej prawdopodobna, gdyż jak pokazują badania najwięcej toksyn jest w rybich wątrobach, których zwykle nie jada się. 

Toksyny sinicowe

Sinice produkują kilka rodzajów toksyn, które są groźne także dla człowieka, są to endotoksyny powodujące podrażnienie błon śluzowych, w tym śluzówki żołądka, jelit i spojówek, cylindrospermopsyna oddziałująca na wątrobę i nerki (aby wywołać poważne objawy zatrucia musi oddziaływać na organizm przez dłuższy czas), sinice produkują również nodularynę i mikrocystynę wpływające toksycznie na wątrobę.  Niektóre sinice produkują neurotoksyny, które porażają mięśnie, w skrajnych przypadkach konsekwencją zatrucia może być porażenie mięśni oddechowych i uduszenie. 

Objawy zatrucia sinicami 

Najczęstszymi objawami kontaktu z sinicami są różne dolegliwości skórne – wysypka, pokrzywka, zaczerwienienie, swędzenie, a także zapalenie spojówek, objawiające się ich zaczerwienieniem i pieczeniem. Zwykle objawy te pojawiają się już kilka godzin po kontakcie ze skażoną wodą. W wyniku przypadkowego połknięcia wody zanieczyszczonej sinicami mogą pojawić się objawy ze strony układu pokarmowego – bóle brzucha, biegunka, wymioty, a także bóle głowy, bóle mięśni i stawów. W skrajnych przypadkach, jeśli dana osoba ma kontakt ze skażoną wodą przez kilka dni, może dojść do uszkodzenia wątroby lub nerek. 

Jak zmniejszyć ryzyko zatrucia?

Aby uniknąć zatrucia, należy bezwzględnie unikać wchodzenia do wody zanieczyszczonej sinicami, szczególnie dotyczy to dzieci, które są bardziej narażone na zatrucia niż dorośli. Jeśli jednak przypadkowo mieliśmy kontakt z zanieczyszcza wodą należy jak najszybciej dokładnie umyć całe ciało i włosy oraz wyprać strój kąpielowy. 

Sinice to organizmy, które potrafią zepsuć wymarzony wakacyjny wyjazd. Aby uniknąć przykrych konsekwencji, warto jednak zrezygnować z kąpieli. Zatrucie sinicami może powodować zarówno chwilowe problemy skórne, jak i bardzo poważne choroby wątroby czy nerek. Nie bagatelizujmy tego!

Redakcja KalendarzRolnikow.pl     Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj