KalendarzRolników.pl
PARTNERZY PORTALU
  • Partner serwisu Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
  • ODR Bratoszewice
  • Partner serwisu Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi w Warszawie
  • Partner serwisu Krajowa Rada Izb Rolniczych
  • Narodowy Instytut Wolności

WYSZUKIWARKA

Felinoterapia, czyli niezwykła terapia z kotem

Opublikowano 17.02.2018 r.
Jedną z form animaloterapii jest terapia z kotami, określana mianem felinoterapii. Podobnie jak dogoterapia termin ten powstał z połączenia dwóch wyrazów: łacińskiego felis – kot oraz greckiego therapeia – terapia (opieka, leczenie). Jest to forma terapii kontaktowej. Tutaj kot stanowi pomost, po którym terapeuta dociera do osoby potrzebującej i nawiązuje z nią kontakt. 

Na czym polega felinoterapia?

Felinoterapia opiera się na założeniu, że kontakt ze zwierzęciem przyczynia się do poprawy zdrowia fizycznego i psychicznego człowieka, dzięki czemu zwiększają się czynności poznawcze i polisensoryczne pacjenta.

Jest to terapia, która przełamuje różne ograniczenia, ułatwia komunikację, rozwija zdolność okazywania uczuć i emocji, zmniejsza poczucie samotności. Kot zachowuje się w swój naturalny sposób, nie narzuca się. Kontakty z kotem wspaniale rozwijają wrażliwość u dzieci, uczą empatii. Kot uczy cierpliwości, motywuje do działania i samokontroli. To także zabawa i edukacja wspierana udziałem mruczącego terapeuty. 

Ważna rola kota...

Kot odgrywa niemałą rolę w integrowaniu środowiska zarówno społecznego, jak i rodzinnego. Jest neutralnym tematem rozmów, jest partnerem zabaw dzieci, powiernikiem ich sekretów, uczy odpowiedzialności, wrażliwości i ufności, a przede wszystkim delikatności. Szczególne znaczenie ma to w rodzinach z dzieckiem z zaburzoną kontrolą emocjonalną.
Również dla osób starszych, często samotnych, schorowanych kot jest katalizatorem uczuć, choć ich nadmiar odbija się często na wyglądzie zwierzęcia (otyłość). Mimo częstej nadwagi kotów domowych zwierzę to zmusza jednocześnie swojego właściciela do aktywności ruchowej, przez co przedłuża się okres życia ludzi w podeszłym wieku.

Kot jest łącznikiem ze światem, pozwala na komunikowanie się z innymi. Przyjaźń z tym stworzeniem przeżywana jest przez seniorów bardzo głęboko, bardziej niż jakakolwiek dotychczasowa przyjaźń z ludźmi (58% kobiet i 47% mężczyzn dało taką odpowiedź), gdyż pozbawiona jest jakże ludzkiej tendencji do psychologicznych gier.

W ramach felinoterapii mamy do czynienia z felinoterapią stacjonarną, gdzie kot jest rezydentem placówki i już poprzez fakt swojej obecności ma wpływ na pensjonariuszy oraz z kotami wizytującymi.

Jak wygląda terapia?

W zależności od pacjenta, terapia może wyglądać różnie. Przede wszystkim jednak jest to kontakt polegający na głaskaniu, przytulaniu zwierzęcia, zabawie z nim, czesaniu, wykonywaniu czynności pielęgnacyjnych, karmieniu, czy choćby trzymaniu tylko kota na kolanach. Sama obserwacja kota, czy przebywanie w jego towarzystwie może działać terapeutycznie. Zwierzęta odgrywają także wielką rolę integracyjną. Wszędobylski kot staje się obiektem zainteresowania nawet największych milczków i odludków, tematem rozmów i troski większości pacjentów. Niejednokrotnie ułatwia asymilację nowemu członkowi społeczności. 

Terapia polecana może być w zasadzie dla każdego: dla samotnych, starszych osób, dla niepełnosprawnych, dla osób chorych (zarówno fizycznie, jak i psychicznie), dla dorosłych i dzieci. Koty mogą pomagać dzieciom z domów dziecka, podopiecznym placówek opieki społecznej oraz domów seniorów, pacjentom placówek rehabilitacyjnych, szpitali, hospicjów. Świetnie sprawdzają się też w działaniach edukacyjnych w szkołach i przedszkolach oraz w działaniach mających na celu zapobieganie patologiom społecznym (np. w ośrodkach opiekuńczo-wychowawczych, w więzieniach).

 

Zajęcia rewalidacji z elementami felinoterapii w Szkole Podstawowej nr 5 we Włocławku prowadzane są przez panią Joannę Hajduk. Pani Joanna jest właścicielką dwóch pięknych kocich terapeutów Elzy i Olafa (rasa Ragdoll). Zarówno Elza, jak i Olaf przeszły szkolenie, zostały pozytywnie ocenione przez behawiorystę zwierzęcego i otrzymały tytuł kota terapeuty. Zajęcia te to nie tylko głaskanie i karmienie kota. To „kocie” piosenki i wierszyki, rozmowy o kotach, to wykonywanie zadań o kotach i dla kotów. Na zdjęciach - Michał z kotką Elzą, która jest prawdziwą damą. Uwielbia być głaskana i przytulana. Jest bardzo kontaktowym kotem. Ciekawi ją wszystko, co dzieje się dookoła. Lubi „nadzorować” pracę dzieci, bawi się chętnie i jest ogromnym łakomczuchem.

Zalety felinoterapii – wpływ zwierząt na zdrowie człowieka

Felinoterapia ma zastosowanie w terapii dzieci niepełnosprawnych intelektualnie i ruchowo, z zespołem Aspergera, dzieci nadpobudliwych, z autyzmem, z zespołem Downa, dzieci z zaburzeniami zachowania i emocji, z zaburzeniami lękowymi, nieśmiałych i zahamowanych społecznie, a także przy różnych zaburzeniach i problemach u ludzi dorosłych i starszych. 
Wykorzystywanie zwierząt w lecznictwie niesie ze sobą wiele pozytywnych aspektów tej metody.

Walorami stosowania felinoterapii są: przełamywanie barier kontaktowych, psychicznych, uczenie bliskości, relacji z innymi, nauka okazywania własnych emocji, leczenie chorób, pomoc w przezwyciężeniu samotności, odosobnienia, ukojenie nerwów dla osób zestresowanych, nadpobudliwych, pobudzanie osób cierpiących na apatię, depresję, poprawa kondycji ruchowej. 
Badania przeprowadzone na oddziałach geriatrycznych wykazały, że obecność zwierząt: łagodzi objawy depresji, obniża ciśnienie tętnicze krwi, obniża drażliwość, łagodzi agitację polegającą na pobudzeniu ruchowym i lęku, poprawia relacje interpersonalne podopiecznych i zespołu terapeutycznego. 

Dowiedziono, że wśród podopiecznych z chorobą Alzheimera terapia z udziałem zwierząt podniosła zachowania socjalne, tj.: śmiech, kontakt fizyczny poprzez dotyk, koncentracja uwagi, werbalizacja czy nazewnictwo. 

Badania przeprowadzone w ośrodkach stałego pobytu dowiodły, że obecność zwierząt poprawiła ogólne samopoczucie podopiecznych, ale przede wszystkim zniwelowała samotność i podniosła werbalne interakcje między rezydentami. 
Oddziały psychiatryczne, które wzięły udział w badaniach nad skutecznością terapii ze zwierzętami uznały, że obecność zwierząt terapeutycznych wyzwala spontaniczną aktywność wśród pacjentów chorych na schizofrenię, motywuje ich do działania i tym samym pozwala bardziej konstruktywnie wykorzystać czas wolny.

Generalnie pomocą uzyskaną przez większość pacjentów psychiatrycznych była nauka radzenia sobie ze stanem pobudzenia. Już po pierwszej sesji z udziałem zwierząt pacjenci byli spokojniejsi i lepiej funkcjonujący. 

Statystyki zebrane z hospicjów, Domów Opieki Społecznej wykazały, że obecność psa lub kota wspiera nie tylko podopiecznych dodając odwagi, lecz także pomaga i zwiększa siłę psychiczną personelu. Pacjenci zainteresowani obecnością zwierząt informowali o łagodzeniu bólu i ogólnym wyciszeniu podczas sesji, jednakże nie wszyscy byli zainteresowani tą formą pracy, ale akceptowali obecność zwierząt.

Po wieloletnich badaniach i praktycznym zastosowaniu felinoterapii opracowano listę schorzeń i czynników społecznych, gdzie towarzystwo kotów jest skuteczne, są to: artretyzm, depresja (stres i niepokoje, lęki), choroba Alzheimera, AIDS, dystrofia mięśniowa (postępujący zanik mięśni), cukrzyca, skleroza, stwardnienie rozsiane, uszkodzenie słuchu i wzroku, choroby krążeniowe, choroby psychiczne, bóle o nieznanej etiologii, osteoporoza, autyzm, ADHD.

Co trzeba zrobić, aby móc przeprowadzać zajęcia z felinoterapii? 

  • Posiadać kota o łagodnym charakterze. 
  • Zgłosić się do organizacji zajmującej się terapią z udziałem kotów.
  • Wziąć udział w szkoleniach, kot też musi przejść szkolenie i zostać pozytywnie oceniony przez behawiorystę zwierzęcego oraz otrzymać tytuł kota terapeuty. 
  • Poznać kocią psychikę, objawy stresu i agresji, posiadać umiejętność ich redukowania.
  • Przestrzegać zasad utrzymania higieny kota, odpowiedniej diety, opieki weterynaryjnej.
  • Poznać specyfikę placówek, gdzie może być prowadzona felinoterapia.
  • Poznać jednostki chorobowe pacjentów.
  • Przestrzegać zasad etyki.

Jeśli osoba posiadająca kota, który przeszedł testy, i mająca odpowiednie wykształcenie (pedagogika, psychologia i pokrewne) chce samodzielnie prowadzić wizyty terapeutyczne, powinna się udać do wybranego ośrodka w celu ustalenia warunków tych spotkań. Zarówno personel, jak i pacjenci powinni być poinformowani, że na terenie placówki ma się pojawić kot. Również to oni powinni udzielić informacji, że nie mają uczulenia na sierść, a żaden pacjent nie miał w przeszłości złych doświadczeń z kotem. Kot przed wizytą powinien być wyszczotkowany. Powinien też obejrzeć go weterynarz w celu ogólnej kontroli stanu zdrowia.

Kierujemy podziękowania dla pani Joanny Hajduk za udostępnienie materiałów i zdjęć wykorzystanych w artykule.

 

kontakt1.jpg
Monika Lubińska
Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie
Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj

Komitet do spraw pożytku publicznego
NIW
Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030
PROO