KalendarzRolników.pl
PARTNERZY PORTALU
  • Partner serwisu Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi w Warszawie
  • Partner serwisu Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
  • Partner serwisu Krajowa Rada Izb Rolniczych
  • Narodowy Instytut Wolności
  • ODR Bratoszewice

WYSZUKIWARKA

Święto Ludowe - wczoraj i dziś

Opublikowano 21.05.2018 r.
Zielone Świątki, zgodnie z tradycją, rozpoczynają obchody Święta Ludowego. To doskonały czas na przypomnienie jego historii. 


 

Wszyscy chłopi, drobni rolnicy, wszyscy ludowcy winni uroczyście obchodzić ten dzień jako widoczny znak walki o lepsze jutro, o byt drobnego rolnictwa, o panowanie prawa i sprawiedliwości.

Odezwa  partii chłopskich z 1932 roku

Obchody Święta Ludowego wyrosły z tradycji chłopskiego czynu zbrojnego kosynierów Tadeusza Kościuszki pod Racławicami. W 1903 r. w Galicji zrodziła się myśl ustanowienia obchodów Święta Ludowego. Wówczas to postanowiono, że każdego roku obchody mają się odbywać 4. kwietnia w rocznicę bitwy pod Racławicami lub w najbliższą niedzielę po 4. kwietnia, gdy ten dzień był dniem powszednim.

Pierwsze obchody święta przebiegały pod hasłem „Żywią i bronią” i miały wymiar głęboko patriotyczny. Po roku 1906 do 1928 Święta Ludowe z wielu przyczyn, głównie politycznych, nie odbywały się. Powrócono do obchodów w roku 1927. Decyzję o utworzeniu Święta Ludowego podjęto 5 czerwca 1927 na Kongresie Stronnictwa Chłopskiego, przyjmując uchwałę, że:

Dniem Święta Stronnictwa Chłopskiego jest pierwszy dzień Zielonych Świątek, który wszyscy członkowie każdego roku powinni obchodzić w sposób uroczysty przez wywieszenie sztandarów stronnictwa, ozdobienie domów zielenią itp.

W 1931 roku, kiedy to doszło do połączenia wszystkich partii chłopskich w jedno Stronnictwo Ludowe i podjęto uchwałę o uznaniu Zielonych Świątek za święto całej wsi i ruchu ludowego pisano w odezwie:

Wszyscy chłopi, drobni rolnicy, wszyscy ludowcy winni uroczyście obchodzić ten dzień jako widoczny znak walki o lepsze jutro, o byt drobnego rolnictwa, o panowanie prawa i sprawiedliwości.

W roku 1932 Święto Ludowe poprzedził strajk rolny, podczas którego doszło do krwawych starć. Blisko milion uczestników zgromadziły obchody Święta Ludowego w roku 1933. Była to odpowiedź wsi na zastraszanie chłopów i próby sparaliżowania ruchu ludowego przez ówczesne władze. Pod hasłem żądań amnestii dla działaczy chłopskich skazanych za sprawy polityczne, przywrócenia i umocnienia równości obywateli wobec prawa, powołania rządu wolności patriotycznej i sprawiedliwości społecznej odbywały się święta w roku 1935. W drugiej połowie lat trzydziestych uroczystości z okazji Święta Ludowego miały masowy charakter. Liczba uczestników przekraczała milion osób.

Wielki Strajk Chłopski w sierpniu 1937 r. wstrząsnął posadami państwa. Chłopi domagali się amnestii dla więźniów politycznych, zmiany kursu w polityce zagranicznej i zapewnienia opłacalności produkcji rolnej. W strajku wzięło udział kilka milionów chłopów. Kilka tysięcy uczestników tych wydarzeń osadzono w więzieniach. Ruch ludowy znajdował szerokie wsparcie w swej walce o sprawiedliwą i demokratyczną Polskę. 

W obliczu zbliżającej się wojny ludowcy obchodzili Święto Ludowe akcentując potrzebę jednoczenia narodu wokół wysiłku zbrojnego. 29. sierpnia 1938 r. 11 tysięcy chłopów z Wielkopolski przybyło na Jasną Górę. Przewodniczył im Stanisław Mikołajczyk. Zebrani ślubując Jasnogórskiej Pani wierność, przygotowywali się do walki z najeźdźcą. W marcu 1939 r. powrócił z emigracji do kraju Wincenty Witos – bohater wojny polsko-bolszewickiej 1920 r. Podczas ostatnich przed wojną obchodów Święta Ludowego zaapelował do chłopów polskich, aby bronili każdej grudki ziemi.

II wojna światowa przerwała obchody Święta Ludowego, chociaż według relacji na zamojszczyźnie i kielecczyźnie w lasach obchodzili je partyzanci Batalionów Chłopskich Tamte obchody były mobilizacją do walki z okupantem. W oczekiwaniu na wyzwolenie Polski obchodzono Święto Ludowe w duchu patriotycznym i religijnym. Brutalna rzeczywistość prześladowań komunistycznych, która zakłóciła radość z uzyskania wolności, w latach powojennych sprowadziła Święto Ludowe do święta chłopskiej pracy, które wpisywało się ideowo w ówczesną sytuację polityczną. W latach 1954-1956 przestano je w ogóle organizować, by powrócić do tej tradycji w roku 1957. W tym czasie polska wieś pełniła rolę bastionu polskości. Chłopi bronili swej niezależności , pomimo nagonki propagandowej, najazdów komorników rekwirujących m.in. zbiory, drakońskich podatków, przymusowych dostaw i przepisów dyskryminujących „kułackie” dzieci.

Prymas Polski Stefan Wyszyński w 1957 r. tak mówił o chłopach:

Mają żywe poczucie prawa, wiary i tradycji, szanują pracę i ziemię. Pomagają często ludności miejskiej w walce z głodem i nędzą. Nie znoszą komunizmu i przywiązani są do własności. Ich to przeważnie staraniem wznoszone są kościoły i oni też utrzymują, dzięki swej ofiarności , księży i wiejskie parafie. Bez nich Polska nie mogłaby istnieć. Oni ją żywią i bronią spuścizny, nie tylko w materialnym znaczeniu. Jest to warstwa najzdrowsza fizycznie, ekonomicznie i społecznie.

 

Źródło: Muzeum Ruchu Ludowego

 

 

kontakt1.jpg Redakcja KalendarzRolnikow.pl
 
 
Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj

Komitet do spraw pożytku publicznego
NIW
Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030
PROO