Agroturystyka a podatek dochodowy

Nie oznacza to jednak, że w naszym systemie prawnym nie znajdziemy przepisów regulujących zagadnienia związane z szeroko pojętą agroturystyką. Podstawowe akty prawne, z którymi przed rozpoczęciem działalności agroturystycznej należy się zapoznać, chociażby w interesującym nas zakresie, to:
- ustawa z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. 2017, poz. 2168);
- ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. 2018, poz. 200);
- ustawa z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. 2017, poz. 1785);
- ustawa z 29 sierpnia 1997 r. o usługach hotelarskich oraz usługach pilotów wycieczek i przewodników turystycznych (Dz.U. 2017, poz. 1553);
- ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. 2017, poz. 122).

Zgodnie z art. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, jej przepisów nie stosuje się między innymi do wynajmowania przez rolników pokoi, sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów. Przepis ten wskazuje, że usługi agroturystyczne, świadczone przez rolników w ich gospodarstwach, nie podlegają obowiązkowi wpisu do ewidencji działalności gospodarczej. Ustawa nie określa liczby wynajmowanych pokoi czy liczby przyjmowanych gości, ważne jest jednak, aby usługi były świadczone przez rolników w gospodarstwach rolnych i obejmowały: wynajem pokoi, sprzedaż domowych posiłków  i usługi związane z pobytem turystów w gospodarstwie.

Przechodząc do zagadnień podatkowych, podkreślić należy, że co do zasady działalność rolnicza nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym, gdyż rolnicy z reguły opłacają podatek rolny. Działalność agroturystyczna nie jest jednak działalnością rolniczą, co oznacza, że podlega ona obowiązkowemu opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Jednakże w niektórych, ściśle określonych przypadkach ustawodawca przewidział pewne zwolnienia w tym zakresie. Zgodnie z art. 21 pkt 43 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są dochody uzyskane z tytułu wynajmu pokoi gościnnych w budynkach mieszkalnych położonych na terenach wiejskich w gospodarstwie rolnym, osobom przebywającym na wypoczynku, oraz dochody uzyskane z tytułu wyżywienia tych osób, jeżeli liczba wynajmowanych pokoi nie przekracza 5.

Zwolnienie z podatku na podstawie tego przepisu dotyczy wyłącznie osób spełniających wszystkie niżej wymienione warunki:
- Liczba wynajmowanych pokoi nie może przekroczyć pięciu. Do tej liczby wlicza się jedynie pokoje oddawane do wyłącznej dyspozycji gości, bez pomieszczeń ogólnie dostępnych (np. jadalni, salonu) czy pokoi zajmowanych przez gospodarzy. Jeżeli rolnik wynajmuje więcej, np. siedem pokoi, to nie może uznać dochodu z pierwszych pięciu za zwolniony z podatku, a z pozostałych dwóch za opodatkowany – musi opodatkować wszystkie pokoje.
- Pokoje muszą znajdować się w budynkach mieszkalnych, a nie w domkach turystycznych czy                                                       w budynkach gospodarskich, np. w stodole. Muszą to być budynki pełniące funkcję mieszkalną (zameldowani są w nich stali mieszkańcy) lub takie, które decyzją administracyjną zostały dopuszczone do użytkowania jako mieszkalne, a rolnik zgłosił ten fakt w gminie.
- Budynki mieszkalne, w których wynajmowane są pokoje, muszą być położone na terenach wiejskich, to znaczy poza granicami administracyjnymi miast. 
- Budynki mieszkalne, w których wynajmowane są pokoje, muszą należeć do gospodarstwa rolnego.
- Pokoje są wynajmowane osobom przebywającym na wypoczynku (nie robotnikom rolnym, studentom na praktykach itp.).

Warto zapamiętać, że zwolnienie od podatku dochodowego nie dotyczy innych usług towarzyszących wynajmowi pokoi (mimo że ustawa o swobodzie działalności gospodarczej o nich wspomina) oraz miejsc na ustawienie namiotów. 

Co więcej, niespełnienie choćby jednego z warunków wymienionych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych będzie skutkować opodatkowaniem całego dochodu uzyskanego z agroturystyki podatkiem dochodowym. Trzeba podkreślić, że zwolnienie z podatku dochodowego co do wyżywienia występuje wyłącznie wtedy, gdy posiłki wydawane są osobom korzystającym z pokojów gościnnych.

Jak widać, ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz o podatku dochodowym od osób fizycznych w sposób dość rozbieżny definiują usługi związane z agroturystyką. Może to przyczynić się do powstania nieporozumień – tym bardziej, że wiele dostępnych opracowań definiując agroturystykę, nie wprowadza żadnego rozróżnienia, które jest przecież kluczowe dla ustalenia ewentualnego obowiązku podatkowego. Najważniejszą kwestią, na którą należy zwrócić uwagę, jest fakt, że zwolnienie z podatku dochodowego nie dotyczy innych usług towarzyszących wynajmowaniu pokoi. Co więcej, według interpretacji niektórych urzędów skarbowych, skoro usługi te podlegają opodatkowaniu, to jest to jednoznaczne z rozpoczęciem prowadzenia działalności gospodarczej. Opinia ta jest jednak sprzeczna z zapisami ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Zaleca się, aby w przypadku wątpliwości co do zakresu obowiązku podatkowego zwrócić się o indywidualną interpretację danego przepisu. Uzyskana odpowiedź da nam pewność co do zakresu jego stosowania. Należy również mieć na uwadze, że każdy przypadek powinien być traktowany indywidualnie, natomiast świadczenie usług niewymienionych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, a figurujących w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej, zazwyczaj powinno być opodatkowane w optymalnej dla siebie formie, bez obowiązku rejestracji działalności gospodarczej. 

Rolnicy, którzy nie spełniają kryteriów wskazanych w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej, a także osoby, które wynajmują pokoje lub sprzedają posiłki nie będąc rolnikami lub osoby świadczące usługi turystyczne w oparciu o grunty i budynki niezwiązane z gospodarstwem rolnym, muszą zgłosić wykonywaną działalność do ewidencji działalności gospodarczej (CEIDG). 

W razie wątpliwości należy kierować się zasadą, że wszelkie ulgi podatkowe stanowią odstępstwo od ogólnych zasad opodatkowania uzyskiwanych dochodów i w związku z tym mają charakter wyjątkowy. Nie można więc w sposób dowolny i nieuzasadniony rozszerzać listy zwolnień podatkowych. Wszelkie usługi, które nie zostały wymienione w ustawie w sposób wyraźny jako zwolnione, zawsze podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym. 

Monika Bauza Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie Jeden z 16 Ośrodków Doradztwa Rolniczego w kraju. Podstawowym zadaniem KPODR jest udzielanie wszechstronnej pomocy rolnikom, mieszkańcom obszarów wiejskich oraz przedsiębiorcom związanym z przetwórstwem rolno-spożywczym w celu zwiększania dochodów gospodarstw rolnych oraz poprawy warunków życia na wsi.Główna siedziba znajduje się w Minikowie (pow. Nakielski). Ośrodek posiada oddziały w Zarzeczewie (pow. Włocławski) oraz w Przysieku (pow. Toruński). Posiada własne wydawnictwo,które jest wydawcą miesięcznika Wieś Kujawsko-Pomorska oraz wielu poradników. Organizuje liczne wystawy i targi -m.in Międzynarodowe Targi Rolno-Spożywcze "Agrotech" w Minikowie, które na obszarze 12ha odwiedza corocznie ok. 350 wystawców i około 35 tys. zwiedzających.   Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj