Wiosenna obecność chorób w rzepaku

Choroby rzepaku wiosną – inwentaryzacja stanu upraw

By skutecznie określić zakres ochrony upraw rzepaku, należy je zinwentaryzować pod kątem chorób i szkodników. Rolnik musi mieć do tego odpowiednią wiedzę, która pozwoli na prawidłowe rozpoznanie zagrożenia i skuteczny dobór odpowiedniego środka ochrony roślin. Inwentaryzacja stanu upraw po zimie jest nieodzowną podstawą.

Zabiegi fungicydowe, insektycydowe, herbicydowe

Ważnym elementem agrotechniki wiosennej są zabiegi fungicydowe (antygrzybowe) oraz insektycydowe (przeciw szkodnikom owadzim). Nie wolno też pomijać zabiegu herbicydowego (stosuje się wtedy preparaty kontaktowe przeciw chwastom), który wykonujemy w przypadku, gdy:
    • nie wykonano go jesienią,
    • jest konieczny,
    • rzepak po okresie zimowym jest rzadki i słabo rozwinięty.

Omawianych zabiegów nie wolno ominąć, jeśli są konieczne. Nie można przecież dopuścić do rozwoju patogenów grzybowych i pojawienia się żerujących szkodników owadzich w uprawach rzepakowych. Powodowane przez te czynniki straty w plonie bez odpowiedniej ingerencji, mogą bowiem sięgać nawet 10-50%. Przy większych inwazjach czynników szkodliwych, plantacja może zostać wtedy nawet całkowicie zniszczona!

Choroby rzepaku wiosną – zagrożenia ze strony szkodników owadzich

Największe wiosenne zagrożenie dla plantacji rzepaku ze strony szkodników owadzich stanowią: chowacz brukwiaczek (Ceutorrhynchus napi), chowacz czterozębny (Ceutorrhynchus quadridens), chowacz podobnik (Ceutorrhynchus assimilis), słodyszek rzepakowy (Meligethes aeneus) i pryszczarek kapustnik (Dasyneura brassicae).

Należy wiedzieć, że z powodu zmian środowiskowych, szkodniki te coraz częściej atakują rzepak w większym nasileniu oraz w innych okresach wegetacji, niż kiedyś. Nie może to uśpić czujności plantatora! Najwcześniej (na początku marca, gdy gleba ma temp. 6-9 stopni C) budzi się i zaczyna atakować rośliny chowacz brukwiaczek (Ceutorrhynchus napi). Najpóźniej natomiast (w czerwcu) pojawia się mszyca kapuściana (Brevicoryne brassicae). Okres żerowania owadów jest długi, a ich stadia larwalne są dobrze ukryte w pędach i łuszczynach rzepaku, dlatego najlepsze są insektycydy systemiczne.

Problemem jest jednak uodparnianie się szkodliwych insektów na niektóre insektycydy. Ponadto trzeba mieć świadomość, że środki te są szkodliwe także dla pożytecznej entomofauny zapylającej (np. pszczoły). Niestety w chwili obecnej rolnictwo nie dysponuje jednak idealnym, tylko wybiórczo szkodliwym środkiem ochrony upraw rzepaku. Na szczęście nie za każdym razem przy pojawieniu się omawianych szkodników, konieczne jest stosowanie insektycydów. Trzeba więc sprawdzać intensywność ich inwazji (najlepiej rozstawiając specjalne żółte pojemniki pułapki) i robić opryski jeśli stwierdzana ilość owadów jest odpowiednio duża (inwazja).

Zagrożenia ze strony chorób grzybowych

Na wystąpienie chorób grzybowych (bardzo ważny czynnik powodujący straty plonu w rzepakach) w dużym stopniu rzutują warunki pogodowe. Należy wiedzieć, że przy ciepłej i wilgotnej pogodzie straty są największe. Trzeba więc bezwzględnie dążyć do wczesnego diagnozowania atakującej choroby grzybowej i prawidłowego doboru kompatybilnego fungicydu. Uważane za najczęstsze choroby grzybowe rzepaku, to: sucha zgnilizna kapustnych, zgnilizna twardzikowa, szara pleśń, czerń krzyżowych, choroba wadliwego płodozmianu (czyli kiła kapustnych), zgorzel siewek, cylindrosporioza. Rzadziej i zwykle w mniejszym nasileniu występują: werticilioza, mączniak prawdziwy i mączniak rzekomy kapustnych.

Choroby rzepaku wiosną – optymalne terminy zabiegów ochronnych w uprawach

Większość dostępnych środków ochrony w przypadku rzepaków ma szerokie spektrum działania, nie trzeba więc stosować różnych środków, w przypadku wystąpienia kilku chorób i szkodników. Po takim zabiegu każda roślina będzie chroniona przed zagrożeniami przez okres około 4 do 6 tygodni. Przyjętymi wiosennymi terminami zabiegów ochronnych w rzepakach jest moment ruszania wegetacji i okres kwitnienia. W ostatnich latach stosuje się też jednak trzy dodatkowe terminy, z których dwa przypadają wiosną: w fazie zwartego pąka i w fazie zawiązywania łuszczyn. Uwaga dodatkowa – jeśli wykonywany jest więcej niż jeden zabieg, w miarę możliwości należy stosować środki z różnych grup chemicznych, by uniknąć zjawiska uodpornienia się chorób i szkodników na daną substancję aktywną.

Redakcja KalendarzRolnikow.pl     Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj