Ułatwienia dla rolników ekologicznych

Pierwsze zmiany zawarte w rozporządzeniu z 7 grudnia 2023 r. (Dz.U. 2024, poz. 33) dają większą elastyczność w realizowaniu zobowiązań ekologicznych i pozwalają łatwiej zmienić kierunek produkcji, jeśli dotychczasowy się nie opłaca. 

Wprowadzone modyfikacje umożliwiają zastąpienie:

• części lub całego zobowiązania obejmującego uprawy sadownicze zobowiązaniem obejmującym uprawy na gruntach ornych albo
• części lub całego zobowiązania obejmującego uprawy na gruntach ornych zobowiązaniem obejmującym uprawy sadownicze, albo
• dotychczas uprawianych roślin w ramach zobowiązania obejmującego uprawy sadownicze innymi roślinami w ramach tego zobowiązania. 

Rolnicy, którzy skorzystają z tych możliwości, będą zobligowani do wprowadzenia odpowiednich zmian w planie działalności ekologicznej, a następnie przekazania kopii odpowiednich jego stron do ARiMR. Ponadto, w przypadku założenia upraw sadowniczych, zobowiązani będą do złożenia w określonym terminie oświadczeń, wymaganych przy ubieganiu się o płatności ekologiczne do nowo nasadzonych plantacji.

Następne zmiany, które zostaną wprowadzone w bieżącym roku, przedstawione w projekcie rozporządzenia, są również korzystne 
dla rolników. Przede wszystkim ulegnie obniżeniu z 0,5 do 0,3 DJP/ha minimalny poziom obsady zwierząt, jaki jest wymagany przy staraniu się
o przyznanie premii za prowadzenie zrównoważonej produkcji roślinno-zwierzęcej (Pakiet 10). Zdaniem MRiRW powinno się to przyczynić 
do zwiększenia możliwości ubiegania się o ww. wsparcie przez rolników, realizujących zobowiązania ekologiczne w ramach Interwencji  – Rolnictwo ekologiczne PS WPR 2023–2027, a przede wszystkim przez tych, którzy mają zwierzęta w liczbie niepozwalającej na spełnienie dotychczasowego wejściowego warunku decydującego o przyznaniu wspomnianej premii.

Kolejna zmiana umożliwi rolnikom w ramach Pakietu 8. oraz Pakietu 9. (w odniesieniu do trwałych 
użytków zielonych) zastąpienie: 

• zobowiązania obejmującego TUZ zobowiązaniem obejmującym uprawy na gruntach ornych lub
• zobowiązania obejmującego TUZ zobowiązaniem obejmującym uprawy sadownicze.

Modyfikacje te będą możliwe do zastosowania po przeprowadzeniu zbioru (co w przypadku użytkowania TUZ będzie oznaczało okres po ostatnim koszeniu lub zakończeniu wypasania zwierząt) w pierwszym roku i kolejnych latach realizacji zobowiązania ekologicznego. Zastępowanie 
zobowiązań TUZ nie będzie możliwe na powierzchni TUZ objętej zobowiązaniem ekologicznym, na której rolnik ma obowiązek przestrzegania normy GAEC 9 (zakaz przekształcania lub zaorywania TUZ wyznaczonych jako wrażliwe pod względem środowiskowym, tzn. cennych, na obszarach Natura 2000).

Od kampanii w 2024 roku obniżony zostanie współczynnik wykorzystywany do przeliczania posiadanych przez rolników świń na DJP 
– z 0,3 do 0,1. Ministerstwo ocenia, że nowy wskaźnik będzie bardziej dostosowany do wartości wynikającej z uwzględnienia cyklu produkcyjnego tych zwierząt.

Ponadto nieoznakowane jeleniowate (daniele i jelenie szlachetne), które utrzymują rolnicy, będą brane pod uwagę przy spełnianiu warunku posiadania zwierząt oraz przy ustalaniu wysokości płatności ekologicznych do powierzchni upraw paszowych i TUZ, a także z tytułu premii za zrównoważoną produkcję roślinno-zwierzęcą za 2024 r. Gospodarze będą składali odpowiednie oświadczenie o ich stanie w okresie 
od 15 marca roku złożenia wniosku o przyznanie płatności ekologicznych do 14 marca roku następującego po roku przedłożenia takiego 
dokumentu do kierownika biura powiatowego. Rolnicy będą musieli to uczynić w terminie od 15 marca do 21 marca roku następującego  po roku złożenia wniosku.

Ujednolicono daty dokonywania określonych czynności, jakie mają obowiązek zrealizować rolnicy w ramach zobowiązań ekologicznych. Zastąpiono stosowany obecnie dynamiczny termin składania dokumentów (planu działalności ekologicznej, oświadczenia dotyczącego nowo nasadzonych 
upraw sadowniczych itp.) datą 15 lipca. Dzięki temu rolnicy nie będą musieli zastanawiać się, jakie wytyczne obowiązują w danym roku, zwłaszcza w przypadku przedłużenia czasu na składanie wniosków.

Ewa Kłosińska Artykuł opublikowany we współpracy z Łódzkim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Bratoszewicach  Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj