Wymagająca kolba - jak nawozić kukurydzę?

Nawozić nie tylko azotem 

Kłopot w odżywianiu kukurydzy może pojawić się już w fazie 2 liści. Część rolników do zaspokojenia potrzeb nawozowych kukurydzy stosuje mocznik (CH4N2O), zawierający formę amidową. Warto jednak wiedzieć, że mocznik, stosowany w krótkim okresie przed siewem, powoduje choroby fizjologiczne młodych roślin. Zakłada się, że roślina kukurydzy na każdą tonę wyprodukowania ziarna potrzebuje: 20–30 kg azotu, 10–15 kg fosforu oraz 25–30 kg potasu. W przypadku azotu standardowo poleca się zastosowanie dawek dzielonych, tj. 50–70% dawki przedsiewnie (im gleba lżejsza, tym mniej) i pozostałą część pogłównie, najpóźniej do fazy 4–6 liścia. 

Problem przy wysiewie nawozu może stanowić forma, w jakiej się go stosuje. Mowa tutaj o granulacie – rzutowy sposób rozsiewania nawozów może powodować, że granulki nawozu wpadną w roślinę. Liście kukurydzy wytwarzają „lejki” – są to idealne miejsca, gdzie nawóz może się zatrzymać. Taki przebieg sytuacji w połączeniu z wilgocią sprawia, że w tych „lejkach” tworzą się roztwory o wysokim stężeniu, które przyczyniają się do oparzenia roślin. Warto wtedy używać formy amidowej. Ta jednak, bez wymieszania z glebą, ulega łatwemu przekształceniu do amoniaku i w większości ulegnie ulotnieniu.

Głównie po to dawki się dzieli, by w okolicach stadium 8. liścia nie doszło do niedoboru azotu. Skutkuje to bowiem między innymi nieodwracalną redukcją zawiązków ziarniaków w kolbie (nawet o 30%). Azot jednak musi być dobrze zbilansowany fosforem (P) i potasem (K). Składniki te można uzupełnić w zmianowaniu, którym tak zarządzamy, by w momencie siewu kukurydzy gleba posiadała przynajmniej średnią zasobność w te pierwiastki. Wyliczone dawki nawozów w całości podaje się przed siewem. Należy jednak pamiętać, że kukurydza w niższych temperaturach (poniżej 12°C) ma poważne problemy z pobieraniem fosforu (często podczas chłodów przybiera fioletowy odcień – świadczący o niedoborze tego składnika). Wskazane jest, aby stosowany fosfor był w formach dobrze rozpuszczalnych i najlepiej jednocześnie podany podczas siewu kukurydzy, stosując tzw. nawożenie zlokalizowane. 

Gdy jest sprzyjająca pogoda – jest wilgotno i niezbyt ciepło (~10°C), warto zastosować pogłówne nawożenie nawozami posiadającymi formę amonową i azotanową. Kukurydza musi wtedy znajdować się w fazie 2–3 liści, co przy siewie z końcem kwietnia powinno przypadać na okres „zimnych ogrodników”, tj. w połowie maja, gdy mogą pojawiać się przymrozki. Często także występują wówczas niewielkie opady deszczu.

Magnez i siarka

Przygotowując nawożenie kukurydzy, nie można zapominać jednocześnie o magnezie i siarce. Ekonomicznie uzasadnione nawożenie azotem, tj. pobranie azotu z gleby i przetworzenie w plon ziarna jest możliwe tylko przy dobrym odżywieniu kukurydzy tymi składnikami. Na wyprodukowanie 1 tony ziarna rośliny potrzebują 4–5 kg magnezu oraz tyle samo siarki.

Następnym błędem jest nieuwzględnienie w nawożeniu istotnych dla tej uprawy mikroelementów (głównie cynku i boru). W tym przypadku na każdą 1 tonę ziarna kukurydzy rośliny wymagają ok. 40 g cynku i 20 g boru. Rośliny dobrze odżywione cynkiem lepiej wykorzystują azot. Z kolei nawet nieduże niedobory tego mikroelementu mogą spowodować utratę od 10 do 15% plonu ziarna. Niedobór boru natomiast jest wyjątkowo groźny w czasie kwitnienia. Przyczynia się do pomniejszenia kolb oraz powoduje, że są one gorzej wypełnione ziarnem. Objawia się on także tzw. guzikowatością kolb.

Właściwe nawożenie fosforem, potasem i magnezem zwiększa odporność kukurydzy na stres termiczny i niedobory wody, a także poprawia skład aminokwasowy białek. Fosfor i magnez decydują także o lepszym wypełnieniu ziarna i równomiernym oraz przyspieszonym dojrzewaniu. Największy wpływ na jakość ziarna kukurydzy wykazuje nawożenie azotem, które zwiększa masę plonu oraz zawartość białka w ziarnie. Azot może spowodować spadek zawartości skrobi i włókna surowego oraz podnieść zawartość tłuszczu w ziarnie.

Prawidłowe odchwaszczanie plantacji 

W większości przypadków zabieg odchwaszczania kukurydzy po wschodach pozwala na utrzymanie pola w czystości już na starcie. Istotną sprawą jest tutaj jednak wilgotność gleby, ponieważ każde jej przesuszenie może powodować obniżenie skuteczności wykonywanego zabiegu. Należy również pamiętać, aby przed wyborem środka ochrony roślin, był on zarejestrowany do ochrony kukurydzy, w przeciwnym razie nie może on zostać użyty w celu ochrony plantacji, a tym bardziej wpisany do „Ewidencji wykonywanych zabiegów”!  

Koszt odchwaszczenia plantacji stanowi w zależności od stosowanych środków 5–6% nakładów ogółem ponoszonych na uprawę kukurydzy, natomiast straty plonów na polach zachwaszczonych w stopniu średnim wynoszą – 15%, dużym – 60% i masowym – 90%. Dlatego właściwe zastosowanie herbicydów w dużym stopniu decyduje o poziomie uzyskiwanych plonów i efektach ekonomicznych uprawy tego gatunku. 

Przy wyborze technologii odchwaszczania niezbędna jest wiedza na temat zarówno substancji aktywnych, jak i formulacji preparatów. Pomoże ona nie tylko skutecznie zredukować populacje chwastów na plantacjach, ale także przeciwdziałać zjawisku wytworzenia się ich odporności i kompensacji. Przypominamy zatem, iż warto naprzemiennie stosować substancje aktywne, zawsze przestrzegając wskazówek zawartych w etykiecie poszczególnych środków. Mieszaniny herbicydów powinny być sporządzone bezpośrednio przed ich aplikacją.

Wykaz niektórych środków chemicznych, które można zastosować w przypadku odchwaszczania kukurydzy.  

Agnieszka Szczepańska Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie Jeden z 16 Ośrodków Doradztwa Rolniczego w kraju. Podstawowym zadaniem KPODR jest udzielanie wszechstronnej pomocy rolnikom, mieszkańcom obszarów wiejskich oraz przedsiębiorcom związanym z przetwórstwem rolno-spożywczym w celu zwiększania dochodów gospodarstw rolnych oraz poprawy warunków życia na wsi.Główna siedziba znajduje się w Minikowie (pow. Nakielski). Ośrodek posiada oddziały w Zarzeczewie (pow. Włocławski) oraz w Przysieku (pow. Toruński). Posiada własne wydawnictwo,które jest wydawcą miesięcznika Wieś Kujawsko-Pomorska oraz wielu poradników. Organizuje liczne wystawy i targi -m.in Międzynarodowe Targi Rolno-Spożywcze "Agrotech" w Minikowie, które na obszarze 12ha odwiedza corocznie ok. 350 wystawców i około 35 tys. zwiedzających.   Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj