KalendarzRolników.pl
PARTNERZY PORTALU
  • ODR Bratoszewice
  • Partner serwisu Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
  • Narodowy Instytut Wolności
  • Partner serwisu Krajowa Rada Izb Rolniczych
  • Partner serwisu Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi w Warszawie

WYSZUKIWARKA

Drzewka bonsai - jak je pielęgnować?

Opublikowano 13.01.2018 r.
W wolnym tłumaczeniu bonsai oznacza drzewo w naczyniu. Dopiero w odpowiedniej donicy, dobrze ukształtowane drzewko staje się bonsai. Należy je tak uformować, aby było pomniejszonym wizerunkiem drzew tego samego gatunku występujących w naturze. 

Sztuka bonsai wywodzi się z Chin, gdzie nazywana jest pensai. Legenda głosi, że za czasów dynastii Han
(od 206 r. p.n.e. do 220 r.n.e.) żył czarownik Jiang – Feng, który potrafił tak zmniejszać całe krainy – góry, rzeki, drzewa, domy i ludzi – że wszystko mieściło się na tacy. 

Między Japonią i Chinami zawsze istniały ścisłe więzi kulturowe. Podobno pierwsze bonsai trafiło z Chin do Japonii mniej więcej przed 800 laty, dzięki buddyjskim mnichom. Początkowo nową dziedziną sztuki zajmowali się arystokraci, następnie – przedstawiciele wszystkich grup społecznych. Później japońska sztuka bonsai podbiła serca ludzi na wszystkich kontynentach. Wraz z bonsai powędrowała w świat część japońskiej kultury. 

Wybór rośliny

W zasadzie z każdej rośliny drzewiastej można zrobić bonsai, jednak pewne gatunki nadają się to tego celu lepiej niż inne. Zaliczyć do nich możemy między innymi pigwowiec, irgę, pigwę, buki, figowce, miłorząb dwuklapowy, modrzewie, sosnę drobnokwiatową, sosnę pospolitą czy wiąz drobnolistny.

Materiał na bonsai najlepiej pozyskać ze szkółek leśnych. Przy poszukiwaniu odpowiedniej rośliny kierujemy się przydatnością drzewa do późniejszego kształtowania. 

Cechy dobrej sadzonki

Pień musi być dość gruby. Drzewko powinno mieć dużo konarów i gałęzi. Jeśli jest ich mało, mamy ograniczone możliwości formowania. Należy zwrócić uwagę na to, czy roślina dobrze się rozgałęzia już u podstawy pnia. System korzeniowy powinien być zwarty i mocno rozgałęziony. 

Drzewko tylko wtedy przeżyje wszystkie etapy kształtowania, jeśli będzie miało silne i zdrowe korzenie. Ważne jest miejsce, gdzie system korzeniowy przechodzi w pień. Najlepiej, jeśli po rozgarnięciu ziemi wokół pnia, rozchodzą się od niego w różne strony grube korzenie. Ta część pozostaje odkryta przy sadzeniu. 

Kształtowanie bonsai

Drzewka bonsai ciągle rosną, dlatego zawsze trzeba czuwać nad utrzymaniem ich kształtu. Do tego celu służą liczne specjalistyczne techniki formowania. Zanim zaczną się pojawiać nowe przyrosty, konary i gałęzie drzew liściastych trzeba odpowiednio przyciąć. Usuwamy wszystkie te, które są suche, a także przycinamy zbyt długie pędy. Na podstawie umiejscowienia pąków można przewidzieć, w jakim kierunku będą rosnąć pędy, które się z nich rozwiną. Jeśli na przykład chcemy, aby konar wydłużał się w prawo, przycinamy go tuż przed skierowanym w prawo pąkiem. Drzewa iglaste (z wyjątkiem modrzewi), są zawsze pokryte igłami, dlatego trudno ocenić ułożenie ich konarów. 

Najważniejszym zadaniem przy kształtowaniu na przykład jałowca jest przekształcenie długich gałęzi w krótkie boczne, żeby igły się zagęściły i nadały bonsai ładny kształt. Usuwamy wszystkie pędy rosnące w dół na dolnej części konara. Dzięki temu osiągamy rozdzielenie konarów rosnących jeden nad drugim. Każdy konar powinien wyglądać jak odrębny element całości. 

Drutowanie i zdejmowanie drutu

Kształtując, próbujemy młodej roślinie nadać wygląd wiekowego drzewa. Konary młodych okazów rosną do góry, u starych roślin są one ułożone poziomo lub niekiedy kierują się ku dołowi. W przypadku bonsai taki efekt otrzymujemy poprzez drutowanie. Pamiętajmy jednak, że po zdjęciu drutów nie powinny pozostać żadne blizny. 

Przy pierwszym zabiegu owijamy drutem niemal całą roślinę. Zaczynamy od pnia, któremu nadajemy pożądane wygięcie. Następnie owijamy konary, zaczynając od dołu i posuwając się w górę, a potem znajdujące się na nich gałęzie. Jeśli stosujemy drut aluminiowy, to powinien on być mniej więcej trzy razy cieńszy od owijanej nim części rośliny. Należy pamiętać by jedną ręką owijać drutem pień, drugą odsuwać drut, tak aby okręcał się wokół pnia pod kątem 45°. 

Chociaż drut powinien ściśle przylegać do pnia, nie może wrzynać się w korę. W miarę możliwości dobieramy po dwie gałęzie równej grubości i owijamy jednym drutem. Przechodząc od jednej gałęzi do drugiej, przynajmniej raz owijamy drut wokół pnia lub konara. 

Pozwalamy drzewku rosnąć

Gdy nałożymy już wszystkie druty, pozwalamy drzewku rosnąć. Wskutek przyrostu drewna utrwala się nadany roślinie kształt. Po pewnym czasie nacisk na druty staje się coraz większy i wtedy koniecznie trzeba je zdjąć, by nie zarosły świeżym drewnem. Zaczynamy zdejmować od góry do dołu i od zewnątrz korony do wewnątrz, przy czym każde zgięcie drutu przecinamy obcęgami. W żadnym przypadku nie należy odwijać drutu, gdyż łatwo przy tym połamać konary lub gałęzie. 

Przestrzeń do rozwoju

Każda roślina posadzona w donicy ma ograniczoną przestrzeń do rozwoju. Może tak długo rosnąć i być zdrowa, jak długo rosną korzenie. Rośliny doniczkowe co pewien czas przesadzamy do coraz większych naczyń i do nowej ziemi. 

Podczas tego zabiegu bonsai wymaga jeszcze przycięcia korzeni. Początkujący miłośnik może sobie nie poradzić ze świeżo posadzonym okazem, który wymaga szczególnie troskliwego pielęgnowania. Dlatego drzewko musi być dobrze ukorzenione i przez następny rok nie należy go przesadzać.

Drzewka bonsai to dzieła sztuki, historia ich kształtowania jest wielowiekowa. Miłośnicy bonsai troskliwie opiekują się roślinami. Czasem zajmują się nimi przez całe życie, a później okazy przechodzą w ręce następnych pokoleń. 

 

 

kontakt1.jpg
Karolina Łobudzińska
Dolnośląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego we Wrocławiu

Jeden z 16 Ośrodków Doradztwa Rolniczego w kraju. Dolnośląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego we Wrocławiu realizuje na obszarach wiejskich województwa dolnośląskiego zadania z zakresu doradztwa rolniczego. Podstawowym zadaniem Ośrodka jest doradztwo rolnicze, obejmujące działania w zakresie rolnictwa, rozwoju wsi, rynków rolnych oraz wiejskiego gospodarstwa domowego, mającego na celu poprawę poziomu dochodów rolniczych oraz podnoszenie konkurencyjności rynkowej gospodarstw rolnych, wspieranie zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich, a także podnoszenie poziomu kwalifikacji zawodowych rolników i innych mieszkańców obszarów wiejskich.

 
Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj

Komitet do spraw pożytku publicznego
NIW
Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030
PROO