Czy katolik może... bawić się w piątek?

    1. Nowe przykazania kościelne i małe zamieszanie

Udział w piątkowych zabawach reguluje – choć nie bezpośrednio – czwarte przykazanie kościelne, oraz jego interpretacja przedstawiona przez Konferencje Episkopatu Polski dnia 13 marca 2014. Czwarte przykazanie stanowi «Zachowywać nakazane posty i wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych, a w czasie Wielkiego Postu powstrzymywać się od udziału w zabawach». Przykazanie to zastąpiło stary zapis, który sformułowany był nieco odmiennie «Zachowywać nakazane posty i wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych, a w okresach pokuty powstrzymywać się od udziału w zabawach». W starym sformułowaniu jasno wskazano, że w okresach pokuty (a takim jest właśnie piątek oraz wszystkie dnia Wielkiego Postu) należy powstrzymywać się od zabaw w piątek. Nowy zapis mógłby sugerować, że taki zakaz obowiązuje tylko w Wielkim Poście więc w inne piątki roku można się bawić. Wątpliwości rozwiała Konferencja Episkopatu Polski w oficjalnej interpretacji.

Jak wynika z nowego brzmienia przykazania, okres formalnego zakazu zabaw został ograniczony do Wielkiego Postu. Nie zmienia to jednak w niczym dotychczasowego charakteru każdego piątku jako dnia pokutnego, w którym katolicy powinni „modlić się, wykonywać uczynki pobożności i miłości, podejmować akty umartwienia siebie przez wierniejsze wypełnianie własnych obowiązków, zwłaszcza zaś zachowywać wstrzemięźliwość” (por. kan. 1249-12500.

    2. Naprawdę w żaden piątek?

W tej samej interpretacji Konferencja Episkopatu Polski stwierdza, że wyjątkiem od tej zasady są piątki, w których przypada uroczystość. «Wyjątkiem są jedynie przypadające wtedy uroczystości». Oczywiście nie chodzi o uroczystości w znaczeniu potocznym, tzn. nie każde ważne życiowe wydarzenie jest uroczystością np. zaręczyny, zdana matura, czy narodziny dziecka, ale „uroczystości” w sensie liturgicznym, czyli najważniejsze święta w roku kościelnym. Na przykład, gdy w piątek wypadnie Uroczystość Objawienia Pańskiego (Trzech Króli), wtedy piątek traci charakter dnia pokutnego i można uczestniczyć w zabawach.

    3. I naprawdę w żaden inny piątek…?

Jest jeszcze jeden wyjątek, o którym mówi wspomniana już oficjalna interpretacja nowych przykazań kościelnych, przedstawiona przez Konferencje Episkopatu Polski «Jeśli zatem w piątek katolik chciałby odstąpić ze słusznej przyczyny od pokutnego przeżywania tego dnia, winien uzyskać odpowiednią dyspensę». Kto może takie dyspensy udzielić? Bez wchodzenia w meandry prawa kanonicznego dyspensy może udzielić papież, biskup i proboszcz – w pojedynczych przypadku. Proboszcz może udzielić dyspensy od wstrzemięźliwości od posiłków mięsnych z wyjątkiem Środy Popielcowej i Wielkiego Piątku. Z dyspensy udzielonej przez proboszcza mogą korzystać jego parafianie bez względu na to gdzie się znajdują, a także inni wierni przebywający na terenie danej parafii. Również proboszcz może udzielić dyspensy od zachowania charakteru pokutnego piątku, o ile nie sprzeciw się to ustawodawstwu diecezjalnemu. Tym samym, dzięki takiej dyspensie, można uczestniczyć w piątkowej zabawie, np. przyjęciu weselnym.

Ks. Tomasz Ślesik     Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj