Programy hodowlane polskich ras świń

Kontrolę nad populacją świń hodowlanych w Polsce prowadzi Polski Związek Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej „POLSUS”. Realizuje on 13 programów hodowlanych dla ras świń: Wielka Biała Polska (WBP), Polska Biała Zwisłoucha (PBZ), Puławska, Duroc, Pietrain, Hampshire, Wielka Biała Ojcowska (WBO) oraz dla mieszańców świń ras: Duroc i Hampshire, Pietrain i Duroc, Pietrain i Hampshire, Wielkiej Białej Polskiej i Polskiej Białej Zwisłouchej , Puławskiej i Wielkiej Białej Polskiej, Puławskiej i Polskiej Białej Zwisłouchej. 

Poszczególne programy zostały opracowane na podstawie wytycznych zawartych w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1012 z 8 czerwca 2016 r. w sprawie zootechnicznych i genealogicznych warunków dotyczących hodowli zwierząt hodowlanych 
czystorasowych i mieszańców świni, handlu nimi i wprowadzania ich na terytorium Unii oraz handlu ich materiałem biologicznym wykorzystywanym do rozrodu i jego wprowadzania na terytorium Unii oraz w oparciu o zmieniające rozporządzenie (UE) nr 652/2014, dyrektywy Rady 89/608/EWG i 90/425/EWG i uchylające niektóre akty w dziedzinie hodowli zwierząt (Rozporządzenie w sprawie hodowli zwierząt).

W przypadku ras: Puławskiej, Złotnickiej Białej i Złotnickiej Pstrej prace hodowlane są prowadzone również pod nadzorem Instytutu Zootechniki PIB w Krakowie oraz Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.
Program hodowlany zawiera następujące elementy: 

• cele hodowlane 
• obszar geograficzny, gdzie są realizowane poszczególne programy 
• wykaz podmiotów realizujących na zlecenie Polskiego Związku Hodowli Trzody Chlewnej  „POLSUS” niektóre zadania związane z realizacją programu hodowlanego
• sposób identyfikacji zwierząt i ewidencjonowania rodowodów
• szczegółowe kryteria w zakresie selekcji
• system wykorzystywany do generowania, rejestracji, przekazywania i wykorzystywania wyników oceny wartości użytkowej oraz do przeprowadzania oceny genetycznej zwierząt
• sposób ewidencjonowania wyników oceny wartości użytkowej i genetycznej zwierząt
• regulamin prowadzenia księgi hodowlanej
• tryb i sposób wystawiania świadectw zootechnicznych (zgodnie z Rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) 2017/717 z 10 kwietnia 

2017 r. ustanawiającym zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1012 w odniesieniu do wzorów formularzy świadectw zootechnicznych dotyczących zwierząt hodowlanych i ich materiału biologicznego wykorzystywanego do rozrodu)

• regulamin uczestnictwa w programie hodowlanym, który określa prawa i obowiązki hodowców uczestniczących w programach hodowlanych oraz prawa i obowiązki PZHiPTCh „POLSUS” oraz regulamin rozstrzygania sporów z hodowcami uczestniczącymi w programach hodowlanych.

Zgodnie z wykazem Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Polski Związek Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej „POLSUS” prowadzi księgi hodowlane dla zwierząt hodowlanych czystorasowych z gatunku świnia. Dokumentacja prowadzona jest odrębnie dla każdej płci. Dzieli się na: część wstępną dla loch oraz część główną dla loch i dla knurów. 

Lochy do ksiąg wpisuje się po odchowaniu pierwszego miotu prosiąt, które zostały poddane ocenie użytkowości tucznej i rzeźnej przeprowadzonej przyżyciowo. Knury wpisywane są do ksiąg po przeprowadzeniu oceny użytkowości tucznej i rzeźnej przyżyciowo. 

Tylko te zwierzęta są wpisywane do części wstępnych i głównych ksiąg, które nie wykazują zewnętrznych objawów chorobowych i odpowiadają wzorcowi rasy oraz są poddane ocenie wartości użytkowej. Do części wstępnej ksiąg wpisuje się lochy, które pochodzą po knurze wpisanym do ksiąg. Do części głównej wpisuje się lochy i knury posiadające dwa pokolenia przodków wpisanych do ksiąg. Do księgi nie można wpisywać zwierzęcia, jeżeli jest brak pełnego oznakowania lub jest ono nieczytelne czy też budzi wątpliwości. Zwierzę wpisane do księgi dostaje numer wpisu, który składa się z litery G (główna) lub W (wstępna) oznaczających miejsce wpisu do księgi, kolejnego numeru wpisu do księgi oraz 
dwuliterowego numeru fi lii województwa.

Za zwierzę hodowlane uważa się osobnika wpisanego do części wstępnej bądź głównej księgi lub spełniające wymagania wpisu do księgi oraz poddane ocenie wartości użytkowej lub hodowlanej.

Wpisu do księgi dokonują na wniosek hodowcy osoby do tego upoważnione. Hodowcy zainteresowani udziałem w programach  hodowlanych mogą uzyskać więcej informacji na stronie www.polsus.pl oraz www.iz.edu.pl.

Halina Abramowicz Artykuł opracowany we współpracy z Łódzkim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Bratoszewicach  Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj