KalendarzRolników.pl
PARTNERZY PORTALU
  • Partner serwisu Krajowa Rada Izb Rolniczych
  • Partner serwisu Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
  • Narodowy Instytut Wolności
  • Partner serwisu Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi w Warszawie
  • ODR Bratoszewice

WYSZUKIWARKA

Produkcja prosiąt na topie

Opublikowano 18.04.2018 r.
Stan pogłowia trzody chlewnej, według danych Głównego Urzędu Statystycznego, na koniec grudnia 2017 r. w porównaniu do analogicznego okresu roku 2016 wzrósł o 7,1% i wynosił 11 887,7 tys. sztuk. Zahamowany został spadek liczebności loch. Pomoc ramach PROW 2014–2020 w programie Modernizacja gospodarstw rolnych na produkcję prosiąt zaczyna dawać pozytywny impuls. Rolnicy mają na prosięta pewny zbyt za dobrą cenę bądź zagospodarowują je we własnym zakresie do tuczu w swoich gospodarstwach. Eliminują w ten sposób zakup importowanego, niestabilnego cenowo materiału do tuczu sprowadzanego głównie z Danii i Holandii.
 
Rolnicy mający budynki dla trzody chlewnej, którzy z różnych powodów zaniechali produkcji, stopniowo mogą powrócić do hodowli świń i wykorzystać zapasy pasz własnych. Wzrasta także zapotrzebowanie  na krajowe prosięta do tuczu, ze względu na nie najlepszy status zdrowotny importowanych zwierząt prowadzący często do strat ekonomicznych związanych z leczeniem bądź upadkami. W każdym gospodarstwie rozmiar i skalę produkcji wyznaczają budynki. Wielkość stada loch określa liczba dostępnych stanowisk dla loch prośnych oraz liczba kojców porodowych. 

Co jest ważne?

Decydującym wskaźnikiem produkcji prosiąt jest plenność gospodarcza loch. W głównej mierze zależy ona od długości cyklu produkcyjnego, a zwłaszcza okresu ssania prosiąt. W cyklu tradycyjnym okres odsadzania prosiąt wynosi 42 dni lub więcej, intensywnym – 28 dni. Dokonując wyboru cyklu dla swojego stada, należy przeprowadzić kalkulację, czy jesteśmy w stanie użytkować lochy bardziej intensywnie. Uzyskując większą liczbę prosiąt w ciągu roku od lochy, zmuszeni jesteśmy do poniesienia większych nakładów związanych z odchowem prosiąt. Rosną wówczas wydatki na wczesne pasze dla prosiąt oraz na stworzenie młodszym prosiętom dużo lepszych warunków środowiskowych do ich odchowu. Produkcję prosiąt najlepiej byłoby oprzeć na pewnym stadzie podstawowym loszek czystorasowych bądź ich krzyżówek lub loszek hybrydowych i kupować je w gospodarstwach hodowlanych.
 
Można też wyselekcjonować loszki z materiału własnego, pod warunkiem, że spełniają podstawowe kryteria, a mianowicie: 
- muszą pochodzić po uznanym knurze i płodnej matce dobrze odchowującej prosięta 
- muszą mieć co najmniej 12, a najlepiej 14 i więcej normalnie rozwiniętych i symetrycznie ułożonych sutków; przy liczeniu sutków należy sprawdzić, czy nie są to tzw. sutki kraterowe uniemożliwiające prosiętom ssanie, nie mogą to być też tzw. sutki ślepe – wyraźna kropeczka na szczycie sutka świadczy z dużym prawdopodobieństwem o jego drożności; lochy z sutkami kraterowymi i ślepymi, mimo często wysokiej produkcji, nie mogą wychować prosiąt 
- powinny pochodzić z miotów zdrowych, nieprzechodzących chorób układu oddechowego (locha, która po przebiegnięciu kilku metrów dostaje zadyszki, nie nadaje się na lochę stadną) 
- zewnętrzne organy płciowe powinny być prawidłowo rozwinięte, bez jakichkolwiek oznak wskazujących na obojnactwo. 
 
Loszki winny być kryte w wieku rozpłodowym około 230. dnia życia i osiągnięciu masy ciała 130-160 kg. Ich inseminacja powinna być wykonana po wystąpieniu przynajmniej drugiej rui. Następnym etapem ważnym w produkcji prosiąt jest prawidłowe żywienie loch prośnych. Locha do 90.-95. dnia prośności w zależności od kondycji winna być żywiona na miernym poziomie, nie wolno jej zatuczać. Można wówczas spodziewać się więcej żywo urodzonych, dużych prosiąt w miocie i mniejszych kłopotów w okresie porodowym i poporodowym. Około trzech tygodni przed porodem locha winna być żywiona intensywnie dobrej jakości paszą. 
 
Lochy i loszki w kojcach lub klatkach porodowych powinny być umieszczane przynajmniej siedem dni przed oproszeniem. W związku ze zmianą środowiska, brakiem ruchu, nieumiejętnością pobierania wody w nowym miejscu, podwyższoną temperaturą i stresem mogą wystąpić u loch zaparcia stolca, zwiększające podatność na syndrom MMA. Dlatego wskazane jest podanie na pięć dni przed porodem preparatu przeczyszczającego, np. soli glauberskiej. W dniu porodu locha winna być głodzona. 
 
Po porodzie hodowca musi lochę obserwować. Temperatura jej ciała nie powinna przekraczać 39,2 st.  C. Wyższa świadczy o tym, że może być chora i należy podjąć leczenie. Przy spełnieniu wszystkich warunków środowiskowych obowiązuje ogólna zasada: zdrowa locha – to i zdrowe prosięta.
 
Locha po porodzie winna być żywiona paszą odpowiednio jakościowo zbilansowaną. Do pełnej dawki należy dochodzić do około 8. dnia po porodzie. Od tego czasu wysoki poziom żywienia, praktycznie do woli, zapewni wysoką mleczność lochy, co się przełoży na szybki przyrost wagi prosiąt. Mleko matki bowiem jest najlepszą i najtańszą dla nich paszą. Prosię natychmiast po porodzie musi mieć możliwość pobierania siary, która zawiera substancje energetyczne, odżywcze i pełną gamę przeciwciał wpływających na jego zdrowie. Opóźnienie dostępu prosiąt do siary może spowodować wystąpienie biegunek. Prosięta od pierwszych dni po urodzeniu muszą mieć też nieograniczony dostęp do wody, jakościowo podobnej jak dla ludzi. 
 
Lochom po porodzie trzeba zapewnić temperaturę 32-35 st. C. W kolejnych dniach wraz ze wzrostem prosiąt, aż do odsadzenia, stopniowo trzeba ją zmniejszać. Wilgotność względna powietrza w budynku musi wynosić 50-70%. Należy unikać przeciągów w pomieszczeniu, a wchodząca masa powietrza powinna być rozprowadzana równomiernie po całym budynku. Niezapewnienie tych warunków zwiększa podatność osesków na choroby. 
 
W 2.-4. dniu życia prosiąt należy im podać preparat żelazowy. Jest to konieczne ze względu na ogromne zapotrzebowanie na żelazo związane z występującą po urodzeniu anemią i dużymi przyrostami masy ciała. Najczęściej preparat żelazowy stosuje się w formie iniekcji. 
 
W pierwszych kilku dniach życia trzeba wykonać takie zabiegi, jak: piłowanie kiełków, obcinanie ogonków, tatuowanie i kastracja knurków. Piłowanie kiełków powinno zostać wykonane specjalnym urządzeniem pozwalającym na precyzyjne spiłowanie wierzchołka kiełków. Dość często obecnie odchodzi się od tego zabiegu. Obcinanie ogonków wskazane jest wtedy, kiedy nie można w inny sposób ograniczyć występowania agresji i kaleczenia ogonów. Kastracja knurków jest wskazana do 7. dnia życia, ponieważ powstała przy zabiegu ranka goi się wówczas bardzo szybko. Poza tym, zgodnie z wymaganiami prawa, zabiegi kastracji i obcinania ogonków powyżej 7. dnia powinny być przeprowadzone w znieczuleniu. Wszystkie te czynności, łącznie z tatuowaniem, winny być wykonane w sposób delikatny i higieniczny, z wykorzystaniem jałowych zdezynfekowanych narzędzi i materiałów powszechnie dostępnych na rynku sprzętu zootechnicznego. Przy tych zabiegach warto podać, w uzgodnieniu z lekarzem weterynarii, antybiotyk o przedłużonym działaniu, który zminimalizuje zakażenie drobnoustrojami chorobotwórczymi. Wszelkie szczepienia profilaktyczne loch i prosiąt winny być skonsultowane ze służbą weterynaryjną i dopasowane do każdej hodowli. 
 
Utrzymane w dobrym stanie zdrowia prosięta szybko zaczną pobierać duże ilości przeznaczonej dla nich paszy i osiągną spodziewane przez hodowców rezultaty wagowe przy odsadzeniu.

 

 
Józef Bielas 
Łódzki Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Bratoszewicach 
 
 

Jeden z 16 Ośrodków Doradztwa Rolniczego w kraju. Łódzki Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Bratoszewicach realizuje na obszarach wiejskich województwa łódzkiego zadania z zakresu doradztwa rolniczego. Podstawowym zadaniem Ośrodka jest doradztwo rolnicze, obejmujące działania w zakresie rolnictwa, rozwoju wsi, rynków rolnych oraz wiejskiego gospodarstwa domowego, mającego na celu poprawę poziomu dochodów rolniczych oraz podnoszenie konkurencyjności rynkowej gospodarstw rolnych, wspieranie zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich, a także podnoszenie poziomu kwalifikacji zawodowych rolników i innych mieszkańców obszarów wiejskich.

 

Komitet do spraw pożytku publicznego
NIW
Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030
PROO